Enneagram

Enneagram - system klasyfikacji który dzieli ludzi ze względu na ich motywację, obawy i mechanizmy obronne. Istnieją dwa nurty Enneagramu. Jeden próbuje łączyć go z mistycyzmem (symbolika liczb itp.) natomiast drugi podchodzi do niego w sposób bardziej naukowy.

Swego czasu był dość popularny w środowisku Kenex Spam Center oraz SMWMods.

Uwaga! Enneagram nie posiada wystarczająco dowodów naukowych!
Jest też bardzo trudny do zmierzenia, a tym samym do zweryfikowania. Na chwilę obecną jest więc raczej pseudonauką.

Jak siebie sklasyfikować?

W internecie można znaleźć przeróżne testy na określenie swojego typu osobowości (enneatypu). W Polsce najpopularniejszy jest na stronie http://enneagram.pl. Uważajcie przy tym, by się nie pomylić i nie wpisać domeny com.pl, bo to jest strona pornograficzna. :P

Najlepszym sposobem klasyfikacji jest jednak zapoznanie się ze wszystkim opisami i określenie siebie samemu. Nie dopasowuj do siebie cech na siłę. Jeśli coś nie pasuje, to po prostu nie pasuje. Najważniejsze jest określenie, jaka główna motywacja, podstawowy lęk i mechanizm obronny u Ciebie dominują. Opisy powstały w oparciu o najczęstsze zachowanie ludzi z taką motywacją, ale nie muszą na 100% pasować do Ciebie.

Aby prawidłowo siebie sklasyfikować, najlepiej zapoznać się z opisami wszystkich poziomów zdrowia poszczególnych typów.

Typowanie po dacie urodzenia

Nie traktujcie tej metody poważnie!

Po co testy i ocenianie siebie? Wystarczy użyć swojej daty urodzenia, by poznać swój typ! Oto prosty sposób!

Dodaj cyfry ze swojej daty urodzenia
Dodaj do siebie cyfry z wyniku
Znasz już swój typ!

Przykład:

Data urodzenia: 01-08-1993
0+1+0+8+1+9+9+3=31
3+1=4
Wyszedł enneatyp 4

Skrzydła

Na osobę zwykle oprócz głównego typu oddziałują także sąsiednie np. na 5 będą oddziaływać 4 i 6. Zwykle jeden z nich oddziałuje mocniej, wtedy mówimy o skrzydle. 5 ze skrzydłem 4 to 5w4. Taka osoba co prawda będzie głównie piątkowa, ale przejmie także sporo z czwórki.

Połączenia

Linie pomiędzy niesąsiadującymi ze sobą enneatypami to "połączenia". Pozwalają one przejmować pewne cechy z połączonego enneatypu np. piątka dzięki zdrowemu połączeniu z ósemką zyskuje zdolności przywódcze i większa odwagę w sytuacjach, które mogłyby ją normalnie zawstydzić.

Typy osobowości (enneatypy) w pigułce

Enneagram wyróżnia 9 głównych typów osobowości, które są oznaczone za pomocą numeru. Mogą być nazywane enneatypami, typami, ennea.

1 - Perfekcjonista

Na wszystko jest właściwy sposób. Pozwól mi go pokazać.

Główna motywacja: Poprawianie siebie i innych. Osiągnięcie doskonałości, perfekcji.
Największy lęk: Popełnienie błędu.
Zwraca uwagę na: Co jest robione dobrze lub źle.
Mechanizm obronny: Reakcja upozorowana

Jedynka jest osobą żyjącą w świecie jasnych zasad. Jest bardzo skrupulatna, obowiązkowa i dążąca do perfekcji. Postrzega siebie i innych w kontekście tego, jakim powinno się być. Zdrowe jedynki są bardzo obiektywne, potrafią stawiać sensowne wymagania i cele. Im poziom zdrowia jest niższy, tym stają się bardziej oderwane od rzeczywistości, ich reguły mogą być nierealne i bezsensowne. Na bardzo niskim poziomie zdrowia mogą być sadystyczne, paranoiczne, bezwzględne w imię zasad. Mogą wymagać od innych doskonałości, choć same totalnie się do tego nie stosują.

Poziomy zdrowia dla 1

2 - Dawca

Relacje międzyludzkie są najważniejsze. Wspieram innych. Ich szczęście daje mi szczęście.

Główna motywacja: Bycie docenianym za swoje uczucia i ważnym dla innych.
Największy lęk: Bycie niepotrzebnym.
Zwraca uwagę na: Potrzeby innych.
Mechanizm obronny: Wyparcie

Dwójka jest osobą, która w swoim życiu kieruje się potrzebami innych. Chce wyrażać swoje uczucia i być za to doceniana. W konsekwencji jest bardzo pomocna, uczynna. Chętnie bierze cudze problemy na swoje barki. Na niższych poziomach zdrowia może tłumić swoje potrzeby. Dwójki w swojej motywacji bywają bardzo nadopiekuńcze, przez co mogą innym wyrządzić dużą krzywdę. Powinny się nauczyć, że czasem najlepszą formą pomocy jest zezwolenie na samodzielność i niezależność. Mają tendencję do obdarowywania innych tym, co tak naprawdę same chciałyby dostać. Bywają paranoiczne w dostrzeganiu cudzych potrzeb. Wyobraźmy sobie taką sytuację: Mąż wraca do domu zmęczony po pracy. Żona, która jest dwójką, przygotowała kolację, ale słyszy od niego, że "nie jest głodny". Dla niej to już będzie powód do zmartwień. "Nie jest głodny? Pewnie coś się stało".

Poziomy zdrowia dla 2

3 - Zdobywca

Świat kocha zwycięzców takich jak ja!

Główna motywacja: Osiąganie sukcesów.
Największy lęk: Porażka.
Zwraca uwagę na: Zadania, ścieżki prowadzące do wygranej.
Mechanizm obronny: Identyfikacja

Trójki są energicznymi ekstrawertykami, którym bardzo zależy na osiągnięciu sukcesu. Ufają swoim możliwościom, pewne siebie, czym mogą irytować innych. Mocno skoncentrowane na sobie. Mają tendencję do "zakładania masek" w różnych sytuacjach, byleby budzić u innych podziw. W rodzinie grzeczne dziecko, wśród kolegów zaradny śmieszek, przy ukochanej czarujący romantyk. Łatwo wpadają w sieć kłamstw, z której mogą się nie wygrzebać. Na niższych poziomach zdrowia robią się bardzo zazdrosne i chętnie niszczą innym karierę, byleby być najwyżej ze wszystkich. Mogą bezdusznie oszukiwać.

Poziomy zdrowia dla 3

4 - Indywidualista

Odczuwanie i bycie sobą jest najważniejsze.

Główna motywacja: Być unikalnym, odkryć swoją wyjątkowość.
Największy lęk: Bycie zwyczajnym, nie posiadanie własnej tożsamości.
Zwraca uwagę na: Przeszłość, przyszłość, obecność, co ciężko zdobyć, co bezpowrotnie minęło.
Mechanizm obronny: Introjekcja

Czwórki są bardzo wrażliwe, uczuciowe, często ciągnie je do świata sztuki i wyrażania siebie za jej pomocą. Doceniają piękno, są harmonijne i patrzą na świat głębiej niż inni. Potrzebują komplementów, być docenionym za swoją tożsamość, bo często czują się jak osoby z innej planety, które nie pasują do otaczającego świata. Nie oznacza to oczywiście, że każda czwórka bardzo się wyróżnia. Ważne jest dla nich, by być sobą i dobrze się z tym czuć. Na niższych poziomach zdrowia stają się powściągliwe, łatwo popadają w depresję i uzależnienie od używek. Zaczynają siebie nienawidzić. Dystansują się od świata, który ich nie rozumie. Skupiają się na świecie wyobraźni, żyją wspomnieniami i wyobrażeniami przyszłości. Czwórki mają częste wahania nastroju, poczucie tęsknoty i żalu o niespełnione marzenia. Tragiczni romantycy. Wzdychają za swoim "wybawcą".

Poziomy zdrowia dla 4

5 - Obserwator

Wiedza i myślenie są w życiu najważniejsze. Warto być przygotowanym.

Główna motywacja: Poznać, zrozumieć, być użytecznym dzięki swojej wiedzy.
Największy lęk: Nie mieć odpowiedzi na zadane pytanie.
Zwraca uwagę na: Własne myśli, obserwacje.
Mechanizm obronny: Izolowanie

Piątki są introwertykami, którzy obserwują świat z bezpiecznej odległości. Chcą zrozumieć, szukają interesujących powiązań. Do większości spraw mają analityczne podejście. Nie lubią uwzględniać uczuć, choć to wcale nie znaczy, że są ich zupełnie pozbawieni. Mają zwykle duży problem z wyrażeniem i zrozumieniem swoich emocji i bardzo niekomfortowo czują się, gdy ktoś każe im o nich mówić. Na pytanie "czy się dobrze bawisz?" zwykle odpowiadają tak, jak powinno się obiektywnie czuć w takiej sytuacji. Na niższych poziomach zdrowia zaczynają ograniczać swoje potrzeby, odsuwać się od ludzi, uważając ich za mało potrzebnych i przeszkadzających w tworzeniu koncepcji. Na bardzo niskich poziomach mogą stać się schizofreniczni i bardzo oderwani od rzeczywistości.

Poziomy zdrowia dla 5

6 - Lojalista

Zagrożenia mogą czaić się na każdym kroku.

Główna motywacja: Być pewnym.
Największy lęk: Wątpliwości, brak zaufania.
Zwraca uwagę na: Sprzeczne dowody, wewnętrzne wątpliwości, ukryte zamiary
Mechanizm obronny: Projekcja

Szóstki są bardzo lojalne i można na nich polegać. Potrzebują silnego oparcia w innych. Ich uwaga jest skoncentrowana na zagrożeniach. Mają bardzo rozległą osobowość. Na różne bodźce mogą reagować "fobicznie" lub "antyfobicznie". Jeżeli szóstka nie odbiera Twoich telefonów, to nie znaczy, że się na Ciebie obraziła. Może być w fazie "fobicznej" i dystansować się od ludzi. A następnego dnia być bardzo odważna, przyjmować problemy "na klatę". Im wyższy poziom zdrowia, tym częściej są "antyfobiczne", oddane i szczęśliwe. Na niskich poziomach łatwo popadają w paranoję, gdy nie widzą zagrożenia, tworzą je w swojej głowie.

Poziomy zdrowia dla 6

7 - Entuzjasta

Życie jest zabawą.

Główna motywacja: Być szczęśliwym, wszystkiego spróbować.
Największy lęk: Ból i smutek.
Zwraca uwagę na: Dobre strony problemu, optymistyczne plany
Mechanizm obronny: Racjonalizacja

Siódemki to najbardziej radosny, optymistyczny i żywotny typ. Chcą wszystkiego spróbować, nie znoszą nudy i monotonii. Na wysokich poziomach zdrowia są utalentowanymi podróżnikami, którzy mogą się spełnić w wielu aspektach. Na niższych zaczynają coraz mocniej unikać bólu, czują się przywiązane przez innych, zaciera im się granica między rzeczywistością i fantazją. Mają obsesję na punkcie wielu planów, zbyt wielu. Robią się niecierpliwe, chaotyczne, szalone.

Poziomy zdrowia dla 7

8 - Szef

Musisz być silny, żeby przetrwać.

Główna motywacja: Być silnym i samowystarczalnym. Wpływać na świat.
Największy lęk: Być słabym, podatnym, na łasce innych.
Zwraca uwagę na: Moc i kontrolę. Wszystko albo nic.
Mechanizm obronny: Zaprzeczanie

Ósemki chcą panować nad każdą sytuacją, bardzo cenią swoją niezależność (także finansową) i ciężko na nią pracują. Same chcą o siebie zadbać. Zdrowe ósemki są co prawda twardymi przywódcami, ale "chcą dobrze". Kierują w taki sposób, by nie czynić krzywdy, wspierają słabych i inspirują. Są bezpośrednie, skuteczne, przyjaźń postrzegają jako pakt wzajemnej ochrony. Choć na zewnątrz mogą się wydawać ciężkie, pod skorupą siedzi miła osoba. Na niskich poziomach zdrowia ósemki zaczynają być agresywne, robią się bezwzględne w dążeniu do celu, mogą naciskać na kogoś, by sprawdzić, ile jest w stanie wytrzymać. Kochają rywalizację "na śmierć i życie".

Poziomy zdrowia dla 8

9 - Rozjemca

Wszystko się ułoży. Każdy punkt widzenia jest wartościowy.

Główna motywacja: Utrzymać spokojną atmosferę, być jednością z innymi.
Największy lęk: Konflikt.
Zwraca uwagę na: Pozycję innych ludzi i ich punkt widzenia.
Mechanizm obronny: Zwlekanie

Dziewiątki to potulne misie, które chcą, by wszyscy byli szczęśliwi. Z natury bardzo dobre i wrażliwe dusze. Zdrowe są bardzo harmonijne, skromne, nie osądzają nikogo z góry, chętnie pomogą i udzielą wsparcia. Są urodzonymi dyplomatami i rozjemcami, szukają kompromisów. Na niższych poziomach zdrowia chowają się pod pretekstem zachowania harmonii z otoczeniem. Mają problem z wyrażeniem własnego zdania, wmieszają się w tłum, odkładają na później zaspokojenie swoich potrzeb. Stają się bardzo leniwe. Ten typ jest najbardziej narażony na prokrastynację. Za bardzo skupiają się na detalach, zapominając o głównym celu. Mogą popaść w apatię i depresję. Stracić poczucie sensu życia.

Poziomy zdrowia dla 9

Widzę w sobie cechy i motywację wielu typów

To normalne. Jeśli najważniejsze jest dla Ciebie poczucie niezależności (8) to wcale nie znaczy, że kompletnie ignorujesz pozostałe motywacje jak np. bycie użytecznym dzięki wiedzy (5), bycie perfekcyjnym (1) i pomocnym (2). Tak naprawdę można mieć wszystkie 9 motywacji. Cała sztuka polega na ustaleniu, która z nich jest najsilniejsza (dominująca).

Zmiana enneatypu i poziomu zdrowia

Enneagram zakłada, że nasz typ kształtuje się w pierwszych latach życia i potem pozostaje niezmienny. We wczesnym dzieciństwie prawdopodobnie korzystanie z mechanizmu obronnego danego typu było dla nas korzystne i dlatego przywykliśmy do używania go w wielu sytuacjach. W trakcie dorastania często odkrywamy, że nasz nawyk bywa zbawienny, ale też potrafi wiązać nam ręce i utrudniać sprawne funkcjonowanie w społeczeństwie.

W koncepcji Enneagramu wyróżnia się 3 ośrodki.

Ośrodek emocji (2,3,4)
Ośrodek intelektu (5,6,7)
Ośrodek działania (8,9,1)

Podniesienie zdrowia dla poszczególnych Enneatypów

Ludzie po poznaniu swojego enneatypu i trafieniu w internecie na ludzi podobnych do siebie, zaczynają "czuć się jak w domu" i nareszcie zrozumiani. Pamiętaj jednak, by nie popaść w nic nie robienie na zasadzie "taki jestem". Choć eneeatyp jest teoretycznie niezmienny, zawsze możesz podnieść swój poziom zdrowia, co poprawi Twoje funkcjonowanie w społeczeństwie. Pomocne w tym mogą okazać się poniższe rady (pochodzą z różnych źródeł; nie są wymysłem redaktorów Mruczek Wiki). Szczególnie uważnie radzimy zapoznać się z radami do podstawowego enneatypu i skrzydła. Jeśli np. jesteś 4w5, przeczytaj rady dla 4 i 5 (te drugie również powinny do Ciebie trafić).

1

Jesteś bardzo pracowitą osobą. Z naciskiem na OSOBĄ. Nie maszyną. Potrzebujesz chwili odpoczynku i relaksu. Ciężka praca to cnota, ale nie kosztem zdrowia psychicznego i fizycznego. Jeżeli czegoś nie skończysz, nie nastanie chaos i zniszczenie. To nie jest tak, że funkcjonowanie świata zależy wyłącznie od Ciebie. Nawet jeśli tak Ci się wydaje.
Masz wiele do nauczenia innych i prawdopodobnie chętnie to robisz. Pamiętaj jednak, że dobry nauczyciel jest cierpliwy. Ludziom trudno się zmienić z dnia na dzień. Nie wszyscy są tak obiektywni jak Ty i mogą potrzebować czasu, by się zmienić. Nie przekreślaj ich dlatego, że pozornie się nie poprawiają. Może zmiany są powolne i przez to na tyle subtelne, że ich nie dostrzegasz?
Bądź dla innych dobrym przykładem. To może zdziałać naprawdę wiele.
Jeżeli ludzie postępują inaczej niż Ty, to wcale nie znaczy, że się z Tobą nie zgadzają. Może po prostu nie mogą spełnić Twojej wizji w danym momencie? Może mają jakiś problem, który im w tym przeszkadza? Postaraj się spojrzeć na nich z większą wyrozumiałością.
Masz silną podatność na gniew. Naucz się dostrzegać, gdy Twoje wybuchy jedynie pogarszają sprawę i zrażają do Ciebie ludzi.
Łatwo irytujesz się zachowaniem ludzi. Tylko zastanów się, czy krzyk rzeczywiście jest dobrym rozwiązaniem. Ludzie podczas kłótni często robią się bardziej uparci i przez to trudniej ich przekonać do zmiany stanowiska. Zamiast tego spróbuj z nimi porozmawiać na spokojnie. Podziel się z nimi swoimi spostrzeżeniami, zobacz co mają do powiedzenia. Może wcale nie masz racji? Może prawda leży po środku? Ugryź problem z wielu punktów widzenia.
Samokrytycyzm sprzyja rozwojowi, ale w nadmiarze szkodzi. Zastanów się, czy nie powoduje on u Ciebie jedynie irytacji, napięcia i wątpliwości.
Możesz niechętnie podchodzić do swoich impulsów i próbować odcinać się od uczuć. Pamiętaj jednak, że jesteś tylko człowiekiem i inni ludzie to rozumieją. Rozwijaj swoje emocje. To nic złego.

2

Chętnie pomagasz innym, ale nie zapominaj o własnych potrzebach. Jeśli nie spełniasz własnych pragnień, to jest spore prawdopodobieństwo, że też nie spełnisz cudzych bez uczucia rozgoryczenia. Aby lepiej wspierać innych, postaraj się zadowolić siebie. To nie jest snobizm. To racjonalność.
Zanim komuś pomożesz, sprawdź, czy pomoc jest w ogóle potrzebna. Dwójki przez swoją nadopiekuńczość mogą spowodować krzywdę. Czasami najlepiej jest człowieka zostawić samemu sobie, by nauczył się zaradności i samodzielności. Służ dobrą radą, pomagaj, ale nie wyręczaj, gdy nie jest to absolutnie konieczne.
Zwróć uwagę na swoje motywy niesienia pomocy. Jeżeli wspierasz ludzi tylko z myślą, by wyrazili oni wdzięczność, możesz się słono rozczarować. Nie od każdego usłyszysz "dziękuję". Nie każdy w zamian Ci pomoże. Kierując się taką motywacją narażasz siebie na rozczarowanie.
Masz rozwiniętą intuicję w wyczuwaniu cudzych problemów, ale czasami najlepiej po prostu zapytać, czego potrzebują. Niekoniecznie muszą oni chcieć zaspokojenia swoich pragnień w sposób, jaki proponujesz.
"Nie, dziękuję" znaczy po prostu "nie potrzebuję pomocy w tej kwestii". Nie myśl sobie, że ktoś Cię nie lubi i Cię nie docenia.
Oprzyj się pokusie nadmiernego zwracania uwagi na siebie. Przypominanie innym o swojej pomocy stawia ich w niezręcznej sytuacji i może w konsekwencji ich zrazić.
Nie próbuj ludzi zmuszać do kochania Ciebie poprzez obdarowywanie ich prezentami czy niezasłużonymi pochwałami. Nie przesadzaj też w drugą stronę i nie rezygnuj całkowicie z działań, gdy nie słyszysz "tak". Obie skrajności są niekorzystne.

3

Masz duże parcie na sukces, prawdopodobnie możesz pochwalić się wieloma osiągnięciami. Nie popadaj jednak w snobizm. Przesadne przechwalanie może innych irytować.
Nie uciekaj się do kłamstwa. Ludzie bardziej podziwiają ludzi szczerych, którzy MIMO SWOIM SŁABOŚCI osiągają sukcesy. Jeśli będziesz udawać ideał, nie będziesz robić takiego wrażenia.
Parcie na sukces powoduje, że możesz zapomnieć o potrzebach swoich bliskich. Zwolnij na chwilę. Spędź czas z ukochaną osobą, albo dobrym przyjacielem. To nie musi być nic spektakularnego. Po prostu poświęć innym trochę energii. Wysłuchaj ich. Rozwiń w sobie wyrozumiałość.
Pieniądze są fajne, ale dla komfortu psychicznego ważniejsze są dobre relacje z innymi ludźmi i czas na odpoczynek. Zadbaj o swoją rodzinę. Drogie zabawki nie zastąpią dzieciom kochających rodziców.
Czasami warto zwolnić tylko po to, by przemyśleć sprawę. Może to co robisz, jest bez sensu?
Zajmij się swoimi potrzebami i zainteresowaniami. To świetny sposób na samorozwój. Nie patrz tylko pod kątem bycia podziwianym przez innych. Co Ci na cudzej zazdrości, jak jesteś nieszczęśliwą osobą? A może Twoje hobby przerodzi się w sukces?
Lubisz, jak chwalą Cię za osiągnięcia. Pochwal innych za ich postępy. Wtedy poczują się bardziej zobowiązani i chętniej okażą podziw wobec Ciebie. Jeżeli będziesz ich poniżać, oni Cię nie docenią.

4

Masz bardzo głęboki świat uczuć. Zwróć jednak uwagę, gdy za bardzo się mu poddajesz, oddalając się od rzeczywistości.
Uczucia mówią o tym, jaki masz w danej chwili nastrój, a nie o tym jaką osobą jesteś na co dzień.
Posiadanie uczuć negatywnych nie wyklucza istnienia pozytywnych.
Męczy Cię silna tendencja do czucia się nieprzygotowanym emocjonalne na zdarzenie, przez co odkładasz je na później. To droga donikąd, bo jutro prawdopodobnie nie będzie lepiej. Po prostu to zrób. Wpadnij w wir zdarzeń.
Postaraj się zmienić kryteria oceny na bardziej obiektywne. Uczucia to fajna sprawa, ale przysłaniają trzeźwy osąd. Stawiaj sobie konkretne cele np. "zagadać do trzech osób" zamiast subiektywnego "dobrze czuć się wśród ludzi". Powolna ale systematyczna praca jest lepsza niż błądzenie w umyśle.
Spróbuj odnowić stare kontakty. W czasach Facebooka to nie jest takie trudne. Napisz w stylu "Przepraszam, że tyle nie pisałem [tu możesz podać powód][...] Może byśmy się spotkali? Powspominali? Dawno nie gadaliśmy, pewnie wiele się u Ciebie wydarzyło :)" itp.
Talenty ujawniają się wtedy, gdy tego spróbujesz.
Pewność siebie rozwijają pozytywne wydarzenia, niezależnie od tego, czy czujesz się na nie przygotowany.
Ćwicz samodyscyplinę. Regularne wstawanie, systematyczne ćwiczenia to coś, co Ci pomoże.
Ludzie Cię nie rozumieją? Spróbuj im więc wyjaśnić. A może się okaże, że rozumieją Cię znacznie lepiej, niż Ci się wydawało?
Ludzie mogą być świetną inspiracją. Nie odsuwaj się od nich. Poznaj ich spojrzenie na świat. Może nie jest tak płytkie, jak Ci się wydaje?
Unikaj zbyt długich rozmów w swoim umyśle, szczególnie jeśli są nacechowane negatywnie. To oddala Cię od realnego świata. Prawdziwe rozmowy są ciekawsze i bardziej inspirujące.
Jeżeli masz pustkę w głowie, zamiast zamierać, powiedz "daj mi chwilę", "muszę to przemyśleć", "nie umiem oceniać na gorąco".
Wiele czwórek (także intelektualnych) czuje się bardziej spełniona, gdy realizuje się artystycznie. Pokombinuj z muzyką, rysowaniem, pisaniem czy czymkolwiek innym. To Ci może dać zaskakującego kopa. Nie wmawiaj sobie, że się do tego nie nadajesz.

5

Twoją mocną stroną jest myślenie. Potrafisz wyciągać ciekawe i oryginalne wnioski. Pamiętaj jednak, że Twój dar, może jednocześnie odciągać Cię od prawdziwego życia. Masz tendencję do uciekania w wewnętrzny świat, gdzie wszystko jest bezpieczniejsze, spójniejsze i bardziej przewidywalne. Z czasem może się okazać, że świat oddalił się od ciebie za bardzo.
Lubisz wszystko analizować, a nic nie daje więcej informacji do analiz niż inni ludzie. To właśnie ich dane, obserwacje, wnioski dadzą Ci kopa, pozwolą poszerzyć wiedzę i doświadczać ciekawszego życia. Nie bój się dzielić swoimi koncepcjami. Inni mogą je rozbudować, ulepszyć. Jeżeli masz jakiś problem, wątpliwości, nie bój się prosić o pomoc. Spojrzenie na problem szerzej pozwala znaleźć bardziej optymalne rozwiązanie. Gdy ktoś podaje do Ciebie rękę, nie pozostawaj biernym.
Nawet najlepsza książka i strona internetowa nie zapełni pustki zwanej samotnością.
Jeżeli nie udostępniasz swojej wiedzy światu, nie zaspokajasz podstawowej motywacji czyli "bycia użytecznym dzięki swojej wiedzy".
Spróbuj odnowić stare kontakty. W czasach Facebooka to nie jest takie trudne. Napisz w stylu "Przepraszam, że tyle nie pisałem [tu możesz podać powód][...] Może byśmy się spotkali? Powspominali? Dawno nie gadaliśmy, pewnie wiele się u Ciebie wydarzyło :)" itp.
Nie traktuj okazywania emocji jako słabość. Wiele piątek kreuje siebie na rozumowych ludzi bez uczuć, ale to nie jest najlepszy pomysł. Postaraj się z tym zerwać i dzielić się z najbliższymi swoim wnętrzem. Nie musisz wszędzie chodzić wyrażając emocje, ale przy najlepszych przyjaciołach albo rodzinie warto się otworzyć. Chociaż trochę. Powiedz, co Cię boli, jakie masz problemy i w których barierach potrzebujesz pomocy.
Prawdopodobnie masz problem z przyznaniem się do niewiedzy. Postaraj się to pokonać. Jeżeli zapytasz ludzi "o co chodzi w ..." uzyskasz odpowiedź, będziesz bardziej rozumieć, co inni mówią i w dodatku tłumaczenie zagadnienia może rozwinąć ciekawą dyskusję.
Jeżeli odczuwasz zmęczenie, chcesz pobyć sam(a), po prostu to powiedz. Wyjaśnij, że jesteś typem samotnika i czasem musisz udać się do swojej samotni, w której ochłoniesz i nabierzesz sił. Możesz powiedzieć żartobliwie, że idziesz na szczyt swojej wieży z kości słoniowej.
Jeżeli masz pustkę w głowie, zamiast zamierać, powiedz "daj mi chwilę", "muszę to przemyśleć", "nie umiem oceniać na gorąco".
Ludzie są nieprzewidywalni, przez co mogą Cię przerażać. Nie rezygnuj przez to ze spotkań. Potrzebujesz pobyć sam, ale nie przeginaj w drugą stronę.
Konflikty i spięcia są normalne w relacjach międzyludzkich. Nie bierz tego do siebie i nie zrywaj przez to kontaktów. Jeśli ktoś na Ciebie nakrzyczał, wcale nie znaczy, że Ciebie nie lubi. Może miał zły dzień? Może co innego go zdenerwowało?
Możesz mieć problem z relaksem. Nie próbuj tego naprawiać za pomocą alkoholu i leków. Zamiast tego spróbuj jogi, tańca, medytacji, biofeedback'u.

6

Lęk jest naturalny i towarzyszy wszystkim ludziom, nawet jeśli tego nie widzisz. Zaakceptuj swoje uczucie niepokoju. Ono pozwala działać mniej lekkomyślnie.
Nie próbuj hamować swojego lęku poprzez używki. Lęk może być dla Ciebie energetyzujący, motywować do działania i pomagać sprawnie funkcjonować.
Gdy dopada Cię wściekłość lub zdenerwowanie, możesz być drażliwy i obrócić to przeciwko innym. Obwiniać innych za własne czyny i niepowodzenia. Nie przekładaj swoich pesymistycznych wzorców postrzegania na rzeczywistość.
Nie ulegaj pokusie samozwątpienia. Możesz zranić siebie bardziej niż ktokolwiek inny.
Możesz mieć tendencję do przesadzonej reakcji na stres i lęk. Naucz się zauważać, kiedy stajesz się zbyt reaktywną osobą i kiedy Twoja reakcja nie ma większego sensu. Twoje obawy często pochodzą z wyobraźni, a nie świata zewnętrznego.
Uświadom sobie, że wiele rzeczy, których się boisz, potem się nie wydarza.
Jeżeli sprawy przybrały niekorzystny bieg, nie zawsze masz na to wpływ. Ale zawsze masz kontrolę nad swoją głową.
Postaraj się zaufać kilku osobom, odnaleźć w nich wsparcie.
Prawdopodobnie wiele ludzi Cię lubi, a Twoje strachy są bezpodstawne. One tak naprawdę więcej mówią o Twoim stosunku do innych, niż stosunku innych do Ciebie.

7

Jesteś bardzo żywiołową osobą, ale to może narobić kłopotów. Naucz się dostrzegać w Tobie impulsy i zacznij decydować, którym ulegać, a które zignorujesz. Nie zawsze opłaca się im ulegać.
Czasami warto się zatrzymać. Pobyć chwilę samemu, przemyśleć wiele spraw. Może i z takim podejściem będziesz robić mniej rzeczy, ale będa bardziej przemyślane, korzystne, a przez to satysfakcjonujące. Więcej nie znaczy lepiej. Pamiętaj o tym.
Pozwól innym ludziom dotrzeć do siebie. Wysłuchaj ich. Mogą mieć coś ciekawego do powiedzenia, poszerzyć Twoje horyzonty.
Nie musisz wszystkiego dostawać od razu. Wątpliwe, by z dnia na dzień zamknęli sklep z lodami. Nie ulegaj pokusom i pozwól sobie przemyśleć, czy kaprys ma sens.
Staraj się mocniej skupić na jednym, zamiast łapać wiele srok za ogon. To pozwoli Tobie mocniej je przeżywać.
Myśl o długotrwałych skutkach swoich myśleń i działań. Spełnienie chwilowego kaprysu może mieć poważne konsekwencje w przyszłości.

8

Jesteś bardzo silną osobą, ale nie wykorzystuj tego w złych celach. Masz dar do rozwiązywania problemów, niełatwo Cię przestraszyć. Wykorzystaj to do pokazania siebie od szlachetnej strony. Pomagaj innym przejść przez przeszkody, bądź osobą inspirującą i stawiającą ludzi na nogi. W ten sposób zyskasz lojalnych przyjaciół, co jest cenniejsze od pokazywania siły. Pomaganie innym nie jest postrzegane jako słabość. Ba! To poprawi Twój wizerunek.
To nie w Twoim stylu, ale czasami spróbuj innym ustąpić, przynajmniej czasami. Pozwól im działać, pokazać swoją strategię na życie, podzielić się własnym refleksjami. Inni ludzie gdy się odważą, mogą być bardzo inspirujący i Ci pomóc. Próbując każdego bardzo zdominować, możesz zrazić innych do siebie.
Świat nie jest przeciwko Tobie, a większość ludzi zapewne Cię lubi i podziwia. Nie traktuj ich jako przeszkody na drodze, tylko spróbuj z nimi współpracować. To daje lepsze rezultaty.
Emocje nie są słabością, a sprawią, że staniesz się bardziej ludzką osobą. Nie bój się powiedzieć innym, że są dla Ciebie ważni. To będzie dla nich bardzo miłe i będą Cię darzyć większą sympatią. Zyskasz w ten sposób więcej prawdziwych przyjaciół.
Choć może Ci się wydawać inaczej, każdy jest zależny od innych. Także ty. Nie traktuj ludzi jak instrumenty, które można swobodnie wymieniać. Przywiązanie daje korzyści dla obu stron.
Siła imponuje, ale żeby relacje międzyludzkie stały się pełniejsze, warto jednak z niej czasem zrezygnować. Jeżeli przyciągasz ludzi jedynie swoją agresją, brutalnością i władczością, możesz się nimi poważnie rozczarować.
Czasem zamiast krzyczeć, lepiej kogoś przytulić.

9

Jesteś bardzo ugodową osobą, chcesz dla wszystkich dobrze, ale paradoksalnie to spłyca Twoje relacje z innymi. Pokaż ludziom, że posiadasz własne zdanie, masz poglądy nie zawsze zgodne z innymi. W ten sposób wywiążą się ciekawe rozmowy, które zacieśnią wasze relacje. Ludzie mają już na co dzień osobę, która się z nim zgadza. Samych siebie. Po innych nie oczekują lustra.
Czy ciągłe zgadzanie się z innymi tworzy relacje, które Cię satysfakcjonują? Czy nie masz wrażenia, że takiej znajomości brakuje pazura?
Skup się na tym, co się dzieje wokół. Postaraj się nie przysypiać, nie odlatywać myślami, tylko bądź tu i teraz podczas rozmowy. Trenuj skupienie uwagi.
Przyznaj, że w Tobie też istnieje agresja, lęk i wstyd. Musisz sobie poradzić z tymi uczuciami. Jeżeli próbujesz je dusić, tylko przedłużasz ich działanie. Wyrzuć je na wierzch, choćby w chwili samotności. Negatywne emocje są rzeczą ludzką i inni doskonale to zrozumieją. Te uczucia są częścią Ciebie i stanowią o byciu człowiekiem.
Nie bój się analizować przykrych wydarzeń. To prawdopodobnie jest dla Ciebie bardzo trudne, jak dla każdego. Spróbuj. Jeżeli rozpadła się ważna dla Ciebie relacja, spróbuj zastanowić się nad przyczynami. Może częściowo wina leży po Twojej stronie? Może coś dało się zrobić lepiej? Spróbuj wyciągnąć konstruktywne wnioski, aby następne relacje były lepsze. Musisz na chwilę poświęcić spokój umysłu (krótka konsekwencja), by poprawić relacje z innymi ludźmi (długa korzyść).
Trenuj często. To pomoże Tobie odzyskać świadomość własnego ciała. Sport bardzo dobrze Ci zrobi. Sprowadzi na ziemię, poprawi koncentrację, nauczy dyscypliny. W ten sposób też dasz upust swojej agresji, której tak się obawiasz.
Konflikty i spięcia są normalne w relacjach międzyludzkich. Nie bierz tego do siebie i nie zrywaj przez to kontaktów. Jeśli ktoś na Ciebie nakrzyczał, wcale nie znaczy, że Ciebie nie lubi. Może miał zły dzień? Może co innego go zdenerwowało?
Jeśli nie chcesz odpowiadać na jakieś pytanie, po prostu to powiedz.
Jeżeli masz pustkę w głowie, zamiast zamierać, powiedz "daj mi chwilę", "muszę to przemyśleć", "nie umiem oceniać na gorąco".

Scenariusze dzieciństwa

Scenariusze w oparciu relacji dziecko-rodzic

Ta teoria ma sporo przeciwników twierdzących, że w ich przypadku się nie zgadza. Dlatego też radzimy do tego podchodzić w dużym dystansem.

Fragment skopiowany z http://enneagram.pl/forum/viewtopic.php?p=214079#p214079

Oto cechy związane z każdą z tych podstawowych orientacji:

Aktywny = agresywny: wymagający, stanowczy, asertywny, apodyktyczny, mówiący bez ogródek, egocentryczny, wydający opinie, zdecydowany
Reagujący = zgodny: pomocny, wrażliwy, zaangażowany, uczuciowy, kochający, przyjacielski, współczujący, współdziałający
Neutralny = wycofany: unikający, obojętny, apatyczny, nieobecny, zamyślony, pełen rezerwy, powściągliwy, niedbały

Poniżej przedstawiono 9 scenariuszy dzieciństwa, które odpowiadają każdemu typowi Enneagramu.

Aktywne Dziecko i Aktywny Rodzic [8]

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 8.

Dziecko i rodzic regularnie doświadczają otwartych konfliktów. Oboje mają różne plany, które są przeciwne, co daje podstawę do walki o dominację i istnienie wybychowej argumentacji. Aktywny Rodzic jest niecierpliwy i nie toleruje buntowniczego charakteru dziecka, a więc próbuje narzucić mu swoją wolę w sposób autorytarny. Z drugiej strony, Aktywne Dziecko staje się agresywne, kłótliwe i upiera się, aby postawić na swoim. Relacje między nimi stają się czymś w rodzaju ciągłej walki, co powoduje, że dziecko będzie później postrzegać świat jako pole bitwy.

Taka sytuacja w dzieciństwie zachęca dziecko, aby miało wyostrzoną spostrzegawczość na wychwytywanie słabości innych ludzi i pragnienie narzucania swojej własnej woli w sposób agresywny. Dziecko uczy się być asertywne, silne oraz neguje swoje lęki i poczucie zastraszenia. To są cechy, które musi posiadać, aby przeciwstawić się dominującemu rodzicowi i nadal zachować swoją wrodzoną Aktywną orientację.

Aktywne Dziecko i Reagujący Rodzic [7]

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 7.

Żądania, potrzeby i problemy Aktywnego Dziecka zwykle spotykają się z życzliwością i pełną wsparcia, i zachęty, postawą rodzica. To stwarza tolerancyjną atrmoferę, w której dziecko może wyrażać się otwarcie i otrzymywać uwagę bez większego wysiłku z własnej strony. Aktywne Dziecko staje się pewne siebie, beztroskie i oczekuje, że jego interakcje z innymi mają być pozytywne i korzystne dla niego. Reaktywny Rodzic jest współczujący i kochający, co stymuluje spontaniczną, radosną, zabawną, wesołą i zachęcającą do samowyrażania/samoekspresji stronę osobowości i daje dziecku dużo wolności osobistej.

Taka sytuacja w dzieciństwie wspiera rozwój radosnego i optymistycznego typu, który wie jak czarować i manipulować innymi, aby łatwo postawić na swoim i osiągnąć swoje cele. Zabawne i posiadające łatwość ekspresji dziecko może jednak w późniejszym życiu oczekiwać natychmiastowej gratyfikacji wszystkich swoich potrzeb i pragnień, i unikać inwestowania swojego czasu i wysiłku w osiągnięcie długoterminowych celów.

Aktywne Dziecko i Neutralny Rodzic [4]

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 4.

W tym związku, dziecko zazwyczaj stara się zdobyć uwagę obojętnego lub wycofanego rodzica, wyrażając się z coraz bardziej wzrastającą intensywnością, aż do momentu, kiedy otrzyma reakcję z jego strony. Aktywne dziecko może zachowywać się dramatycznie lub z przesadą, próbując w ten sposób dotrzeć do obojętnego rodzica. Neutralny opiekun zazwyczaj będzie ignorował potrzeby emocjonalne dziecka, sprawiając, że malec czuje się sfrustrowany, niezrozumiany i prawdopodobnie opuszczony. Czasami dziecko skieruje te negatywne uczucia do środka wierząc, że nie jest godne miłości i nie jest dostatecznie wyjątkowe, aby zasłużyć sobie na uwagę.

Taka sytuacja uczy Aktywne Dziecko, że jest odmienne od innych dzieci, które wydają się otrzymywać wsparcie, którego jemu brakuje. Chce samo sprawić, aby zostało usłyszane, a więc wzmacnia swoje uczucia, uciekając się do dramatycznego wyrażania swoich emocji. To dziecko może w późniejszym życiu stać się nadmiernie wrażliwe, artystyczne i teatralne, ale także może być melancholijne, czuć nienawiść lub wstręt do siebie i popadać w depresje.

Reagujące Dziecko i Aktywny Rodzic [1]

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 1.

Ta interakcja generalnie koncentruje się głównie na planach rodzica, które dziecko będzie wspierać w celu uzyskania pożądanej akceptacji. Aktywny rodzic będzie wymagający, dominujący i będzie krytykować wszelkie zachowania postrzeganie przez niego, jako "złe". Z drugiej strony, Reagujące Dziecko jest niezwykle wrażliwe na krytykę, a więc będzie starało się zmienić, dostosować i przestrzegać wartości, i punktu widzenia rodzica, będąc posłusznym, dobrze wychowanym i ogólnie rzecz ujmując będzie "dobrym dzieckiem". Taka postawa pomoże mu zbudować pożądane porozumienie z wymagającym opiekunem.

Z czasem dziecko nauczy się odkładać na bok swoje własne potrzeby, życzenia i pragnienia, aby robić to, co trzeba, aby być poprawne i moralnie etyczne. Ten typ w późniejszym życiu będzie wolał posiadać jasny zestaw standardów i zasad, których będzie przestrzegał. Będzie czuł się wartościowy i godny miłości tylko wtedy, kiedy jego życie jest bez zarzutu, przyzwoite i zgodne z jego zasadami uczciwości i sprawiedliwości. Rodzice nauczyli go, że akceptację można osiągnąć tylko poprzez posłuszeństwo i dyscyplinę.

Reagujące Dziecko i Reagujący Rodzic [6]

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 6.

To dziecko zwykle nawiązuje ścisły związek ze swoim opiekunem i będzie miało skłonności, aby stać się zależnym od opiekuńczej i kochającej postaci, która oferuje mu wsparcie i zrozumienie. Powstaje silne pragnienie harmonijnych związków i Reagujące Dziecko będzie odrzucać brak stabilności i konflikty, przez które czuje się zagrożone. Taki typ będzie szukać towarzyszy zabaw i grup, które podzielają jego wartości i zainteresowania, i będzie przyjmował stanowisko "My przeciwko całemu światu", co zwykle czyni w stosunku do nieznanych osób i okoliczności.

To Reagujące Dziecko będzie w późniejszym życiu preferowało "grać" zgodnie z regułami, aby ochronić się od wszelkiej dysharmonii, która będzie zagrażać wygodnym i wspierającym je związkom. Będzie wesołe, przymilne i lojalne wobec wybranych przez siebie grup i bliskich osób, przy jednoczesnym zachowaniu czujności i ostrożności, aby uniknąć konfliktów i ukrytych zagrożeń. Podejrzliwość w odniesieniu do motywów innych ludzi może pojawić się jako obrona przed opuszczeniem i odrzuceniem - faktem jest jednak, że wynika to z obawy przed utratą bezpieczeństwa i opieki.

Reagujące Dziecko i Neutralny Rodzic [2]

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 2.

W tym przypadku Reagujące Dziecko będzie zachowywać się w przyjemny, atrakcyjny i pociągający sposób, ale najprawdopodobniej spotka się z obojętnym stosunkiem ze strony Neutralnego Rodzica. Skonfrontowane z tą apatią i brakiem zainteresowania, dziecko może tylko uciec się do bycia coraz bardziej przyjemnym i uroczym nie do odparcia dla rodzica, aż uda mu się przebić skorupę obojętności i otrzyma porozumienie, którego sobie życzy. Taki typ będzie pomocny, współczujący, empatyczny, okazujący miłość i atrakcyjny, i będzie posiadał talent do "nadawania na tej samej długości fal" z rodzicem - wie kiedy i w jaki sposób zbliżyć się do niego, aby zdobyć jego uwagę.

Dorastając, Reagujące Dziecko będzie uczyć się oceniać i wyczuwać intuicyjnie nastroje innych ludzi, i będzie wiedziało dokładnie jak zaspokoić ich potrzeby, aby być docenianym i kochanym przez nich. Posiada szeroki repertuar uwodzicielskich zachowań i wie dokładnie, które podejście zastosować w celu skutecznego związania się z innymi ludźmi w bliskie relacje.

Neutralne Dziecko i Aktywny Rodzic [9]

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 9.

Neutralne Dziecko często jest przytłoczone i zastraszone przez kontrolującego i władczego Aktywnego Rodzica. Nie posiadając umiejętności do przebicia się, woli się ono wycofać i pozostać na uboczu, minimalizując swoje własne potrzeby i unikając rodzica w jak największym stopniu (jak najczęściej). W tych kilku przypadkach, kiedy dziecko wychodzi naprzeciw rodzicowi, to w rezultacie ma poczucie, że jest odrzucone i napastowane bez żadnego wyraźnego powodu, co powoduje, że ponownie się wycofuje. Samotność jednak jest również odczuwana jako odrzucenie i w niedługim czasie dzieciak staje się ambiwalentny zarówno do przebywania w samotności jak również bycia z innymi.

Przez większość czasu będzie starał się iść na kompromis. Ten typ będzie szukał towarzystwa, ale nie będzie angażował się (inwestował siebie) w nie, woląc pozostać w tle i płynąć wraz z prądem, częściowo odsunięty od tego, co faktycznie dzieje się w danej sytuacji. Kiedy jest sam, będzie unikał introspekcji (zagłębiana się w sobie), bo to przypomina mu uczucia depresji i odrzucenia z przeszłości, ale zamiast tego, raczej, będzie znieczulał się jedzeniem, telewizją lub innymi nieistotnymi czynnościami, aby uniknąć emocjonalnego bólu.

Neutralne Dziecko i Reagujący Rodzic [5]

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 5.

W tej relacji, Reagujący Rodzic jest skłonny dać wiele niepożądanej uwagi Neutralnemu Dziecku, które postrzega wspierający i czuły stosunek swojego rodzica, jako formę "duszenia". Dzieciak będzie miał tendencję wycofywania się z otoczenia woląc działać i rozmyślać w samotności. Jednak, w odróżnieniu od poprzedniej sytuacji (typ 9), w tym przypadku samotności nie będzie towarzyszyć uczucie odrzucenia. Przeciwnie, przebywanie w samotności jest kwestią wyboru i daje poczucie bezpieczeństwa i dobrego samopoczucia, które opiera się na na przekonaniu, że zawsze jest ktoś do kogo dziecko może się zbliżyć, kiedy zdecyduje, że potrzebuje towarzystwa.

Takie dziecko jest prawdziwym samotnikiem, które woli i znajduje przyjemność w przebywaniu samo ze sobą. Dziecko jest pochłonięte własnymi przemyśleniami, wnikliwe i ma zamiłowanie do tego, aby uczyć się, i odkrywać rzeczy samodzielnie - zwykle odrzucając pomoc i interwencję z zewnątrz. Takie dziecko nie chce, aby mu przeszkadzano, ponieważ jego rodzic zwykle wprowadza tylko zamieszanie w jego życie, rozczula się nad nim i tłumi go swoją uwagą i domaganiem się bliskości.

Neutralne Dziecko i Neutralny Rodzic [3]

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 3.

W tej sytuacji, osamotnienie Neutralnego Dziecka jest wspomagane przez wycofanie się i obojętność jego rodzica, co niekoniecznie sprawia, że Neutralne Dziecko czuje się otwarcie odrzucone, ale raczej taka sytuacja intryguje je i staje się dla niego wyzwaniem. Poważny, skupiony i raczej bezemocjonalny, ten malec będzie głównie starał się zaspokoić - występującą okazyjnie - potrzebę zwrócenia na siebie uwagi poprzez wywieranie wrażenia na rodzicach swoimi wybitnymi osiągnięciami i wysokimi aspiracjami, które sprawiają, że czuje się godny aprobaty i wartościowy w ich oczach.

W późniejszym okresie życia, takie dziecko staje się motywowanym wewnętrznie człowiekiem sukcesu, który kładzie duży nacisk na osiąganie rezultatów, wydajność, skuteczność i wizerunek powodzenia, co sprawi, że inni będą go doceniać i podziwiać. Głęboko w sobie ma niechęć, aby był ignorowany ponieważ to sprawia, że zaczyna wątpić w swoją własną wartość. W związku z tym, ma tendencje do ukrywania swoich słabości i wad, a na zewnątrz przedstawia personę, która wzbudza pożadanie, jest atrakcyjna i "ma to wszystko", o czym inni tylko marzą.

Trójtyp

Enneatypy można podzielić na 3 główne grupy w zależności od tego, na jaką negatywną emocję reagują najbardziej.

Wstyd (2,3,4) czyli zanegowanie prestiżu. Te typy najsilniej reagują na to, jak są postrzegane przez innych. 2 robią to poprzez pomaganie innym, 3 poprzez budzenie podziwu swoimi osiągnięciami, a 4 poprzez swój styl.
Strach (5,6,7) czyli zagrożenie bezpieczeństwa. Te typy najsilniej reagują na zewnętrzne niebezpieczeństwa. 5 poprzez wycofanie i przeanalizowanie na spokojnie, 6 poprzez postawę fobiczną lub antyfobiczną, a 7 poprzez unikanie zmartwień.
Gniew (8,9,1) czyli utratę wolności. Te typy najsilniej reagują na nacisk. 8 poprzez przejęcie kontroli, 9 poprzez wycofanie i szukanie kompromisu, a 1 poprzez swój perfekcjonizm i zasady.

Koncepcja trójtypu zakłada, że każdy z nas posiada cechy trzech typów po jednym z każdej emocji. Jeden z nich jest dominujący i umieszczamy go na początku, a 2 kolejne są mniej istotne, ale również występują. Można np. być 549, co oznacza, że u kogoś dominuje motywacja piątkowa, ale posiada także cechy 4 i 9. Teoria trójtypu ma swoich zwolenników i przeciwników. Większość jednak uważa, że mamy tylko jeden typ, a trójtyp to wymysł osób nieznających się na temacie.

Reakcje enneatypów na przewrócenie roweru

Fragment pochodzi ze strony http://nonsensopedia.wikia.com/wiki/Enneagram

Reakcja danego typu na wywrotkę, która miała bezpośredni wpływ na zajęcie drugiego miejsca w wyścigu (wiadomo, chciałoby się pierwsze):

1 – przegrałem, bo przewróciłem rower.
2 – wszystko nie tak. Nie dość, że wywróciłem rower, to jeszcze przegrałem. Ale w sumie dobrze, ktoś inny wygrał.
3 – następnym razem nie przewrócę roweru i wygram.
4 – ech, gdybym nie przewrócił wtedy roweru...
5 – aby wygrywać wyścigi należy przejechać cały wyścig szybciej niż pozostali i nie wywracać roweru.
6 – musimy tym razem zrobić wszystko tak, aby nie wywracać roweru.
7 – zdarza się, że czasem wywróci się rower, ale i tak było świetnie.
8 – ten durny rower się wywrócił.
9 – no tak...

Mity Enneagramowe

Artystyczna dusza to pewnie 4

Czwórki rzeczywiście często ciągnie do sztuki i wyrażania siebie w ten sposób. Jednak inne enneatypy również mogą być artystycznie uzdolnione i realizować się w tej dziedzinie. Sztuka nie jest zarezerwowana wyłącznie dla czwórek.

Naukowiec to na pewno 5

Piątki zwykle ciągnie do świata nauki, ale inne typy również mogą być intelektualistami. Nauka nie jest zarezerwowana wyłącznie dla piątek.

Osoba, która boi się pokazać własne zdanie, to pewnie 9

Wiele eneatypów na niższych poziomach zdrowia może mieć problem z głoszeniem własnych opinii.

Leń to na pewno 9

Każdy enneatyp może popaść w lenistwo i prokrastynację.

Narzucanie cech enneatypom

Dość często spotykanym błędem w postrzeganiu enneatypów jest narzucanie im cech na podstawie indywidualnych doświadczeń.

Na przykład:

Jestem 5 i nie lubię tańczyć
5 nie lubią tańczyć

Błąd! Jest wiele piątek, które lubią tańczyć.

Znam 8, która jest wredna.
Wszystkie 8 są wredne.

Błąd! Jest wiele miłych ósemek.

Enneatypy i sztuka

Choć każdy typ może tworzyć coś nowego, nietypowego i nie pasującego do poniższych opisów, zwykle jednak da się w ich dziełach znaleźć charakterystyczne cechy.

1 - jedynki w dużej mierze skupiają się na poprawności w swoich dziełach i stosowaniu się do zasad, które uważają za słuszne. Przy ocenianiu cudzych prac często można od nich usłyszeć - "ale to powinno być tak a nie tak".
4 - czwórki w swoich dziełach zwykle zawierają dużo siebie, tworzą pewnego rodzaju autobiografię. Chętnie przelewają na papier swoje uczucia, zmartwienia i lęki. Wynika to z głównej motywacji, która polega na wyrażeniu siebie. Często opisują nieszczęścia, tragiczne wątki miłosne, poczucie osamotnienia i cierpienie. Chętnie sięgają po symbolikę, oczekują od swoich odbiorców wrażliwości. Ich dzieła mogą być bardzo oryginalne, ponieważ czwórki nie lubią tworzyć czegoś "zwyczajnego".
5 - w swoich dziełach zwykle opisują świat takim jaki jest. Chętnie dzielą się spostrzeżeniami, jakie dostrzegli dzięki swoim analizom. Potrafią znaleźć bardzo ciekawe i odkrywcze powiązania.
9 - lubią dość "cukierkowe" klimaty. Ich historie mogą być smutne, ale zwykle mają dużo nadziei i szczęśliwe zakończenie. Często pokazują wyidealizowane i podkoloryzowane światy. Przypominają "bajkę dla dzieci".

Potoczne określenia wśród enneagramowiczów

Określenia bezpośrednio odwołujące się do enneatypów

Jedynkowanie - oczekiwanie zbyt dużo od siebie i innych, perfekcjonizm, czepianie się o drobiazgi
Dwójkowanie - nadmierne pomaganie i troska o innych
Trójkowanie - aroganckie zachowanie lub stawianie na karierę
Czwórkowanie - narzekanie na swój los, depresyjne zachowanie
Piątkowanie - prowadzenie chłodnej analizy, wymądrzanie się
Szóstkowanie - tworzenie paranoi
Siódemowanie - kładzenie nacisku na dobrą zabawę, pomijanie problemów
Ósemkowanie - próba rządzenia innymi, rozkazywanie
Dziewiątkowanie - problem z wyrażeniem własnego zdania lub powstrzymanie się od okazania gniewu

Krytyka Enneagramu

Enneagram jest głównie krytykowany za szufladkowanie ludzi. Niektórzy uważają, że może to prowadzić do powielania stereotypów.

Krytycy uważają, że ludzie są bardzo skomplikowanymi istotami i zamykanie ich w dziewięciu typach osobowości może być krzywdzące dla ich indywidualizmu. Mogą przez to na siłę dopasowywać do siebie cechy i zakłamywać obraz siebie. Niebezpiecznie robi się, gdy ktoś wmówi sobie negatywne, bo może to zadziałać na zasadzie samospełniającej się przepowiedni. Należy jednak pamiętać, że poszczególne typy mają 9 poziomów zdrowia, z czego każdy ma nieco inną motywację i sposób zachowania. To łącznie daje 9*9=81 kombinacji, czyli nie tak mało. Poza tym są jeszcze skrzydła, które mają wpływ na zachowanie człowieka. 5w4 z silnym skrzydłem będzie się różnić od 5w4 ze słabym skrzydłem, a między 5w4 i 5w6 jest duża odrębność. Jak widać, argument o szufladkowaniu ludzi przestaje mieć sens, gdy lepiej pozna się krytykowaną dziedzinę wiedzy.

Warto podkreslić, że Enneagram sugeruje, jak można poprawić swoje funkcjonowanie społeczne, więc może przysłużyć się rozwojowi. W przypadku dużych problemów zaleca się jednak konsultację z psychologiem bądź psychiatrą, bo leczenie na własną rękę depresji lub podobnie poważnych trudności, może przynieść wiele szkód.

Aczkolwiek rzeczywiście lepiej nie podchodzić do Enneagramu śmiertelnie poważnie. Z powodu kontrowersji Enneagram nie wszedł do oficjalnej psychologii i zalicza się bardziej do parapsychologii. Ten fakt sprawia, że od wielu psychologów usłyszysz "to bzdura". Niektórzy w ogóle sugerują luźniejsze podejście do Enneagramu. Zamiast na siłę dopasowywać sobie 1 typ, można po prostu uznać, że posiada się trochę tego i tego. Zamiast szufladkować siebie, lepiej wziąć ogólne rady płynące z Enneagramu i stosować wedle uznania.

Warto przeczytać

Zobacz też

Doceń swoje cechy - pomaga w lepszej ocenie siebie
Połączenie enneagramu, MBTI i socjoniki - łączenie enneagramu z innymi systemami
Poprawa nastroju - artykuł opisujący sposoby na poprawę nastroju
Socjonika - system badający metabolizm informacyjny u ludzi
Terapełta - może coś doradzić w kwestii rozwoju i poprawy zdrowia psychicznego
Typy osobowości Helen Fisher - zobacz, z kim iść na randkę.
Wielka piątka (psychologia) - model osobowości badający 5 cech