Kody moralne: Różnice pomiędzy wersjami

Lewica czytając coś takiego i patrząc na autora myśli sobie – "''Aha! Więc grupolubne idee prowadzą do faszyzmu! Trzeba z nimi walczyć!''". A może lepiej uczynić odwrotnie? Wzmacniać lokalne grupy na tyle, by Mussolini wygłaszający podobne tezy usłyszał – "''My już mamy wspólnotę, która zaspokaja u nas te pragnienia. Nie jesteś nam potrzebny.''"

Przez pierwszy miliard lat istnienia życia na Ziemi jedynymi organizmami były komórki prokariotyczne (takie jak bakterie). Każda z nich żyła w pojedynkę i konkurowała z innymi, kopiując samą siebie. Około dwa miliardy lat temu w jakiś sposób dwie bakterie połączyły się ze sobą wewnątrz błony komórkowej (dlatego mitochondria mają własny DNA, niezależny od DNA w jądrze komórkowym). Komórki wyposażone we wewnętrzne organelle mogły czerpać korzyści ze współpracy i podziału zadań. Nie było konkurencji między organelami, ponieważ mogły się one rozmnażać tylko wtedy, gdy rozmnażała się cała komórka. Biolodzy to zdarzenie nazywają '''wielkim przełomem''' (major transition). Jednokomórkowe organizmy eukariotyczne odniosły wielki sukces i rozprzestrzeniły się w wodach oceanów.  

Biolodzy John Maynard Smith i Eörs Szathmáry doliczyli się ośmiu wielkich przełomów, z czego ostatnim było pojawienie się ludzkich społeczności. Wielkie przełomy mają wyraźnie cechy wspólne: pojawia się nowy sposób, dzięki któremu jednostki mogą ze sobą współpracować tworząc '''superorganizm'''. Dobór na niższym poziomie staje się mniej istotny niż ten na wyższym poziomie. Superorganizmy nad "uboższymi" organizmami zyskują ogromną przewagę. Ludzcy przodkowie, gdy nauczyli się dzielić między sobą zadania oraz czerpać korzyści z tej współpracy, w krótkim czasie opanowali całą Ziemię, a inne gatunki zwierząt zepchnęli na margines.  

{{Cytat|[Korporacja jest] zbiorem wielu osób złączonych w jeden organizm, występującym pod własną nazwą, mającym zapewnioną ciągłość istnienia w sztucznej postaci i obdarzonym, mocą prawa, zdolnością działania jako osoba|Traktat o prawie korporacji}}

Korporacja nie jest więc podobna do superorganizmu. Ona JEST superorganizmem. Fikcja prawna uznająca "zbiór wielu osób" za nowy rodzaj osoby, okazała się przepisem na sukces. Dzięki korporacjom i prawu korporacyjnemu Wielka Brytania wysunęła się na przód pierwszej rewolucji przemysłowej. Zaczęły następować procesy analogiczne do wcześniejszych wielkich przełomów. W XX wieku korporacje zaczęły spychać małe firmy na margines, zajmując dla siebie najbardziej lukratywne rynki. Dzisiaj korporacje są tak potężne, że tylko rządy państw są w stanie kontrolować największe z nich (dodajmy: tylko niektóre rządy i tylko czasami). Pamiętaj, że przy superorganizmie dobór na niższym poziomie staje się mniej istotny, niż dobór na wyższym poziomie. Raczej nie przejmiesz się śmiercią pojedynczej komórki własnego ciała. Korporacja nie przejmie się śmiercią pojedynczego człowieka.  

Na przykład lobby węglowe w Polsce stara się, by rynek węgla był jak najgorzej regulowany, bo dzięki temu może odpady węglowe sprzedawać do gospodarstw domowych. Te spalając go, powodują zimą nieznośny smog, który ma porażający wpływ na ludzkie zdrowie. Wedle różnych szacunków w Polsce z powodu smogu rocznie umiera ok. 40-45 tysięcy ludzi. Korporacja jest superorganizmem wyższego rzędu. Śmierć ludzi to dla niej tylko statystyka, podobnie jak dla Ciebie roczna liczba umierających komórek Twojego ciała.  

Obawiasz się, że państwo niewiele może tu zdziałać? Historia pokazuje, że może. Kiedy w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku w Stanach Zjednoczonych gwałtownie wzrosła liczba właścicieli samochodów, nastąpił równie szybki wzrost ilości ołowiu, który wydobywał się z amerykańskich rur wydechowych. Z roku na rok przybywały dowody na to, że rosnąca liczba ołowiu dostaje się do płuc, krwiobiegów i mózgów Amerykanów i zaburza rozwój układu nerwowego u dzieci. Przemysł chemiczny jednak przez dziesiątki lat skutecznie udaremniał wszelkie próby wprowadzenia zakazu dodawania tego pierwiastka do benzyny. Był to klasyczny przypadek, gdy superorganizm korporacyjny stosował wszelkie narzędzia wpływu, by nadal móc przerzucać koszty zewnętrzne na społeczeństwo.  

Jeszcze większe wrażenie robią liczne badania pokazujące, że proces wycofywania benzyny ołowiowej, który rozpoczął się pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku, mógł odpowiadać nawet za połowę nadzwyczajnego, niewyjaśnionego w inny sposób spadku przestępczości, który nastąpił w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Od lat pięćdziesiątych do końca lat siedemdziesiątych dziesiątki milionów dzieci, szczególnie te z biednych dzielnic miast, dorastały z wysokim stężeniem ołowiu we krwii, co powodowało u nich znacznie zwiększenie impulsywności. Gdy dorosły, odpowiadały za ogromny wzrost przestępczości, który przeraził Amerykę. Gdy ich miejsce zastąpiło nowe pokolenie, z mózgami wolnymi od ołowiu, nastąpił z kolei gwałtowny spadek liczby przestępstw.  

W roku 2007 roku ojciec Davida Goldhilla zmarł w szpitalu z powodu infekcji, którą zaraził się w szpitalu. Goldhill, chcąc zrozumieć tą niepotrzebną śmierć, zaczął czytać o amerykańskim systemie opieki zdrowotnej, w którym rocznie umiera 100 000 osób z powodu podobnej infekcji. Z przerażeniem odkrył, że śmiertelność może spaść nawet o 2/3, gdy szpitale przestrzegają kilku procedur. Niestety większość szpitali tego nie robi. Goldhill, lewicowy zwolennik amerykańskich Demokratów, zastanawiał się, jak to możliwe, że jakaś organizacja nie skorzystała z okazji, aby podjąć proste działanie przynoszące tak wielkie korzyści. W świecie biznesu takie zaniedbanie doprowadziłoby do bankructwa. Gdy dalej drążył temat, doszedł do wniosku, że źle dzieje się wtedy, gdy dobra i usługi są oferowane bez udziału prawidłowo działającego rynku.

Idąc do supermarketu pomyśl o tym, że setki firm zainwestowało mnóstwo czasu, pieniędzy i kapitału intelektualnego, by zmniejszyć koszt dostarczenia Ci towaru nawet o grosik. Teraz wyobraź sobie, że ceny znikają z półek. Kasjerka skanuje wybrane przez Ciebie produkty, które pokrywa Twój ubezpieczyciel. Czasami musisz coś dopłacić, ale generalnie zyskujesz to wszystko w swoim pakiecie ubezpieczenia spożywczego.