WEIRD (psychologia): Różnice pomiędzy wersjami
m
css + margin + ref
Nie podano opisu zmian |
Angelfrost (dyskusja | edycje) m (css + margin + ref) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Rzetelny artykuł}} | {{Rzetelny artykuł}} | ||
{| class="wikitable" style="float:right; | {| class="wikitable" style="float: right; margin-left: 10px;" | ||
|- | |- | ||
!colspan="3"| WEIRD | !colspan="3"| WEIRD | ||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
'''WEIRD''' - akronim od '''W'''estern, '''E'''ducated, '''I'''ndustrialized, '''R'''ich, '''D'''emocratic. W 2010 roku psychologowie kulturowi Joe Henrich, Steve Heine i Ara Norenzayan opublikowali artykuł ''Najdziwniejsi ludzie świata?'' (ang. ''The weirdest people in the world?''). Wykazali w nim, że w zdecydowanej większości badania psychologiczne są prowadzone na niewielkiej, specyficznej grupie - ludzi reprezentujących kultury, które są zachodnie, wykształcone, uprzemysłowione, zamożne i demokratyczne. Jest to bardzo niereprezentatywna grupa, jeśli na jej podstawie chce się rozszerzać wnioski na całą ludzkość<ref name="praca WEIRD">[https://www2.psych.ubc.ca/~henrich/pdfs/WeirdPeople.pdf The weirdest people in the world?, <small>J. Heinrich, S. Haine, A. Norenzayan, Behavioral and brain sciences, 2010</small>]</ref>. | '''WEIRD''' - akronim od '''W'''estern, '''E'''ducated, '''I'''ndustrialized, '''R'''ich, '''D'''emocratic. W 2010 roku psychologowie kulturowi Joe Henrich, Steve Heine i Ara Norenzayan opublikowali artykuł ''Najdziwniejsi ludzie świata?'' (ang. ''The weirdest people in the world?''). Wykazali w nim, że w zdecydowanej większości badania psychologiczne są prowadzone na niewielkiej, specyficznej grupie - ludzi reprezentujących kultury, które są zachodnie, wykształcone, uprzemysłowione, zamożne i demokratyczne. Jest to bardzo niereprezentatywna grupa, jeśli na jej podstawie chce się rozszerzać wnioski na całą ludzkość<ref name="praca WEIRD">[https://www2.psych.ubc.ca/~henrich/pdfs/WeirdPeople.pdf The weirdest people in the world?, <small>J. Heinrich, S. Haine, A. Norenzayan, Behavioral and brain sciences, 2010</small>]</ref>. | ||
''Psychologia jest nauką badającą procesy psychiczne studentów psychologii'' - żart branżowy | ''Psychologia jest nauką badającą procesy psychiczne studentów psychologii'' - żart branżowy. | ||
== Czym różnią się WEIRD od nie-WEIRD? == | == Czym różnią się WEIRD od nie-WEIRD? == | ||
| Linia 39: | Linia 39: | ||
|} | |} | ||
Przedstawiciele WEIRD uważają, że mają przepis na społeczeństwo idealne. Widzą je jako zbiór autonomicznych jednostek, z których każda zasługuje na równe traktowanie i ochronę przed krzywdą. Jeśli udałoby się te zasady wprowadzić w życie na całym świecie, żylibyśmy w środowisku bliskim idealnemu. Tam gdzie nie przestrzega się tych zasad, jest strasznie. Powinniśmy pomóc tym biednym ludziom spoza WEIRD. Ale czy oni tego chcą?<ref>Haidt, J. (2014). Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka? </ref> | Przedstawiciele WEIRD uważają, że mają przepis na społeczeństwo idealne. Widzą je jako zbiór autonomicznych jednostek, z których każda zasługuje na równe traktowanie i ochronę przed krzywdą. Jeśli udałoby się te zasady wprowadzić w życie na całym świecie, żylibyśmy w środowisku bliskim idealnemu. Tam gdzie nie przestrzega się tych zasad, jest strasznie. Powinniśmy pomóc tym biednym ludziom spoza WEIRD. Ale czy oni tego chcą?<ref>Haidt, J. (2014). Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka?</ref> | ||
== WEIRD to nie ogół ludzkości == | == WEIRD to nie ogół ludzkości == | ||
Szacuje się, że przedstawiciele WEIRD stanowią jedynie kilkanaście procent ludzkości. Jednocześnie w przytłaczającej większości badań psychologicznych uczestnikami są wyłącznie przedstawicielami WEIRD. Naukowcy na podstawie takich badań wyciągają wnioski na temat ogółu ludzkości. Przez to mogą tworzyć teorie naukowe, które nie pasują do zdecydowanej większości ludzi! | Szacuje się, że przedstawiciele WEIRD stanowią jedynie kilkanaście procent ludzkości. Jednocześnie w przytłaczającej większości badań psychologicznych uczestnikami są wyłącznie przedstawicielami WEIRD. Naukowcy na podstawie takich badań wyciągają wnioski na temat ogółu ludzkości. Przez to mogą tworzyć teorie naukowe, które nie pasują do zdecydowanej większości ludzi! | ||
Analiza prac publikowanych w wiodących magazynach psychologicznych wykazała że<ref name="praca WEIRD"/><ref>https://tomwitkow.wordpress.com/2015/09/26/o-wolnosci-uczonych-i-sposobach-korzystania-z-niej/</ref>: | Analiza prac publikowanych w wiodących magazynach psychologicznych wykazała że<ref name="praca WEIRD"/><ref>[https://tomwitkow.wordpress.com/2015/09/26/o-wolnosci-uczonych-i-sposobach-korzystania-z-niej/ O wolności uczonych i sposobach korzystania z niej, <small>Tomasz Witkowski, W obronie rozumu, 26.09.2015</small>]</ref>: | ||
* 96% osób badanych pochodziło z uprzemysłowionych krajów Zachodu, które stanowią zaledwie 12% populacji świata. | * 96% osób badanych pochodziło z uprzemysłowionych krajów Zachodu, które stanowią zaledwie 12% populacji świata. | ||
* 68% badanych pochodziło ze Stanów Zjednoczonych. | * 68% badanych pochodziło ze Stanów Zjednoczonych. | ||