Dychotomia myślenia
Dychotomia myślenia ("myślenie czarno-białe", "wszystko albo nic") to błąd procesów myślowych, w którym dostrzega się wyłącznie skrajności. Jest bardzo niebezpieczny, gdyż może być przyczyną uprzedzeń, prześladowań i zaburzeń psychicznych.
Przykłady
Osoby dotknięte dychotomią myślenia będą próbowały na siłę przydzielić coś do skrajnej opcji. Przykładów można podać wiele:
- prawica lub lewica
- dobry lub zły
- my lub oni
- zasady lub brak zasad
- przyjaciel lub wróg
- wygryw lub przegryw
- demokracja lub dyktatura
- PIS lub PO
Takie postrzeganie świata jest bardzo wypaczone, gdyż nie uwzględnia wszystkiego "po środku", a przez to prowadzi do błędnych wniosków.
Zakładanie automatycznie, że "kiedyś było lepiej", jest bardzo dużym uogólnieniem i stawa sprawę w kategoriach binarnych (prawda lub fałsz). W rzeczywistości należy na takie zagadnienia patrzeć szerzej, tzn. "pod tym względem było lepiej, a pod tym względem było gorzej". Warto też zwrócić uwagę na fakt, że stwierdzenie "lepiej" w wielu wypadkach może być subiektywnym osądem.
Dychotomię myślenia widać bardzo wyraźnie w polityce. Zarówno prawica i lewica walczą tak naprawdę ze skrajnych wrogiem, gdzie lewicowiec jest zdemoralizowanym wyznawcą pięćdziesięciu płci, dokonującym codziennie aborcji i chodzącym nago w kościele. Prawicowiec jest zaś agresywnym seksistą, chce prześladować niewiernych i wprowadzić dyktaturę.
Opisany błąd myślowy ma jeszcze jedną wadę - łatwo obniża poczucie wartości. Zmusza do postrzegania swojego życia w kategorii skrajnego sukcesu lub skrajnej porażki.
- Jeśli nie zdałem egzaminu na piątkę, to znaczy, że nic nie umiem
- Życie bez miłości nie ma sensu
- Albo dostanę tą pracę, albo wyjdę z siebie
Zobacz też
