Język walijski: Różnice pomiędzy wersjami
zgodnie z sugestia+permutacje
Angelfrost (dyskusja | edycje) Nie podano opisu zmian |
Angelfrost (dyskusja | edycje) (zgodnie z sugestia+permutacje) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Achtung|Ten artykuł opisuje fonologię i ortografię języka walijskiego oraz jego rolę wśród społeczności. Klucz do transkrypcji wymowy znajduje się na stronie [[:wikipedia:Help:IPA/Welsh|Help:IPA/Welsh]] (Wikipedia).}} | {{Achtung|Ten artykuł opisuje fonologię i ortografię języka walijskiego oraz jego rolę wśród społeczności. Klucz do transkrypcji wymowy znajduje się na stronie [[:wikipedia:Help:IPA/Welsh|Help:IPA/Welsh]] (Wikipedia).}} | ||
[[Plik:CymraegMem.jpeg|thumb|Przykładowy mem w języku walijskim]] | [[Plik:CymraegMem.jpeg|thumb|Przykładowy mem w języku walijskim]] | ||
'''Język walijski''' ({{abbr|wal.|język walijski}} ''Cymraeg'' [kəmˈraːɨɡ] lub ''y Gymraeg'' [ə ɡəmˈraːɨɡ]) jest językiem należącym do grupy brytańskiej języków celtyckich rodziny indoeuropejskiej. | '''Język walijski''' ({{abbr|wal.|język walijski}} ''Cymraeg'' [kəmˈraːɨɡ] lub ''y Gymraeg''<ref group="!">W wyniku obecności przedimka określonego ''y'' następuje [[Język walijski#Permutacje|permutacja miękka]] (''soft mutation'') i /k/ przechodzi w /ɡ/: ''Cymraeg'' → ''y Gymraeg''.</ref> [ə ɡəmˈraːɨɡ]) jest językiem należącym do grupy brytańskiej języków celtyckich rodziny indoeuropejskiej. | ||
Konwersacje w języku walijskim zyskały popularność w sierpniu 2019 na [[Pociągopolis (Discord)|serwerze Pociągopolis]] i [[Kenex Spam Center]] za sprawą [[Dood]]a i [[Angelfrost]]a. | Konwersacje w języku walijskim zyskały popularność w sierpniu 2019 na [[Pociągopolis (Discord)|serwerze Pociągopolis]] i [[Kenex Spam Center]] za sprawą [[Dood]]a i [[Angelfrost]]a. | ||
| Linia 208: | Linia 207: | ||
W nieformalnym stylu grawis i akut najczęściej są pomijane, podobnie diereza; aczkolwiek cyrkumfleks zazwyczaj jest zapisywany. Samogłoski diakrytyzowane nie są uznawane za osobne litery. | W nieformalnym stylu grawis i akut najczęściej są pomijane, podobnie diereza; aczkolwiek cyrkumfleks zazwyczaj jest zapisywany. Samogłoski diakrytyzowane nie są uznawane za osobne litery. | ||
=== Permutacje === | |||
W języku walijskim, podobnie jak w pozostałych współczesnych językach celtyckich, występują permutacje nagłosowe. Te permutacje wpływają na początkową spółgłoskę słowa w określonych warunkach morfologicznych i składniowych. Są one ważnym narzędziem w zrozumieniu relacji między dwoma słowami i służą różnicowaniu poszczególnych znaczeń. | |||
Walijski wykorzystuje trzy permutacje na spółgłoskach: | |||
* permutacja miękka (''soft mutation''), polegająca na [[Lenicja|lenicji]]/udźwięcznieniu danej głoski, | |||
* permutacja nosowa (''nasal mutation''), polegająca na przejściu w głoskę nosową, | |||
* permutacja aspirowana (''aspirate/spirant mutation''). | |||
Ponadto występuje zjawisko protetycznego ''h'' (''h-prothesis'') w przypadku słów rozpoczynających się od samogłoski. | |||
{| class="wikitable" | |||
|+ Permutacje nagłosowe w języku walijskim | |||
! Forma podstawowa !! Permutacja miękka !! Permutacja nosowa !! Permutacja aspirowana | |||
|- | |||
| '''b''' /b/ || '''f''' /v/ || '''m''' /m/ || — | |||
|- | |||
| '''c''' /k/ || '''g''' /ɡ/ || '''ngh''' /ŋ̊/ || '''ch''' /χ/ | |||
|- | |||
| '''d''' /d/ || '''dd''' /ð/ || '''n''' /n/ || — | |||
|- | |||
| '''g''' /ɡ/ || ∅ (usunięcie) || '''ng''' /ŋ/ || — | |||
|- | |||
| '''ll''' /ɬ/ || '''l''' /l/ || — || — | |||
|- | |||
| '''m''' /m/ || '''f''' /v/ || — || — | |||
|- | |||
| '''p''' /p/ || '''b''' /b/ || '''mh''' /m̥/ || '''ph''' /f/ | |||
|- | |||
| '''rh''' /r̥/ || '''r''' /r/ || — || — | |||
|- | |||
| '''t''' /t/ || '''d''' /d/ || '''nh''' /n̥/ || '''th''' /θ/ | |||
|} | |||
Istnieje mnóstwo zasad określających kontekst poszczególnych permutacji (między innymi permutacja miękka występuje w przypadku rzeczowników w rodzaju żeńskim po przedimkach określonych, czy permutacja nosowa w przypadku rzeczowników po określniku dzierżawczym ''fy'' 'mój'). | |||
Protetyczne ''h'' (''h-prothesis'') występuje w przypadku słów rozpoczynających się od samogłoski, najczęściej po określnikach dzierżawczych. | |||
== Walijski w kulturze == | == Walijski w kulturze == | ||
| Linia 246: | Linia 282: | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
* [http://www.draigaceryr.eu www.draigaceryr.eu] – ''Draig ac Eryr'' ("Smok i Orzeł"), polska strona języka walijskiego | * [http://www.draigaceryr.eu www.draigaceryr.eu] – ''Draig ac Eryr'' ("Smok i Orzeł"), polska strona języka walijskiego | ||
== Uwagi == | |||
<references group="!"/> | |||
== Przypisy == | == Przypisy == | ||