Przejdź do zawartości

IPA: Różnice pomiędzy wersjami

Dodane 3862 bajty ,  18 kwi 2021
Linia 924: Linia 924:
|}
|}
</div>
</div>
=== Dodatkowe symbole (extIPA) ===
Dodatkowe symbole IPA (do wymowy wadliwej), znane również jako '''extIPA''' to zestaw liter i znaków diakrytycznych używanych w transkrypcji wymowy wadliwej bądź niekonwencjonalnej. Część z tych symboli jest używana w celu transkrybowania cech normalnej mowy i jest aprobowana przez Międzynarodowe Towarzystwo Fonetyczne.
Poniżej zawarto podstawowe symbole extIPA powszechnie stosowane w transkrypcjach IPA. Dołączono również powszechnie stosowane znaki globalne (''wildcards''), jednak ich użycie nie jest ustandaryzowane; w większości sytuacji konieczne okazać się może słowne wyjaśnienie znaczenia zastosowanych znaków globalnych, {{abbr|np.|na przykład}} J – spółgłoska palatalna, W – spółgłoska welarna, {{abbr|itd|i tak dalej}}.
Cechy prozodyczne umieszczane są w nawiasach klamrowych {...}, zaś poszczególne komentarze umieszczane są w indeksie dolnym: [{<sub>''f''</sub>&nbsp;ˈɡwɔɕnɔ&nbsp;<sub>''f''</sub>} (...) {<sub>''p''</sub>&nbsp;ˈt͡ɕixɔ&nbsp;<sub>''p''</sub>} (...) {<sub>''allegro''</sub>&nbsp;ˈʂɨpkɔ&nbsp;<sub>''allegro''</sub>}]
{| class="wikitable"
|+ Diakrytyki
! style="font-weight: normal;" | ◌͍
| Ściągnięcie warg
! style="font-weight: normal;" | ◌͈
| {{notka|Artykulacja mocna|(niekoniecznie fortis)}}
! style="font-weight: normal;" | ◌͊
| {{abbr|Denazalizacja|Odnosowienie}}
|-
! style="font-weight: normal;" | ◌͆
| {{abbr|Dentolabialne|Zębowo-wargowe}}
! style="font-weight: normal;" | ◌͉
| {{notka|Artykulacja słaba|(niekoniecznie lenis)}}
! style="font-weight: normal;" | ◌͋
| {{abbr|Nosowa frykatywna|Nosowa szczelinowa}}
|-
! style="font-weight: normal;" | ◌̪͆
| {{abbr|Bidentalne|Międzyzębowe}}
! style="font-weight: normal;" | ◌<sup>=</sup>
| {{abbr|Deaspiracja|Bez przydechu}}
! style="font-weight: normal;" | ◌͌
| {{abbr|Welarno-faryngalne|Miękkopodniebienno-gardłowe}}
|-
! style="font-weight: normal;" | ◌͇
| {{abbr|Alweolarne|Dziąsłowe}}
! style="font-weight: normal;" | <sup>h</sup>◌
| {{abbr|Preaspiracja|Wstępny przydech}}
! style="font-weight: normal;" | ◌↓
| {{abbr|Ingresywność|Wdechowość}}
|-
! style="font-weight: normal;" | ◌̼
| {{abbr|Linguolabialne|Językowo-wargowe}}
! style="font-weight: normal;" | ◌\◌\◌
| Jąkanie
! style="font-weight: normal;" | ◌↑
| {{abbr|Egresywność|Wydechowość}}
|}
{| class="wikitable"
|+ Prozodia
! style="font-weight: normal;" | {&nbsp;}
| Notacja prozodyczna
! style="font-weight: normal;" | ''f''
| Głośna mowa (''forte'')
|-
! style="font-weight: normal;" | (.)
| Krótka pauza
! style="font-weight: normal;" | ''ff''
| Głośniejsza mowa (''fortissimo'')
|-
! style="font-weight: normal;" | (..)
| Średnia pauza
! style="font-weight: normal;" | ''p''
| Cicha mowa (''piano'')
|-
! style="font-weight: normal;" | (...)
| Długa pauza
! style="font-weight: normal;" | ''pp''
| Cichsza mowa ''(pianissimo)''
|-
! style="font-weight: normal;" | (&nbsp;)
| Artykulacja niema
! style="font-weight: normal;" | ⸨&nbsp;⸩
| Nieistotne dźwięki
|-
! style="font-weight: normal;" | ''allegro''
| Szybka mowa
! style="font-weight: normal;" | ''lento''
| Wolna mowa
|}
{| class="wikitable"
|+ Znaki globalne
! style="font-weight: normal;" | C
| Spółgłoska
! style="font-weight: normal;" | V
| Samogłoska
|-
! style="font-weight: normal;" | R
| Rotyczna
! style="font-weight: normal;" | L
| {{abbr|Płynna/lateralna|Płynna/boczna}}
|-
! style="font-weight: normal;" | F
| {{abbr|Frykatywna|Szczelinowa}}
! style="font-weight: normal;" | S
| Sycząca
|-
! style="font-weight: normal;" | N
| Nosowa
! style="font-weight: normal;" | P
| {{abbr|Plozywna|Zwarta}}
|-
! style="font-weight: normal;" | G
| {{abbr|[[Półsamogłoski{{!}}Glide]]/aproksymant|Półsamogłoska}}
! style="font-weight: normal;" | T
| Ton/akcent
|}


== Porównanie z alfabetem slawistycznym ==
== Porównanie z alfabetem slawistycznym ==