Język sky'owski: Różnice pomiędzy wersjami

{{sky'owo}}

'''Język sky’owski''' (sk. ''Ská’owosa’é ámra'', /{{IPA-sw|ˈʃkaɪ.ɔvɔʃaɪ ˈɑːmra}}/) – historyczny język narodowy sky’owian. Na świecie językiem tym posługuje się 30 tys. smoków i ludzi, szczególnie na południowym zachodzie, tuż przy granicy z Chile. Współcześnie jest określany jako język stopniowo wymierający.

Do roku 1890 był dominującym językiem na terenach ówczesnego [[Sky'owo|Sky’owa]]. Wkrótce jednak jego status znacznie zmalał, szczególnie po fali przypływu polskich imigrantów w 1888 roku. Był językiem urzędowym Sky’owa od 1872 do 1927 roku.

Większość współczesnego słownictwa została zapożyczona z języka angielskiego, niemieckiego, hiszpańskiego bądź portugalskiego. Przykładowo ''komputá'' /kɔmpuːtɑː/ pochodzi od angielskiego ''computer'' (komputer); ''serwedy’á'' /ʃɛrvɛdʑɑː/ od portugalskiego ''cerveja'' (piwo).

Dawniej język był zapisany alfabetem starosky’owskim, jednakże wskutek integracji z ludźmi w wieku XIX oraz po reformie języka sky’owskiego w 1880 r. współcześnie język ten zapisuje się alfabetem łacińskim.

== Pisownia i fonetyka ==

Alfabet sky’owski oparty jest na alfabecie łacińskim. Składa się z 21 liter, z czego dwie mają znaki diakrytyczne; każda litera może występować w formie majuskuły lub minuskuły. W poniższej tabeli przedstawiono litery:

{| class="wikitable"

! Majuskuła

! Minuskuła

! Nazwa

! Wymowa

| A

| a

| ''a''

| /a/<ref group="a">Konserwatywnie /æ/.</ref>

| Á

| á

| ''a árdh''

| /ɑː/

| D

| d

| ''da''

| /d/

| ''fa''

| /f/

|-

| G

| L

| ''la''

| /l/

| R

| ''ra''

| /r/<ref group="a">W języku sky’owskim /r/ jest wymawiane jako spółgłoska półotwarta zadziąsłowa [ɹ̠] (angielskie /r/). Chociaż symbol ⟨r⟩ oznacza spółgłoskę drżącą dziąsłową (polskie /r/) to jest szeroko stosowany zamiast ⟨ɹ̠⟩ w transkrypcji fonemicznej (szerokiej).</ref>

|-

| S

Ponadto do reprezentacji niektórych dźwięków używa się poniższych dwuznaków:

|-

| /x/

|-

| /dʒ/

|-

| /dʑ/

| /tʃ/

<references group="a"/>

Historycznie obecne były również litery z diakrytycznym grawisem – np. À, È czy Ì – i reprezentowały one nieme samogłoski, głównie w imionach oraz wyrazach obcego pochodzenia, w których zachciano zachować pisownię zbliżoną oryginalnej. Przykładowo słowo ''rene'' (wymawiane /rɛn/) oryginalnie było zapisywane jako ''renè''. Pomimo tego, że grawis kompletnie zniknął z języka powszechnego nadal jest obecny w nazwach własnych, używany w celu znaczenia niemych głosek.

| rowspan=2 | podobnie do polskiego m'''aj'''; angielskie m'''y'''

| podobnie do polskiego '''au'''to; podobnie do angielskiego n'''ow'''

| angielskie b'''oy'''

Trudno jest ustalić dokładną liczbę samogłosek ze względu na różne dialekty oraz brak rzetelnych współczesnych źródeł. Najczęściej jednak przyjmuje się że sky’owski system fonetyczny składa się z 10 samogłosek (ɪ, iː, ɨ, u, uː, ɛ, ɔ, ɔː, a, ɑː). Występuje zjawisko iloczasu, to znaczy samogłoski dzielą się na długie i krótkie.

|+ Monoftongi

! rowspan="2" |  

! colspan="2" | Przednie

! colspan="2" | Centralne

! colspan="2" | Tylne

! Długie

! Krótkie

! Długie

! Krótkie

! Długie

! Krótkie

| ɪ

| ɨ

! do /ɪ/

! do /u/

|-

| eɪ&nbsp;&nbsp;ɔɪ

|  

| aɪ&nbsp;&nbsp;ɑɪ

| au

|}

{| class="wikitable" style="text-align:center;"

|-

| p

| k&nbsp;&nbsp;ɡ

| ʔ<ref group="b">Między samogłoskami nie tworzącymi dyftongów oraz w nagłosie w przypadku podwojonej spółgłoski w pisowni.</ref>

| z

| ʃ

|}

== Gramatyka języka sky’owskiego ==

{| class="wikitable"

!  

! Przymiotniki dzierżawcze

| sénlaré eh 1

| ''mé''

| ''més''

| ''mér''

| ''ty''

| ''tys''

| ''tér''

| sénlaré eh 3

| ''sé/sa/sen''

| ''sés/sas/ses''

| ''ser/sar/sern''

| ''ma’é''

| ''ma’és''

| ''ma’ér''

| ''ta’é''

| ''ta’és''

| ''ta’ér''

| ''sa’é''

| ''sa’és''

| ''sa’ér''