Myśli automatyczne
Myśli automatyczne - myśli jakie powstają u nas same, nie do końca świadomie. Popularnym i dość skutecznym sposobem walki z nieśmiałością, fobią społeczną, prokrastynacją i depresją, jest podejmowanie dyskusji z myślami automatycznymi.
Dlaczego myślimy automatycznie?
Gdybyśmy mieli nad wszystkim się zastanawiać, mózg by eksplodował. Dlatego pewne schematy myślowe ulegają u nas automatyzacji. To dotyczy przeróżnych dziedzin życia. Zatrzymujesz się na czerwonym świetle, choć się na tym nie zastanawiasz. Widząc zdenerwowaną nauczycielkę domyślasz się, że coś wyprowadziło ją z równowagi. Gdy widzisz agresywnego "dresiarza" biegnącego prosto na Ciebie, uciekasz. Nie musisz nad tymi rzeczami się zastanawiać. Mózg robi to za Ciebie.
Kiedy myślenie automatyczne jest złe?
Nasze schematy myślowe mogą być po prostu błędne. Typowym przykładem mogą być "wszyscy się na mnie gapią", "nikt mnie nie lubi", "oni na pewno śmieją się ze mnie". Obalenie tych i wielu myśli automatycznych zostanie zawarte w dalszej części artykułu.
To właśnie myśli automatyczne sprawiają, że możemy być podatni na bycie polaczkiem, onetowcem lub łatwo wierzyć w teorie spiskowe.
Szkodliwe myśli automatyczne zwykle wynikają z błędów poznawczych czyli wzorców nieracjonalnego postrzegania rzeczywistości. Mówiąc prościej - postrzegamy rzeczywistość inaczej niż powinniśmy. Inaczej niż jest naprawdę. Błędy poznawcze mogą wykształcić się w różnym wieku i dotyczą każdego z nas. Niektóre są bardzo powszechne (np. efekt potwierdzenia) gdy inne dotyczą znacznie mniejszej grupy np. "w lustrze na pewno zamiast swojego odbicia zobaczę potwora".
Co zrobić ze złymi myślami automatycznymi?
Myśli automatyczne może by trudno złapać, ale dobrą metodą jest "złapanie" ich i podjęcie z nimi dyskusji. Tak jakby były inną osobą, a wy chcecie im udowodnić, że się mylą. Na tym w dużej mierze opiera się terapia poznwczo-behawioralna, która jest uważana za jeden z najskuteczniejszych sposobów walki z wieloma problemami natury psychicznej.
Nasze problemy siedzą w naszych głowach i często problemem wcale nie jest otoczenie zewnętrzne, tylko to jak je postrzegamy. Trzeba zmienić to postrzeganie. Ale nie martw się. To nie będą puste frazesy, jakie pewnie poznajesz w wielu miejscach. Zaprezentowane tu argumenty są stosowane w psychologii.
Częsty błąd: Czytanie z myślach
"On na pewno pomyślał, że...".
- Ale skąd właściwie to wiesz?
- Czy masz na to jakieś dowody?
- Co świadczy o tym, że faktycznie tak myśli?
- A może pomyślał o czymś zupełnie innym?
Jednym z bardzo częstych błędów poznawczych jest wymyślanie tego, co inni myślą, przy jednoczesnym braku dowodów na to. Pamiętaj też, że pojedyncza poszlaka to zwykle za mało, by być pewnym. A może tak poszlaka też jest nieprawdziwa i nadajesz drobiazgowi zbyt duże znaczenie?
Zobacz też
