Wróżba

Artykuł został oznaczony jako rzetelny

Mruczek Wiki umie czytać z gwiazd! I zupełnie bezpłatnie pokaże Ci Twoją przyszłość!

Artykuł, który Ci się wyświetli, opisuje Twoją najbliższą przyszłość.

>> KLIKNIJ NA MNIE! ZNAM TWOJĄ PRZYSZŁOŚĆ! <<

W czym tkwi haczyk?

Co rozumiemy przez najbliższą? Cóż. Wróżby mają to do siebie, że nie są zbyt precyzyjne. ;p

Załóżmy, że wyświetli Ci się artykuł depresja. Ajć. Przykre. Kilka dni później poczujesz przygnębienie, co jest ludzką rzeczą i pomyślisz "Mruczek Wiki miało rację!". A jeśli nie? Jeśli zdarzy się dopiero za miesiąc? Nikt przecież nie mówił, jak odległa jest przepowiednia. A jak trafi się dopiero za rok, to nawet zapomnisz o tej przepowiedni.

Wróżby są stare jak świat. Gdy Krezus, władca starożytnej Lidii, planując wyprawę przeciwko Persom, zwrócił się o radę do wyroczni delfickiej, uzyskał na pozór jasną przepowiednię: jeśli udasz się na wojnę, zniszczysz wielki naród. Król ruszył na wojnę pewny sukcesu, ale wrócił na tarczy. Do wróżki nie mógł mieć pretensji – zapomniał bowiem zapytać, który z wojujących narodów miała na myśli^[1].

Kluczem do sukcesu wróżby są niejasne pytania i ubarwiane frazesami mętne wizje, które przejęty czytelnik próbuje dopasować do swojego życia. Klikając w powyższy link, otrzymujesz misję - wymyśl coś, by to się zgadzało.

Jak stworzyć dobrą wróżbę?

Przede wszystkim należy się stosować do zasady "zimnego odczytu" (ang. cold reading), czyli techniki opowiadania o kimś w taki sposób, by przekonać jego samego i ewentualnych słuchaczy, że wiemy o nim o wiele więcej niż w rzeczywistości^[2].

"Masz silną intuicję - potrafisz trafnie ocenić czyjś charakter, choć czasami ludzie Cię zaskakują. Masz pewne wady osobowości, ale potrafisz je kompensować tym, co jest w tobie dobre. Masz duże możliwości, które wciąż pozostają niewykorzystane. Czujesz się niedoceniony ze strony przyjaciół i nauczycieli. Ostatnio bywasz przemęczony i rozkojarzony, co przekłada się na Twoje obowiązki. Masz problem z przyjacielem albo krewnym. Pragniesz prawdziwej miłości, ale czasem myślisz, że na nią ze zasługujesz. Wspaniała osoba czeka na Ciebie. Musisz tylko mniej czasu spędzać w samotności. W najbliższym czasie Andrzej wywróci Twoje życie do góry nogami."

Być może zastanawiasz się, że powyższy tekst zaskakująco do Ciebie pasuje. I rzeczywiście tak jest. Kenex przy pisaniu tej wróżby zastosował kilka sztuczek.

Sformułowania Forera (horoskopowe)

Dobry wróżbita musi się przygotować. Poznać statystyki z różnych dziedzin. Choćby najczęstsze imiona. Andrzej we wróżbie to nie przypadek. Zostało wybrane takie imię, by prawdopodobieństwo trafienia było bardzo duże. Prawie każdy zna jakiegoś Andreja. Czy to znajomego czy z telewizji.

"Zmęczenie" i "rozkojarzenie". Jak to zmierzyć? Jeśli muszę zrobić przerwę, to jest naturalna potrzeba mózgu, czy już opisane cechy? Jeśli się zamyślę podczas obowiązku, te określenia już pasują? To ogólniki, których można użyć wobec każdego.

Nie oszukujmy się też - potrzeba miłości jest bardzo powszechna. Każdy też w mniejszym lub większym stopniu czuje się niedoceniony. Efekt reflektora sprawia, że czujemy się bardziej widoczni, niż jesteśmy w rzeczywistości. Gdy okazuje się, że ten efekt nie jest prawdziwy, a ludzie są nami zainteresowani mniej niż myślimy - pojawia się poczucie bycia niedocenionym.

"Masz problem z przyjacielem albo krewnym." - a kto nie ma? Wszystko można uznać za problem.

Opisane przykłady to "sformułowania horoskopowe" czyli zdania, które wydają się opisywać konkretną osobę, a w rzeczywistości składają się wyłącznie z ogólników i faktów odnoszących się do znacznej grupy ludzi.

Wieloznaczność

Dobrze jest sformułować wypowiedź tak, by na pierwszy rzut oka wyglądała na jednoznaczną, a będącą w rzeczywistości wieloznaczną. Spójrzmy na fragment: "Pragniesz prawdziwej miłości, ale czasem myślisz, że na nią ze zasługujesz. Wspaniała osoba czeka na Ciebie. Musisz tylko mniej czasu spędzać w samotności."

Singiel zrozumie, że może znaleźć drugą połówkę, tylko musi być bardziej towarzyski. To wyda mu się logiczne - więcej czasu z ludźmi, to większe prawdopodobieństwo wejścia w związek. A jeśli nikogo nie znajdzie? Nikt nie wspomniał, kiedy to nastąpi i czy wystarczająco czasu spędza poza domem.

Osoba w związku zrozumie, że tą "wspaniała osobą" jest jej druga połówka i musi jej poświęcać więcej czasu. A gdy związek nie należy do udanych, zrozumie to jak singiel.

Tęczowy fotel

Tęczowy fortel (ang. the rainbow ruse) to zdanie, które opisuje jakąś cechę i jednocześnie jej przeciwieństwo, przy czym nadal brzmi pozornie sensownie. "Masz silną intuicję - potrafisz trafnie ocenić czyjś charakter, choć czasami ludzie Cię zaskakują." W tym przypadku wykorzystuje się fakt, że cechy są niemierzalne i każdy czasem doświadcza obu skrajności. Zwykle opisuje się jedną skrajność jako stan stały, natomiast drugą jako warunkową np. pod wpływem czasu, określonych czynników.

Wróżba przygotowana dla Ciebie

Psycholodzy C.R. Snyder i Randee Jae Shenkel przeprowadzili eksperyment. Podzielili studentów na 3 grupy:

osoby, które nie podały żadnych danych o sobie
osoby, które podały miesiąc i rok urodzenia
osoby, które podały pełną datę urodzenia

Następnie dano wszystkim taki sam, bełkotliwy tekst horoskopowy. Proszono studentów o ocenę trafności opisu. Średnia ocen była następująca:

osoby, które nie podały żadnych danych o sobie - 3,24
osoby, które podały miesiąc i rok urodzenia - 3,76
osoby, które podały pełną datę urodzenia - 4,38

Teraz już pewnie rozumiesz, co mają na celu znaki zodiaku, podawanie daty urodzenia (a nawet godziny), imienia itp^[3].

Opis pozytywny

"Masz pewne wady osobowości, ale potrafisz je kompensować tym, co jest w tobie dobre. Masz duże możliwości, które wciąż pozostają niewykorzystane."

Wróżba nie może wyglądać tak: "Twoja główna wada to lenistwo. Dlatego jesteś niedouczony, mało zarabiasz i w dodatku zwykle brzydko pachniesz, bo wciąż sobie powtarzasz: >>zawsze mogę się umyć jutro, a skarpetki też da się jeszcze raz założyć<<".

Aby klient był bardziej skłonny uwierzyć w opis, musi skupiać się na zaletach i mocnych stronach osoby, zaś wady przedstawiać jako przykrywane zaletami^[1].

Warto przeczytać

HOROSKOP STATYSTYCZNY - tworzenie wróżb od strony naukowej.
NAUKA KONTRA CZARY MARY - dlaczego przesądy są tak powszechne?
JAK TRWOGA, TO DO ASTROLOGA - ekonomia i wróżenie z gwiazd.
BREDNIE PRZEPOWIEDNIE? - o tym, że przepowiednie zwykle się NIE SPRAWDZAJĄ.

Zobacz też

Przypisy

[focus-1] 1,0 ^1,1 http://www.focus.pl/czlowiek/horoskop-statystyczny-7976

[2] ttps://pl.wikipedia.org/wiki/Zimny_odczyt

[3] ttps://pl.wikipedia.org/wiki/Efekt_horoskopowy

[1]

[2]

[3]