16 153
edycje
→Czym jest pseudonauka?
| Linia 28: | Linia 28: | ||
Należy przy tym podkreślić, że te metody nie muszą być używane celowo. Część wyznawców pseudonauki wpada po prostu w pułapki psychologiczne. Spójrzmy choćby na '''fałszywych ekspertów'''. Ludzie mają tendencję do przypisywania większej wiedzy i kompetencji osobom, z którymi się zgadzają. Jeśli spytasz kogoś, jakie stanowisko w danej dziedzinie ma nauka, odtworzy z pamięci osoby, które utkwiły mu w głowie. Czyli zgadzające się z nim. Nazywamy to zjawisko [https://pl.wikipedia.org/wiki/Efekt_potwierdzenia efektem potwierdzenia]. '''Błędy logiczne''' mogą również wynikać z efektu potwierdzenia. Podnoszenie wymagań względem oponentów z kolei może wynikać z [https://pl.wikipedia.org/wiki/Efekt_zaprzeczania efektu zaprzeczenia], czyli tendencji do odrzucania informacji niegodnych z naszymi poglądami. | Należy przy tym podkreślić, że te metody nie muszą być używane celowo. Część wyznawców pseudonauki wpada po prostu w pułapki psychologiczne. Spójrzmy choćby na '''fałszywych ekspertów'''. Ludzie mają tendencję do przypisywania większej wiedzy i kompetencji osobom, z którymi się zgadzają. Jeśli spytasz kogoś, jakie stanowisko w danej dziedzinie ma nauka, odtworzy z pamięci osoby, które utkwiły mu w głowie. Czyli zgadzające się z nim. Nazywamy to zjawisko [https://pl.wikipedia.org/wiki/Efekt_potwierdzenia efektem potwierdzenia]. '''Błędy logiczne''' mogą również wynikać z efektu potwierdzenia. Podnoszenie wymagań względem oponentów z kolei może wynikać z [https://pl.wikipedia.org/wiki/Efekt_zaprzeczania efektu zaprzeczenia], czyli tendencji do odrzucania informacji niegodnych z naszymi poglądami. | ||
Podobnie przy '''wybieraniu wisienek'''. W jednym eksperymencie powiedziano badanym o awarii w elektrowni atomowej. Zwolennicy energii atomowej skupiali się na fakcie, że awaria nie spowodowała uszkodzeń i niczego niebezpiecznego. Przeciwnicy skupiali się na tym, że do awarii w ogóle doszło. | |||
Na ten temat przeprowadzono wiele ciekawych eksperymentów. W jednym z nich badani proszeni byli o wypełnienie ankiety, która mierzyła ważne dla nich postawy (tu stosunek do segregacji rasowej). Następnie wręczano im listę argumentów za i przeciw segregacji. Listy były tak skonstruowane, że zawierały zarówno rozsądne jak i głupie argumenty popierające oba stanowiska. Badacze zastanawiali się, w jaki sposób ludzie będą zapamiętywać te argumenty. Okazało się, że zapamiętywanie przedstawionych racji związane było z własnym poglądem na dane zagadnienie. Badani zapamiętywali rozsądne argumenty, zgodne z ich stanowiskiem i głupie argumenty strony przeciwnej.<ref>https://pl.wikipedia.org/wiki/Dysonans_poznawczy#Dysonans_poznawczy_a_my.C5.9Blenie_racjonalne</ref> | Na ten temat przeprowadzono wiele ciekawych eksperymentów. W jednym z nich badani proszeni byli o wypełnienie ankiety, która mierzyła ważne dla nich postawy (tu stosunek do segregacji rasowej). Następnie wręczano im listę argumentów za i przeciw segregacji. Listy były tak skonstruowane, że zawierały zarówno rozsądne jak i głupie argumenty popierające oba stanowiska. Badacze zastanawiali się, w jaki sposób ludzie będą zapamiętywać te argumenty. Okazało się, że zapamiętywanie przedstawionych racji związane było z własnym poglądem na dane zagadnienie. Badani zapamiętywali rozsądne argumenty, zgodne z ich stanowiskiem i głupie argumenty strony przeciwnej.<ref>https://pl.wikipedia.org/wiki/Dysonans_poznawczy#Dysonans_poznawczy_a_my.C5.9Blenie_racjonalne</ref> | ||
Jednak niezależnie od powyższego, w przypadku pseudonauki obserwator może nie odróżnić, czy jest to celowa manipulacja, czy zwykła niewiedza. Dlatego z mitami trzeba walczyć, wyjaśniać, dusić w zarodku niezależnie od intencji. | |||
Jednak niezależnie od powyższego, w przypadku pseudonauki obserwator może nie odróżnić, czy jest to celowa manipulacja, czy zwykła niewiedza. Dlatego z mitami trzeba walczyć, wyjaśniać, dusić w zarodku niezależnie od intencji. | |||
== Pseudonauka a poglądy polityczne == | == Pseudonauka a poglądy polityczne == | ||