Narcyzm kolektywny

Narcyzm kolektywny, narcyzm grupowy – pojęcie wprowadzone przez Aleksandrę Cichocką i Agnieszkę Golec de Zavala. Jest to przekonanie o znacznej wyższości swojej grupy połączone z wiarą, że znaczenie i wartość tej grupy nie są w wystarczającym stopniu rozpoznawane przez szerszą publiczność.

O co chodzi?

Narcyzm dotyczący jednostki kojarzymy z napuszoną osobowością, która często podkreśla, jaka jest wspaniała. Ludzie narcystyczni myślą, że są piękniejsi, mądrzejsi oraz ważniejsi niż inni. Dlatego wierzą, że należy im się specjalne traktowanie. Jednocześnie ich samoocena jest niestabilna. Gdzieś podskórnie obawiają się, że wcale nie są tacy wspaniali. Osoby te potrzebują stałej uwagi i podziwu, żeby niestabilna samoocena była podtrzymywana na wysokim poziomie. Dlatego bardzo mocno reagują na krytyczne uwagi na swój temat. Widzą w nich atak, bo zwiększa ryzyko spadku samooceny.

W narcyzmie kolektywnym chodzi o to samo, tylko zamiast jednostki, mamy całą grupę. Członkowie grupy są przekonani, że ich społeczność jest lepsza od wszystkich innych. Jeśli osoby należące do innych grup im tego nie przyznają lub kwestionują to, reakcja obronna jest bardzo silna.

Przykładowe stwierdzenia

Polacy z wysokim narcyzmem kolektywnym zgadzają się z takimi stwierdzeniami:

• "Naród polski zasługuje na specjalne traktowanie."
• "Gdyby naród polski miał więcej do powiedzenia w świecie, świat byłby o wiele lepszym miejscem."
• "Naprawdę złości mnie, gdy inni krytykują naród polski."
• "Niewielu ludzi rozumie jak ważny jest naród polski."
• "Nie spocznę dopóki Polacy nie spotkają się z uznaniem, na jakie zasługują."

Oczywiście narcyzm kolektywny nie dotyczy jedynie państwa. Taką grupą może być również klasa szkolna, drużyna sportowa, wyznawcy religii itp.

Psychika ludzi z narcyzmem kolektywnym

Ludzie z silnym narcyzmem kolektywnym:

• Mają tendencję do postrzegania swojej pozycji jako oblężonej twierdzy. Zewsząd czyhają na nich zagrożenia, z którymi muszą walczyć.
• Są skłonni wierzyć w teorie spiskowe. W Polsce udowodniono to np. w przypadku wiary w "zamach smoleński" albo "spisek gender".
• Zazwyczaj określają swoje poglądy polityczne jako prawicowe.
• Częściej niż inni reagują agresją na krytykę swojej grupy.
• Przejawiają niechęć i pogardę do innych grup np. mniejszości narodowych, uchodźców.

Warto przeczytać

• Czym jest narcyzm grupowy? Jak na nas wpływa? W Rosji stał się narodową ideologią