Indywidualizm / kolektywizm (psychologia)

Chociaż pojęcia te pojawiają się w bardzo wielu teoriach psychologicznych, socjologicznych i ekonomicznych, badacze mają problem z jasnym zdefiniowaniem ich. Najczęściej indywidualizm i kolektywizm rozumie się jako przeciwstawne poglądy. W indywidualizmie jest położony nacisk na poszczególne jednostki, natomiast kolektywizm patrzy głównie na grupy jako całości.

Indywidualizm / kolektywizm - części składowe

Triandis w 1999 roku zaproponował takie rozróżnienie kultur indywidualistycznych i kolektywistycznych:

Czynnik	Indywidualizm	Kolektywizm
1. Rozumienie "ja"	Autonomiczne i niezależne od grupy	Współzależne z innymi. Definiowanie siebie jako część grupy.
2. Struktura celów	Są niezależne od celów grupy. Jednostka stawia swoje cele ponad celami grupowymi.	Są kompatybilne z celami grupy. Jednostka stawia cele grupy ponad celami prywatnymi.
3. Orientacja na postawy / orientacja na normy	Zachowanie jednostki regulowane głównie przez jej postawy (osobiste standardy, poglądy)	Zachowanie jednostki regulowane głównie przez normy, obowiązki i zobowiązania.
4. Orientacja na racjonalność / orientacja na więzi	Indywidualizm akcentuje szacowanie własnych korzyści i strat płynących z relacji. Utrzymywanie kontaktów przynoszących osobiste korzyści.	Kolektywiści relacje z innymi i potrzeby innych członków grupy stawiają ponad własne korzyści.

Wertykalne / horyzontalne kultury

Aby zachować pełniejszy obraz, Triandis w 1995 roku zaproponował dodanie drugiej osi opisującej kultury: wertykalne (hierarchiczne) / horyzontalne (równościowe). W ten sposób otrzymujemy cztery typy:

• Wertykalny indywidualizm, hierarchiczny indywidualizm (np. Stany Zjednoczone) - silne akcentowanie rywalizacji oraz współzawodnictwa. Jednostka chce być lepsza od innych jednostek.
• Horyzontalny indywidualizm, równościowy indywidualizm (np. Australia, kraje skandynawskie) - silne akcentowanie współpracy dającej korzyści wszystkim jednostkom. Jednostka jest wyjątkowa, ale nie musi być najlepsza.
• Wertykalny kolektywizm, hierarchiczny kolektywizm (np. południowa Azja) - koncentracja na wewnętrznej spójności grupy. Hierarchia społeczna widziana jako konieczny element zachowania tej spójności. Akcentowanie uległości wobec władzy i poświęcenia dla dobra grupy.
• Horyzontalny kolektywizm, równościowy kolektywizm (np. Izrael) - akcentowanie empatii, towarzyskości i współpracy. Osoby postrzegają siebie głównie jako członków wspólnot, w których akcentowana jest równość. Dobrze tę ideę oddaje izraelski kibuc.