Prokrastynacja: Różnice pomiędzy wersjami
m
przypisy
Angelfrost (dyskusja | edycje) m (przypisy) |
Angelfrost (dyskusja | edycje) m (przypisy) |
||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
Prokrastynacja często bywa mylona z lenistwem. Człowiek leniwy czerpie ze swojego lenistwa przyjemność. Nie ma wyrzutów sumienia. Czuje się z tym dobrze i czasem w końcu coś zrobi. Zupełnie odwrotnie jest z prokrastynatorem – ma wyrzuty sumienia, męczy się ze swoim stanem i cierpi z tego powodu. | Prokrastynacja często bywa mylona z lenistwem. Człowiek leniwy czerpie ze swojego lenistwa przyjemność. Nie ma wyrzutów sumienia. Czuje się z tym dobrze i czasem w końcu coś zrobi. Zupełnie odwrotnie jest z prokrastynatorem – ma wyrzuty sumienia, męczy się ze swoim stanem i cierpi z tego powodu. | ||
W niektórych przypadkach prokrastynacja porównywana jest nawet do uzależnienia (ucieczka przed czekającą nas rzeczywistością), a w zachowaniu, nawyk odkładania wzmacnia sam siebie – odwlekanie jest nagrodą za odwlekanie, bo mamy teraz czas na robienie czegoś przyjemniejszego | W niektórych przypadkach prokrastynacja porównywana jest nawet do uzależnienia (ucieczka przed czekającą nas rzeczywistością), a w zachowaniu, nawyk odkładania wzmacnia sam siebie – odwlekanie jest nagrodą za odwlekanie, bo mamy teraz czas na robienie czegoś przyjemniejszego<ref name="psycholog-pisze">http://psycholog-pisze.pl/prokrastynacja/</ref>. | ||
== Dlaczego się nie chce? == | == Dlaczego się nie chce? == | ||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
Prokrastynacja to żadna wymówka. Ba! Nawet zwykłe lenistwo nie bierze się samo z siebie. Gdy "bardzo się nie chce", mózg jest zajęty innymi sprawami. Możliwe, że samo planowanie wyczerpało jego energię. | Prokrastynacja to żadna wymówka. Ba! Nawet zwykłe lenistwo nie bierze się samo z siebie. Gdy "bardzo się nie chce", mózg jest zajęty innymi sprawami. Możliwe, że samo planowanie wyczerpało jego energię. | ||
Naukowcy z brytyjskiego University of Oxford prowadzili badanie, w którym badani mieli zdecydować, którą czynność wykonają. Jedna wymagała większego wysiłku, druga mniejszego. Zdecydowana większość wybierała oczywiście drugą. Ale nie o to chodziło badaczom. Oni w tym czasie obserwowali mózgi uczestników. Jak się okazało - u ludzi deklarujących duże lenistwo, proces planowania "podgrzewał" mózg znacznie mocniej niż u energicznych. Tak bardzo, że podjęcie działania było już zbyt dużym wysiłkiem dla szarych komórek | Naukowcy z brytyjskiego University of Oxford prowadzili badanie, w którym badani mieli zdecydować, którą czynność wykonają. Jedna wymagała większego wysiłku, druga mniejszego. Zdecydowana większość wybierała oczywiście drugą. Ale nie o to chodziło badaczom. Oni w tym czasie obserwowali mózgi uczestników. Jak się okazało - u ludzi deklarujących duże lenistwo, proces planowania "podgrzewał" mózg znacznie mocniej niż u energicznych. Tak bardzo, że podjęcie działania było już zbyt dużym wysiłkiem dla szarych komórek<ref>http://wyborcza.pl/1,75400,19422119,bardzo-ci-sie-niczego-nie-chce-czujesz-apatie-nauka-cie-rozgrzesza.html</ref>. | ||
Z tego eksperymentu wyłania się wniosek, że lenistwo jest uwarunkowane nieefektywną pracą mózgu lub nadmiernym jego obciążeniem. Dowodzi też, że samo planowanie jest dla niego niemałym wyzwaniem. | Z tego eksperymentu wyłania się wniosek, że lenistwo jest uwarunkowane nieefektywną pracą mózgu lub nadmiernym jego obciążeniem. Dowodzi też, że samo planowanie jest dla niego niemałym wyzwaniem. | ||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
Psychologowie z Uniwesytetu w Chicago podzielili uczniów na dwie grupy - lubiących matematykę i deklarujących niechęć do matematyki. Następne wyświetlali na tablicy kolejne zadania słowne i matematyczne, które mieli rozwiązywać. Przed wyświetleniem go, pojawiał się symbol informujący o typie zadania. | Psychologowie z Uniwesytetu w Chicago podzielili uczniów na dwie grupy - lubiących matematykę i deklarujących niechęć do matematyki. Następne wyświetlali na tablicy kolejne zadania słowne i matematyczne, które mieli rozwiązywać. Przed wyświetleniem go, pojawiał się symbol informujący o typie zadania. | ||
Naukowcy w tym czasie obserwowali mózgi badanych. I co ciekawe, grupa nie lubiąca matematyki podczas wyświetlania zapowiedzi zadania matematycznego miała aktywne obszary mózgu odpowiedzialne za ból. Już sama świadomość, że za chwilę będą musieli zmierzyć się z nielubianą treścią, wywoływała taką reakcję mózgu | Naukowcy w tym czasie obserwowali mózgi badanych. I co ciekawe, grupa nie lubiąca matematyki podczas wyświetlania zapowiedzi zadania matematycznego miała aktywne obszary mózgu odpowiedzialne za ból. Już sama świadomość, że za chwilę będą musieli zmierzyć się z nielubianą treścią, wywoływała taką reakcję mózgu<ref>http://www.focus.pl/sekrety-nauki/czy-bol-musi-bolec-10364</ref>. | ||
Skoro zabranie się do nieprzyjemnego zadania wymaga znoszenia bólu, nie powinno dziwić, że kusi odłożyć je na później. A żeby uniknąć myślenia o nieprzyjemnościach - lepiej skupić się na czym innym i upiec ciasto, zamiast się uczyć! | Skoro zabranie się do nieprzyjemnego zadania wymaga znoszenia bólu, nie powinno dziwić, że kusi odłożyć je na później. A żeby uniknąć myślenia o nieprzyjemnościach - lepiej skupić się na czym innym i upiec ciasto, zamiast się uczyć! | ||
==== Zwlekania nauczyli mózg przodkowie ==== | ==== Zwlekania nauczyli mózg przodkowie ==== | ||
Badacze z Uniwersytetu Kolorado w Boulder uważają, że odkładanie w czasie było świetne dla naszych przodków. Chroniło ich przed zbyt pochopnym podjęciem decyzji, co mogło nieraz ocalić ich zdrowie i życie. Według badaczy prokrastynacja to efekt uboczny tego mechanizmu | Badacze z Uniwersytetu Kolorado w Boulder uważają, że odkładanie w czasie było świetne dla naszych przodków. Chroniło ich przed zbyt pochopnym podjęciem decyzji, co mogło nieraz ocalić ich zdrowie i życie. Według badaczy prokrastynacja to efekt uboczny tego mechanizmu<ref>http://www.poradnikzdrowie.pl/psychologia/choroby-psychiczne/prokrastynacja-syndrom-studenta-lenistwo-czy-choroba-cywilizacyjna_34674.html</ref>. | ||
=== Lęki === | === Lęki === | ||
W powstawaniu prokrastynacji wyróżnia się 5 najczęściej spotykanych lęków | W powstawaniu prokrastynacji wyróżnia się 5 najczęściej spotykanych lęków<ref name="psycholog-pisze"/>: | ||
* '''Lęk przed porażką'''. Odkładanie pracy do momentu, aż będzie za późno by ją wykonać, jest idealnym usprawiedliwieniem w razie niepowodzenia. | * '''Lęk przed porażką'''. Odkładanie pracy do momentu, aż będzie za późno by ją wykonać, jest idealnym usprawiedliwieniem w razie niepowodzenia. | ||
* '''Lęk przed sukcesem'''. Osoba cierpiąca na prokrastynację odkłada zadania, ponieważ obawia się, że sukces sprawi, iż inni będą zazdrośni lub będą mieli jeszcze większe oczekiwania, którym nie da rady sprostać. | * '''Lęk przed sukcesem'''. Osoba cierpiąca na prokrastynację odkłada zadania, ponieważ obawia się, że sukces sprawi, iż inni będą zazdrośni lub będą mieli jeszcze większe oczekiwania, którym nie da rady sprostać. | ||
| Linia 65: | Linia 65: | ||
=== Motywujące cytaty === | === Motywujące cytaty === | ||
* "''Tworzenie jest jak pływanie w basenie. Najtrudniej jest się zanurzyć, ale gdy już to zrobisz to jest całkiem przyjemnie.''" - Steven Pressfield <ref>http://produktywnie.pl/3699/tworzenie/</ref> | * "''Tworzenie jest jak pływanie w basenie. Najtrudniej jest się zanurzyć, ale gdy już to zrobisz to jest całkiem przyjemnie.''" - Steven Pressfield<ref>http://produktywnie.pl/3699/tworzenie/</ref> | ||
* "''Ból przemija, chwała trwa wiecznie.''" - Alan Shearer <ref>http://www.moje-cytaty.com/cytaty/wojna/4</ref> | * "''Ból przemija, chwała trwa wiecznie.''" - Alan Shearer<ref>http://www.moje-cytaty.com/cytaty/wojna/4</ref> | ||
* "''Potykając się, można zajść daleko; nie wolno tylko upaść i nie podnieść się." - Goethe | * "''Potykając się, można zajść daleko; nie wolno tylko upaść i nie podnieść się." - Goethe | ||
* "''W konfrontacji strumienia ze skałą, strumień zawsze wygrywa - nie przez swoją siłę, ale przez wytrwałość.''" - Budda <ref>http://rozwoj-i-cele.blogspot.com/p/ulubione-cytaty.html</ref> | * "''W konfrontacji strumienia ze skałą, strumień zawsze wygrywa - nie przez swoją siłę, ale przez wytrwałość.''" - Budda<ref>http://rozwoj-i-cele.blogspot.com/p/ulubione-cytaty.html</ref> | ||
* "''Odwaga nie polega na nieodczuwaniu strachu, ale na umiejętności działania mimo niego.''" - Shelogh Brown <ref>https://pl.wikiquote.org/wiki/Odwaga</ref> | * "''Odwaga nie polega na nieodczuwaniu strachu, ale na umiejętności działania mimo niego.''" - Shelogh Brown<ref>https://pl.wikiquote.org/wiki/Odwaga</ref> | ||
''lista będzie rozbudowywana (Ty też możesz coś dopisać)'' | ''lista będzie rozbudowywana (Ty też możesz coś dopisać)'' | ||
| Linia 75: | Linia 75: | ||
Planowanie jest męczące dla mózgu. Dlatego rozplanuj wszystko na papierze. Aby mózg nie musiał co chwila powtarzać planowania od nowa. | Planowanie jest męczące dla mózgu. Dlatego rozplanuj wszystko na papierze. Aby mózg nie musiał co chwila powtarzać planowania od nowa. | ||
Podczas planowania pamiętaj by | Podczas planowania pamiętaj by<ref name="psycholog-pisze"/>: | ||
* '''Wyraźnie określić ważność poszczególnych zadań''' - w prokrastynacji kusi, by zabrać się za przyjemniejszą i lżejszą robotę. Przy wyraźnym określeniu priorytetu, trudniej będzie świadomie ulec tej pokusie. | * '''Wyraźnie określić ważność poszczególnych zadań''' - w prokrastynacji kusi, by zabrać się za przyjemniejszą i lżejszą robotę. Przy wyraźnym określeniu priorytetu, trudniej będzie świadomie ulec tej pokusie. | ||
* '''Podzielić zadanie na mniejsze części''' - rozmiar obowiązków może przytłaczać, dlatego rozpisz je na mniejsze części. Dzięki temu odczuwasz satysfakcję po zrealizowaniu każdego punktu, a nie tylko na samym końcu. W ten sposób częściej pobudzasz układ nagrody. | * '''Podzielić zadanie na mniejsze części''' - rozmiar obowiązków może przytłaczać, dlatego rozpisz je na mniejsze części. Dzięki temu odczuwasz satysfakcję po zrealizowaniu każdego punktu, a nie tylko na samym końcu. W ten sposób częściej pobudzasz układ nagrody. | ||
| Linia 84: | Linia 84: | ||
=== Technika Pomodoro === | === Technika Pomodoro === | ||
Technika Pomodoro została opracowana przez Francesco Cirillo. Jej nazwa pochodzi od kuchennego czasomierza w kształcie pomidora. Ma ona na celu lepsze zarządzanie czasem | Technika Pomodoro została opracowana przez Francesco Cirillo. Jej nazwa pochodzi od kuchennego czasomierza w kształcie pomidora. Ma ona na celu lepsze zarządzanie czasem<ref>http://produktywnie.pl/1998/technika-pomodoro-najprostsza-metoda-zarzadzania-czasem/</ref>. | ||
'''Potrzebne są:''' | '''Potrzebne są:''' | ||