IPA: Różnice pomiędzy wersjami
m
→Samogłoski
Angelfrost (dyskusja | edycje) |
Angelfrost (dyskusja | edycje) m (→Samogłoski) |
||
| Linia 123: | Linia 123: | ||
<small>Pary samogłosek: niezaokrąglona • zaokrąglona</small> | <small>Pary samogłosek: niezaokrąglona • zaokrąglona</small> | ||
Oś pionowa diagramu wskazuje wysokość samogłoski. Samogłoski wymawiane z obniżonym językiem są na dole, zaś z podwyższonym – na górze diagramu. Analogicznie oś pozioma wskazuje tylność samogłosek. Samogłoski wymawiane z językiem wysuniętym do przodu są na lewo, zaś z językiem cofniętym do tyłu – na prawo w diagramie. W miejscach gdzie samogłoski występują parami, samogłoska po prawej jest zaokrąglona ({{abbr|tj.|to jest}} wymawiana z zaokrąglonymi ustami), zaś po lewej niezaokrąglona. | Oś pionowa diagramu wskazuje wysokość samogłoski. Samogłoski wymawiane z obniżonym językiem są na dole, zaś z podwyższonym – na górze diagramu. Analogicznie oś pozioma wskazuje tylność samogłosek. Samogłoski wymawiane z językiem wysuniętym do przodu są na lewo, zaś z językiem cofniętym do tyłu – na prawo w diagramie. W miejscach gdzie samogłoski występują parami, samogłoska po prawej jest zaokrąglona ({{abbr|tj.|to jest}} wymawiana z zaokrąglonymi ustami), zaś po lewej niezaokrąglona<ref group="!">Diagram samogłoskowy zdefiniowany w taki sposób jest jedynie abstrakcyjną idealizacją modelu samogłoskowego. W praktyce samogłoski są rozróżniane dzięki temu, że podczas artykulacji różnych samogłosek różne częstotliwości ulegają wzmocnieniu. Wzmocnione częstotliwości nazywane są [[Formant|formantami]].</ref>. | ||
'''Dyftongi''', zwane też '''dwugłoskami''', zazwyczaj są transkrybowane przy użyciu diakrytyku niezgłoskotwórczego, {{abbr|np.|na przykład}} ⟨uɪ̯⟩ lub ⟨u̯ɪ⟩<ref group="!">W literaturze angielskiej istnieje rozróżnienie między dyftongami oraz {{abbr|tzw.|tak zwanymi}} [[Półsamogłoski|glide'ami (półsamogłoskami)]]. Dyftongi są połączeniem dwóch samogłosek, z jednym elementem artykułowanym dłużej, mocniej i głośniej, jak angielskie [aɪ̯] w słowie ''price''. Glide'y zaś są półsamogłoskami (samogłoskami niezgłoskotwórczymi) które połączone z samogłoską tworzą dwa segmenty o względnie równorzędnym czasie trwania (są one dłuższe niż ich samogłoskowe przybliżenia); do ich opisu służą aproksymanty, jak [w] czy [j] i są spotykane w analizie języka polskiego, {{abbr|np.|na przykład}} [aw] w słowie ''auto''. W literaturze polskojęzycznej przyjęto konwencję odwrotną.<br>W większości języków jest to wyłącznie kwestia konwencji oraz przyjętych założeń, aczkolwiek w języku rumuńskim fonem /e̯a/ kontrastuje z /ja/ oraz /o̯a/ kontrastuje z /wa/. Pary te brzmią bardzo podobnie dla native speakerów rumuńskiego, aczkolwiek wykazano, że fonem /ja/ wymawiany jest wyraźnie dłużej oraz posiada wyżej umiejscowiony nagłos niż /e̯a/.</ref>. | '''Dyftongi''', zwane też '''dwugłoskami''', zazwyczaj są transkrybowane przy użyciu diakrytyku niezgłoskotwórczego, {{abbr|np.|na przykład}} ⟨uɪ̯⟩ lub ⟨u̯ɪ⟩<ref group="!">W literaturze angielskiej istnieje rozróżnienie między dyftongami oraz {{abbr|tzw.|tak zwanymi}} [[Półsamogłoski|glide'ami (półsamogłoskami)]]. Dyftongi są połączeniem dwóch samogłosek, z jednym elementem artykułowanym dłużej, mocniej i głośniej, jak angielskie [aɪ̯] w słowie ''price''. Glide'y zaś są półsamogłoskami (samogłoskami niezgłoskotwórczymi) które połączone z samogłoską tworzą dwa segmenty o względnie równorzędnym czasie trwania (są one dłuższe niż ich samogłoskowe przybliżenia); do ich opisu służą aproksymanty, jak [w] czy [j] i są spotykane w analizie języka polskiego, {{abbr|np.|na przykład}} [aw] w słowie ''auto''. W literaturze polskojęzycznej przyjęto konwencję odwrotną.<br>W większości języków jest to wyłącznie kwestia konwencji oraz przyjętych założeń, aczkolwiek w języku rumuńskim fonem /e̯a/ kontrastuje z /ja/ oraz /o̯a/ kontrastuje z /wa/. Pary te brzmią bardzo podobnie dla native speakerów rumuńskiego, aczkolwiek wykazano, że fonem /ja/ wymawiany jest wyraźnie dłużej oraz posiada wyżej umiejscowiony nagłos niż /e̯a/.</ref>. | ||