Sky'owo
Wyraz "Sky'owo" ma wiele znaczeń. Czy chodziło ci o: Sky'owo nie istnieje, Sky'owo (Discord)?
Zobacz też: Sky'owo Wschodnie
| Sky'owo Ská'owo | |
|---|---|
 Flaga | |
 Położenie Sky'owa | |
| Stolica i największe miasto |
Sky'owo City |
| Języki urzędowe | angielski polski portugalski |
| Języki narodowe | sky'owski |
| Religia (2017) | 88,7% chrześcijaństwo —76,8% katolicyzm —10,9% protestantyzm —1,0% inne 9,2% bezwyznaniowość 2,1% inne |
| Demonym | sky'owski Sky'owianin, Sky'owianka |
| Forma rządów | unitarna republika parlamentarna |
| • Prezydent | Léith Marquinhos |
| • Premier | Árthur Méad Ovonach |
| Legislatywa | Párlameédé |
| • Izba wyższa | Se'anát |
| • Izba niższa | Párlameéd |
| Niepodległość | od Boliwii |
| • Proklamacja | 18 października 1863 |
| • Deklaracja | 11 marca 1870 |
| • Traktat w Sucre | 9 grudnia 1872 |
| • Księstwo | 10 sierpnia 1897 |
| • Pierwsza Republika | 2 lutego 1910 |
| • Rząd na uchodźstwie | 1 września 1919 |
| • Zawieszenie broni | 23 grudnia 1922 |
| • Traktat w Limie | 1 czerwca 1923 |
| • Druga Republika | 12 czerwca 1971 |
| Powierzchnia | 103'446 km² |
| • Woda | 2,87% |
| Populacja | 18'085'491 |
| • Gęstość zaludnienia | 114 / km² |
| PKB (2018) |  404 miliardy $
|
| • Per capita | 22'383 $
|
| HDI | 0,842
|
| Waluta | dyná (Đ) (SWN) |
| Format daty | dd/mm/yyyy, dd.mm.yyyy |
| Ruch | prawostronny |
| Kod telefoniczny | +696 |
| Domena | .sw |
Sky'owo (sky'owski: Ská'owo [ʃkaɪˀˈoːʋɔ]), również Republika Sky'owa (Ská'owo Erdlá'ith) jest państwem o ustroju demokratycznym, znajdującym się na górzystych południowo-zachodnich terenach Boliwii. Stolicą kraju oraz największym miastem jest Sky'owo City, położone na południu. Ponad 16% populacji kraju (ok. 2,9 milionów) mieszka w kantonie Sky'owo City. Państwo graniczy z Boliwią na wschodzie i północy, z Chile na zachodzie, oraz z Argentyną na południu. Sky'owo jest unitarną republiką parlamentarną. Władza ustawodawcza, czyli Párlameédé składa się z izby niższej – Párlameéd (Izba Parlamentarna) – oraz izby wyższej – Se'anát (Senat). Na władzę wykonawczą składa się prezydent (Praésident), który poza funkcją reprezentatywną jako głowa państwa ma również własne prawa i obowiązki. Głową rządu jest premier – Práim Ministaér, zwyczajowo Práimer, który jest wyznaczany przez Izbę Parlamentarną i zatwierdzany przez prezydenta. Premier następnie powołuje rząd składający się z ministrów (Ministaér).
Pierwsze państwo sky'owskie zostało utworzone 9 grudnia 1872 za sprawą traktatu w Sucre jako Królestwo Sky'owa. W 1897 za sprawą wewnętrznych przemian państwo zostało przekształcone w Księstwo Sky'owa. W 1910 państwo stało się republiką, uznawaną przez Boliwię do 19 sierpnia 1919. Po wojnie boliwijsko-sky'owskiej status Sky'owa został uregulowany traktatem w Limie z 1 czerwca 1923. Od 1924 do 1969 Sky'owo było określane mianem Socjalistycznej Republiki; od 1929 ponadto stosowana była nazwa Ztrechdołek. 12 czerwca 1971 na skutek przemian demokratycznych proklamowano Drugą Republikę, która została subsekwentnie uznana przez Boliwię. Sky'owo nie jest członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych. Od 1999 Sky'owo jest państwem stowarzyszonym Mercosur. W latach 2007–2019 Sky'owo było członkiem Unii Narodów Południowoamerykańskich. Od 2017 Sky'owo jest członkiem grupy z Limy.
Dnia 5 stycznia 2019 użytkownik Angelfrost wystawił Sky'owo na sprzedaż za ok. 247,5 miliardów dolarów na Kenex Spam Center w Spam Shopie. Link do tematu na KSC
Nazwa
Nazwa państwa pochodzi od starosky'owskiego *skór ([ɕkoːɾ]) oznaczającego niebo. Oficjalna współczesna nazwa państwa w języku sky'owskim to "Ská'owo", zapisywane z apostrofem. W innych językach spotyka się kalkę z angielskiego "Sky'owo", "Republika Sky'owa" (Republic of Sky'owo). Ze względu na ortografię języka sky'owskiego apostrof jest częścią nazwy kraju. Powyższe formy są jedynymi oficjalnymi nazwami państwa sky'owskiego uznawanymi przez rząd Sky'owa. Od 2019 rząd Sky'owa zachęca do używania form "Sky'owo" oraz "Ská'owo" (por. wcześniejsze "Republika Sky'owa").
Od 1929 do 1969 stosowano nazwę "Ztrechdołek".
Historia
Lingwistyka
Polityka
Osobny artykuł: Partie polityczne w Sky'owieUstrój polityczny
Od 1969 Sky'owo jest republiką unitarną, a ustrojem jest demokracja parlamentarna. Pierwsze wybory prezydenckie miały miejsce w grudniu 1970 i odbywają się co 5 lat w drugi piątek grudnia. Pierwsze częściowo wolne wybory parlamentarne odbyły się w grudniu 1969 i odbywają się co 4 lata w pierwszy piątek grudnia.
Na władzę ustawodawczą składa się Izba Parlamentarna (sk. Párlameéd, ang. House of Parliament, port. Casa do Parlamento) – którą tworzy 195 parlamentarzystów – i Senat (sk. Se'anát, ang. House of Senate, port. Casa do Senado) na który składa się 80 senatorów. Wybory parlamentarne przeprowadzane są w oparciu o jednomandatowe okręgi wyborcze na zasadach systemu first-past-the-post (większość względna) zarówno do Izby Parlamentarnej, jak i do Senatu. Izba Parlamentarna wyznacza premiera, który następnie formuje rząd składający się z doradców (ministrów). Wszelkie ustawy wprowadzane przez parlament muszą mieć kontrasygnatę prezydenta, aby weszły one w życie. W przypadku weta prezydenta potrzeba 70% Izby Parlamentarnej przy kworum 100 parlamentarzystów.
Gospodarka
Sky'owo jest gospodarką wolnorynkową, co oznacza, że jest oparta na wolnym przepływie kapitału. Po 1970 większość spółek państwowych została sprywatyzowana.
Polityka fiskalna
Podatki zobowiązany jest płacić każdy obywatel Republiki Sky'owa oraz imigranci, którzy przybyli w celu osiedlenia się.
Stawki podatkowe są następujące (dane na 2015 r.):
- Personal Income Tax (PIT) – 30% (min), 40%, 50% (max)
- Corporate Income Tax (CIT) – 25% (min), 33%, 40% (max)
- Value Added Tax (VAT) – 20% (obniżone stawki: 12%, 6%)
- Custom Good Tax (CGT, cło) – 7%
- Tourism Sector Tax (TST) – 16%
Polityka monetarna
Walutą Sky'owa od 1971 do 2019 na mocy reformy walutowej był dolar sky'owski ($, SWD), który dzielił się na 100 centów. W emisji były monety: 1/10 centa, 1/5 centa, pół centa, 1 cent, 2 centy, 5 centów, 10 centów, 20 centów, 50 centów, 1 dolar, 2 dolary; oraz banknoty: 5 dolarów, 10 dolarów, 20 dolarów, 50 dolarów, 100 dolarów. System był krytykowany ze względu na powszechność cen zawierających pół centa przy jednoczesnej niskiej emisji nominału.
15 maja 2020 przyjęto Ustawę o polityce monetarnej 2020, która wprowadziła nową walutę państwową do obiegu – dynę sky'owską (dyná; Đ, SWN), która dzieli się na 100 centów (seynt; ş). W emisji są monety: 1 cent, 2 centy, 5 centów, 10 centów, 20 centów, 50 centów, 1 dyna, 2 dyny; oraz banknoty: 5 dyn, 10 dyn, 20 dyn, 50 dyn, 100 dyn, 200 dyn. Zdecydowano się również na stałe powiązanie kursu waluty z euro (1 Đ = 1 €).
Kultura
Kultura sky'owska była budowana przez setki lat, z ogromnymi wpływami po epoce kolonialnej. Wyróżnia się trzy główne sektory kultury Sky'owa:
- sky'owska – oryginalna kultura smoczych ludów, wywodząca się ze schyłku średniowiecza i nowożytności,
- portugalska – napływ obyczajów i tradycji portugalskich podczas período colonial (okresu kolonialnego),
- polska – począwszy od 1880 – stopniowego zasiedlania Rio Grande do Sul przez polskich uchodźców po powstaniu styczniowym.
Granice poszczególnych kultur w większości pokrywają się z granicami poszczególnych obszarów językowych w Sky'owie.
Flaga Sky'owa
Flaga Sky'owa składa się z trzech kolorów: cyjanowego, lazurowego i jasnego błękitu królewskiego symbolizujących niebo. Na samym środku znajduje się prawe skrzydło smoka. Jej proporcje to 5:3.
Hymn Sky'owa
Pierwszym oficjalnym hymnem Sky'owa była Marsylianka (fr. La Marseillaise, sk. Marseé'ilesé), który został uchwalony w 1873 (już wcześniej utwór ten był uznawany za de facto hymn ze względu na jego rewolucyjną genezę). Zyskawszy popularność, utwór ten był oficjalnym hymnem państwowym do roku 1919. Po wojnie boliwijsko-sky'owskiej Marsylianka przestała być uznawana za hymn państwowy, a od 1926 roku zakazano jej wykonywania. Zakaz zniesiono dopiero w roku 1961.
Po przewrocie roku 1969 i demokratyzacji w latach 70. i 80. poza Marsylianką pojawiło się wiele innych propozycji hymnu. W latach 90. w związku z ponownym wprowadzeniem i promowaniem kultury trójlingwistycznej popierana była propozycja aby wykonywać zarówno hymn Polski, jak i Brazylii. Ostatecznie jednak z tego pomysłu z oczywistych względów zrezygnowano.
Współcześnie Sky'owo nie ma ustawowo określonego hymnu narodowego, jednakże podczas uroczystości państwowych i o charakterze podniosłym stosuje się instrumentalną wersję Marsylianki, nawiązującą do walki niepodległościowej.
Teorie spiskowe na temat Sky'owa
Na skutek tego, że o Sky'owie ciężko znaleźć jakiekolwiek informacje powstało wiele teorii spiskowych. Najpopularniejszą z nich jest teoria o nieistnieniu Sky'owa.
Osobny artykuł: Sky'owo nie istnieje