→Zestaw symboli IPA
Angelfrost (dyskusja | edycje) m (→Samogłoski) |
Angelfrost (dyskusja | edycje) |
||
| Linia 924: | Linia 924: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
=== Dodatkowe symbole (extIPA) === | |||
Dodatkowe symbole IPA (do wymowy wadliwej), znane również jako '''extIPA''' to zestaw liter i znaków diakrytycznych używanych w transkrypcji wymowy wadliwej bądź niekonwencjonalnej. Część z tych symboli jest używana w celu transkrybowania cech normalnej mowy i jest aprobowana przez Międzynarodowe Towarzystwo Fonetyczne. | |||
Poniżej zawarto podstawowe symbole extIPA powszechnie stosowane w transkrypcjach IPA. Dołączono również powszechnie stosowane znaki globalne (''wildcards''), jednak ich użycie nie jest ustandaryzowane; w większości sytuacji konieczne okazać się może słowne wyjaśnienie znaczenia zastosowanych znaków globalnych, {{abbr|np.|na przykład}} J – spółgłoska palatalna, W – spółgłoska welarna, {{abbr|itd|i tak dalej}}. | |||
Cechy prozodyczne umieszczane są w nawiasach klamrowych {...}, zaś poszczególne komentarze umieszczane są w indeksie dolnym: [{<sub>''f''</sub> ˈɡwɔɕnɔ <sub>''f''</sub>} (...) {<sub>''p''</sub> ˈt͡ɕixɔ <sub>''p''</sub>} (...) {<sub>''allegro''</sub> ˈʂɨpkɔ <sub>''allegro''</sub>}] | |||
{| class="wikitable" | |||
|+ Diakrytyki | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌͍ | |||
| Ściągnięcie warg | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌͈ | |||
| {{notka|Artykulacja mocna|(niekoniecznie fortis)}} | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌͊ | |||
| {{abbr|Denazalizacja|Odnosowienie}} | |||
|- | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌͆ | |||
| {{abbr|Dentolabialne|Zębowo-wargowe}} | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌͉ | |||
| {{notka|Artykulacja słaba|(niekoniecznie lenis)}} | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌͋ | |||
| {{abbr|Nosowa frykatywna|Nosowa szczelinowa}} | |||
|- | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌̪͆ | |||
| {{abbr|Bidentalne|Międzyzębowe}} | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌<sup>=</sup> | |||
| {{abbr|Deaspiracja|Bez przydechu}} | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌͌ | |||
| {{abbr|Welarno-faryngalne|Miękkopodniebienno-gardłowe}} | |||
|- | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌͇ | |||
| {{abbr|Alweolarne|Dziąsłowe}} | |||
! style="font-weight: normal;" | <sup>h</sup>◌ | |||
| {{abbr|Preaspiracja|Wstępny przydech}} | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌↓ | |||
| {{abbr|Ingresywność|Wdechowość}} | |||
|- | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌̼ | |||
| {{abbr|Linguolabialne|Językowo-wargowe}} | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌\◌\◌ | |||
| Jąkanie | |||
! style="font-weight: normal;" | ◌↑ | |||
| {{abbr|Egresywność|Wydechowość}} | |||
|} | |||
{| class="wikitable" | |||
|+ Prozodia | |||
! style="font-weight: normal;" | { } | |||
| Notacja prozodyczna | |||
! style="font-weight: normal;" | ''f'' | |||
| Głośna mowa (''forte'') | |||
|- | |||
! style="font-weight: normal;" | (.) | |||
| Krótka pauza | |||
! style="font-weight: normal;" | ''ff'' | |||
| Głośniejsza mowa (''fortissimo'') | |||
|- | |||
! style="font-weight: normal;" | (..) | |||
| Średnia pauza | |||
! style="font-weight: normal;" | ''p'' | |||
| Cicha mowa (''piano'') | |||
|- | |||
! style="font-weight: normal;" | (...) | |||
| Długa pauza | |||
! style="font-weight: normal;" | ''pp'' | |||
| Cichsza mowa ''(pianissimo)'' | |||
|- | |||
! style="font-weight: normal;" | ( ) | |||
| Artykulacja niema | |||
! style="font-weight: normal;" | ⸨ ⸩ | |||
| Nieistotne dźwięki | |||
|- | |||
! style="font-weight: normal;" | ''allegro'' | |||
| Szybka mowa | |||
! style="font-weight: normal;" | ''lento'' | |||
| Wolna mowa | |||
|} | |||
{| class="wikitable" | |||
|+ Znaki globalne | |||
! style="font-weight: normal;" | C | |||
| Spółgłoska | |||
! style="font-weight: normal;" | V | |||
| Samogłoska | |||
|- | |||
! style="font-weight: normal;" | R | |||
| Rotyczna | |||
! style="font-weight: normal;" | L | |||
| {{abbr|Płynna/lateralna|Płynna/boczna}} | |||
|- | |||
! style="font-weight: normal;" | F | |||
| {{abbr|Frykatywna|Szczelinowa}} | |||
! style="font-weight: normal;" | S | |||
| Sycząca | |||
|- | |||
! style="font-weight: normal;" | N | |||
| Nosowa | |||
! style="font-weight: normal;" | P | |||
| {{abbr|Plozywna|Zwarta}} | |||
|- | |||
! style="font-weight: normal;" | G | |||
| {{abbr|[[Półsamogłoski{{!}}Glide]]/aproksymant|Półsamogłoska}} | |||
! style="font-weight: normal;" | T | |||
| Ton/akcent | |||
|} | |||
== Porównanie z alfabetem slawistycznym == | == Porównanie z alfabetem slawistycznym == | ||