Kody moralne: Różnice pomiędzy wersjami
m
rzetelny artykuł bo zasługuje
Angelfrost (dyskusja | edycje) m (rzetelny artykuł bo zasługuje) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Rzetelny artykuł}} | |||
'''Kody moralne Jonathana Haidta''' - teoria z psychologii moralności, wedle której ludzka moralność składa się z kilku fundamentów (kodów). Różnimy się między sobą tym, jak ważne są dla nas poszczególne fundamenty i jak je rozumiemy. | '''Kody moralne Jonathana Haidta''' - teoria z psychologii moralności, wedle której ludzka moralność składa się z kilku fundamentów (kodów). Różnimy się między sobą tym, jak ważne są dla nas poszczególne fundamenty i jak je rozumiemy. | ||
| Linia 55: | Linia 56: | ||
=== Lewicy trudniej zrozumieć prawicę niż odwrotnie === | === Lewicy trudniej zrozumieć prawicę niż odwrotnie === | ||
[[Plik:Lewica nie rozumie prawicy transparent.jpg|mały|Lewicy trudniej zrozumieć prawicę niż odwrotnie. ]] | [[Plik:Lewica nie rozumie prawicy transparent.jpg|mały|Lewicy trudniej zrozumieć prawicę niż odwrotnie.]] | ||
Łatwo można zauważyć, że prawicowa moralność składająca się ze wszystkich kodów, pokrywa częściowo tą lewicową. Natomiast moralność lewicowa jest węższa i nie obejmuje znacznego obszaru prawicowej. To sprawia, że osoby prawicowe, chociaż uważają lewicę na niemoralną, w gruncie rzeczy są w stanie intuicyjnie zrozumieć jej poglądy. Natomiast lewica zapuszczając się z obszary kodu lojalności, autorytetu albo czystości, puka się w głowę i widzi to jako dziwaczną fanaberię podyktowaną zacofaniem i fobiami. | Łatwo można zauważyć, że prawicowa moralność składająca się ze wszystkich kodów, pokrywa częściowo tą lewicową. Natomiast moralność lewicowa jest węższa i nie obejmuje znacznego obszaru prawicowej. To sprawia, że osoby prawicowe, chociaż uważają lewicę na niemoralną, w gruncie rzeczy są w stanie intuicyjnie zrozumieć jej poglądy. Natomiast lewica zapuszczając się z obszary kodu lojalności, autorytetu albo czystości, puka się w głowę i widzi to jako dziwaczną fanaberię podyktowaną zacofaniem i fobiami. | ||
| Linia 62: | Linia 63: | ||
Jeżeli jesteś lewicowym czytelnikiem, być może w zrozumieniu prawicy pomoże Ci ten przykład. | Jeżeli jesteś lewicowym czytelnikiem, być może w zrozumieniu prawicy pomoże Ci ten przykład. | ||
''Pewien mężczyzna chodził po okolicy i przygarniał napotkane na drodze kotki. Zanosił je do piwnicy w swoim domu. Następnie wiązał je do stołu tak, że w żaden sposób nie mogły uciec. Wtedy rozpoczynał zabawę w zadawanie cierpienia. Głodził je, wydłubywał im oczy, przypalał im futro i skórę. Nikt poza nim o tym nie wiedział, nikt niczego za zauważył. Mężczyzna po zakończeniu zabawy wracał do codziennych zajęć. Chodził do pracy, spotykał się z przyjaciółmi i prowadził zwyczajne życie.'' | : ''Pewien mężczyzna chodził po okolicy i przygarniał napotkane na drodze kotki. Zanosił je do piwnicy w swoim domu. Następnie wiązał je do stołu tak, że w żaden sposób nie mogły uciec. Wtedy rozpoczynał zabawę w zadawanie cierpienia. Głodził je, wydłubywał im oczy, przypalał im futro i skórę. Nikt poza nim o tym nie wiedział, nikt niczego za zauważył. Mężczyzna po zakończeniu zabawy wracał do codziennych zajęć. Chodził do pracy, spotykał się z przyjaciółmi i prowadził zwyczajne życie.'' | ||
Czy uważasz, że w porządku jest takie zadawanie cierpienia zwierzętom? Zapewne nie. Kod troski na to Ci nie pozwala. Nawet jeśli mężczyzna robi to w domowym zaciszu, a Ty o niczym nie wiesz. | Czy uważasz, że w porządku jest takie zadawanie cierpienia zwierzętom? Zapewne nie. Kod troski na to Ci nie pozwala. Nawet jeśli mężczyzna robi to w domowym zaciszu, a Ty o niczym nie wiesz. | ||
| Linia 68: | Linia 69: | ||
W przypadku osoby konserwatywnej podobnie może być z seksem homoseksualnym, który obejmuje kod czystości. Nawet jeśli nikt tego nie widzi, może to być uznane za moralnie godne potępienia. | W przypadku osoby konserwatywnej podobnie może być z seksem homoseksualnym, który obejmuje kod czystości. Nawet jeśli nikt tego nie widzi, może to być uznane za moralnie godne potępienia. | ||
''Pewna dwójka mężczyzn spotykała się ze sobą, by uprawiać seks. Nikt poza nimi o tym nie wiedział, nikt niczego za zauważył. Mężczyźni po zakończeniu romantycznych spotkań wracali do codziennych zajęć. Chodzili do pracy, spotykali się z przyjaciółmi i prowadzili zwyczajne życie.'' | : ''Pewna dwójka mężczyzn spotykała się ze sobą, by uprawiać seks. Nikt poza nimi o tym nie wiedział, nikt niczego za zauważył. Mężczyźni po zakończeniu romantycznych spotkań wracali do codziennych zajęć. Chodzili do pracy, spotykali się z przyjaciółmi i prowadzili zwyczajne życie.'' | ||
Jeżeli fundamenty moralne porównamy do kubków smakowych, to u lewicy wyciszone są te odpowiedzialne za lojalność, autorytet i czystość. Lewicowe postrzeganie moralności po prostu tego nie obejmuje. Przez to trudno jest jej przekonać osoby prawicowe do swoich poglądów. Spójrzmy na przykład na retorykę dotyczącą małżeństw homoseksualnych. Lewica w swojej argumentacji odwołuje się do kodu sprawiedliwości (''osoby homoseksualne mają prawo do szczęścia tak jak osoby heteroseksualne''), kodu troski (''przez społeczne wykluczenie i nietolerancję osoby homoseksualne cierpią, częściej mają myśli samobójcze'') oraz wolności (''nie zaglądam nikomu do łóżka''). Są to argumenty niewątpliwie ważne dla lewicy, ale osoba prawicowa powie, że "to niby tak, ale..." i skorzysta z kodu lojalności, autorytetu albo czystości. Na przykład mówiąc, że to jest obrzydliwe (czystość) albo że podważa tradycyjny model rodziny (autorytet/lojalność). Powie, że to burzy ustalony porządek społeczny, prowadzi do upadku obyczajów i jest grzeszne. Lewica słysząc takie argumenty, zrobi wielkie oczy i pomyśli, że ma do czynienia z zacofanymi [[dzban (slang)|dzbanami]]. Nie stwierdzi, że "no niby tak, ale.." tylko z oburzeniem powie "nie, gadasz bzdury!". Uzna, że prawica na siłę szuka jakiś problemów i dojdzie do wniosku z transparentu "''Jak żałosne musi być Twoje życie, że obchodzi Cię, kto z kim sypia?''". Chyba zgodzisz się, że poza wyładowaniem swojej frustracji, takie hasło ma małe szanse kogokolwiek przekonać. | Jeżeli fundamenty moralne porównamy do kubków smakowych, to u lewicy wyciszone są te odpowiedzialne za lojalność, autorytet i czystość. Lewicowe postrzeganie moralności po prostu tego nie obejmuje. Przez to trudno jest jej przekonać osoby prawicowe do swoich poglądów. Spójrzmy na przykład na retorykę dotyczącą małżeństw homoseksualnych. Lewica w swojej argumentacji odwołuje się do kodu sprawiedliwości (''osoby homoseksualne mają prawo do szczęścia tak jak osoby heteroseksualne''), kodu troski (''przez społeczne wykluczenie i nietolerancję osoby homoseksualne cierpią, częściej mają myśli samobójcze'') oraz wolności (''nie zaglądam nikomu do łóżka''). Są to argumenty niewątpliwie ważne dla lewicy, ale osoba prawicowa powie, że "to niby tak, ale..." i skorzysta z kodu lojalności, autorytetu albo czystości. Na przykład mówiąc, że to jest obrzydliwe (czystość) albo że podważa tradycyjny model rodziny (autorytet/lojalność). Powie, że to burzy ustalony porządek społeczny, prowadzi do upadku obyczajów i jest grzeszne. Lewica słysząc takie argumenty, zrobi wielkie oczy i pomyśli, że ma do czynienia z zacofanymi [[dzban (slang)|dzbanami]]. Nie stwierdzi, że "no niby tak, ale.." tylko z oburzeniem powie "nie, gadasz bzdury!". Uzna, że prawica na siłę szuka jakiś problemów i dojdzie do wniosku z transparentu "''Jak żałosne musi być Twoje życie, że obchodzi Cię, kto z kim sypia?''". Chyba zgodzisz się, że poza wyładowaniem swojej frustracji, takie hasło ma małe szanse kogokolwiek przekonać. | ||
| Linia 83: | Linia 84: | ||
== Materiały warte uwagi == | == Materiały warte uwagi == | ||
=== Darmowe === | === Darmowe === | ||
* [https://nowyobywatel.pl/2015/08/13/prawy-umysl-na-lewicy/ Prawy umysł na lewicy] | * [https://nowyobywatel.pl/2015/08/13/prawy-umysl-na-lewicy/ Prawy umysł na lewicy] | ||
| Linia 96: | Linia 96: | ||
* [http://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,16745650,Prawak_i_lewak_ida_na_sushi.html Prawak i lewak idą na sushi] | * [http://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,16745650,Prawak_i_lewak_ida_na_sushi.html Prawak i lewak idą na sushi] | ||
[[Kategoria: | [[Kategoria:Polityka]] | ||
[[Kategoria:Psychologia]] | |||