Iluzja korelacji: Różnice pomiędzy wersjami

Rozmiar się nie zmienił ,  21 maj 2016
m
Int., wikizacja , położenie przypisów.
m (Int., wikizacja , położenie przypisów.)
Linia 10: Linia 10:


== Skąd się bierze iluzja korelacji? ==
== Skąd się bierze iluzja korelacji? ==
W pokoju znajduje się 30 osób. Okazuje się, że dwie z nich mają urodziny tego samego dnia. Magia? Przeznaczenie? Nie. To rachunek prawdopodobieństwa. Szanse wystąpienia takiego zdarzenia są większe niż 50%. <ref>https://pl.wikipedia.org/wiki/Paradoks_dnia_urodzin</ref> Kupujemy los na loterię. Szansa wygranej wynosi 1 na milion. Jeśli zakłady obstawi 5 milionów, pięciu z nich ma szansę. Dla mózgu to słabe wytłumaczenie. "Szczęśliwa kolektura" albo "szczęśliwe numery" – dużo lepsze. <ref>http://www.focus.pl/czlowiek/nauka-kontra-czary-mary-7055</ref>
W pokoju znajduje się 30 osób. Okazuje się, że dwie z nich mają urodziny tego samego dnia. Magia? Przeznaczenie? Nie. To rachunek prawdopodobieństwa. Szanse wystąpienia takiego zdarzenia są większe niż 50%<ref>https://pl.wikipedia.org/wiki/Paradoks_dnia_urodzin</ref>. Kupujemy los na loterię. Szansa wygranej wynosi 1 na milion. Jeśli zakłady obstawi 5 milionów, pięciu z nich ma szansę. Dla mózgu to słabe wytłumaczenie. "Szczęśliwa kolektura" albo "szczęśliwe numery" – dużo lepsze<ref>http://www.focus.pl/czlowiek/nauka-kontra-czary-mary-7055</ref>.


Jak mówi Michael Shermer, twórca stowarzyszenia "Skeptic" wojującego z przesądami i pseudonaukowymi hipotezami, jedna szansa na milion oznacza, że w Stanach Zjednoczonych zamieszkanych przez 307 mln ludzi, 300 osobom mogą przytrafić się nieprawdopodobne rzeczy. Za sensacją idą media, nazywając takie zdarzenie "cudem". Zapominając, jak wielu z nas jest na świecie.<ref>http://www.focus.pl/czlowiek/nauka-kontra-czary-mary-7055</ref>
Jak mówi Michael Shermer, twórca stowarzyszenia "Skeptic" wojującego z przesądami i pseudonaukowymi hipotezami, jedna szansa na milion oznacza, że w Stanach Zjednoczonych zamieszkanych przez 307 mln ludzi, 300 osobom mogą przytrafić się nieprawdopodobne rzeczy. Za sensacją idą media, nazywając takie zdarzenie "cudem", zapominając, jak wielu z nas jest na świecie<ref>http://www.focus.pl/czlowiek/nauka-kontra-czary-mary-7055</ref>.


Dlaczego więc wolimy myśleć, że za zdarzenia, które podlegają regułom prawdopodobieństwa stoi szczęście / los / talizman / iluminaci?  
Dlaczego więc wolimy myśleć, że za zdarzenia, które podlegają regułom prawdopodobieństwa stoi szczęście / los / talizman / iluminaci?  


Doszukiwanie się wszędzie związku jest naturalną reakcją naszego mózgu. Pozwala dostrzegać nam nowe zależności, stanowi o ludzkim rozwoju wielu dziedzin nauki. Nie zawsze przecież zaobserwowane zbieżności są nieprawdziwe. Jeśli po zjedzeniu danej potrawy zawsze czujemy się źle, odstawienie jej będzie sensowne i zwiększy szansę naszego przetrwania. Niestety mechanizm ten jest podatny na manipulacje. To przez niego ludzie wierzą w [[wróżba| astrologię]] i [[teoria spiskowa| teorie spiskowe]].
Doszukiwanie się wszędzie związku jest naturalną reakcją naszego mózgu. Pozwala dostrzegać nam nowe zależności, stanowi o ludzkim rozwoju wielu dziedzin nauki. Nie zawsze przecież zaobserwowane zbieżności są nieprawdziwe. Jeśli po zjedzeniu danej potrawy zawsze czujemy się źle, odstawienie jej będzie sensowne i zwiększy szansę naszego przetrwania. Niestety, mechanizm ten jest podatny na manipulacje. To przez niego ludzie wierzą w [[wróżba|astrologię]] i [[teoria spiskowa|teorie spiskowe]].


Jak udowodnił dr Ben Parris z Uniwersytetu w Exeter w Wielkiej Brytanii, myślenie magiczne jest typowe dla ludzkiego umysłu i włącza się zawsze, gdy nie umiemy sobie czegoś wytłumaczyć. Obwody za nie odpowiedzialne mieszczą się w lewej półkuli mózgu i uaktywniają się w niepewnych sytuacjach. To ewolucyjny spadek po naszych przodkach, którzy nie rozumieli mechanizmów rządzących światem i szukali związków między przyczyną a skutkiem. I w końcu zawsze udawało się im je znaleźć. Podobnie jak nam.<ref>http://www.focus.pl/czlowiek/nauka-kontra-czary-mary-7055</ref>
Jak udowodnił dr Ben Parris z Uniwersytetu w Exeter w Wielkiej Brytanii, myślenie magiczne jest typowe dla ludzkiego umysłu i włącza się zawsze, gdy nie umiemy sobie czegoś wytłumaczyć. Obwody za nie odpowiedzialne mieszczą się w lewej półkuli mózgu i uaktywniają się w niepewnych sytuacjach. To ewolucyjny spadek po naszych przodkach, którzy nie rozumieli mechanizmów rządzących światem i szukali związków między przyczyną a skutkiem. I w końcu zawsze udawało się im je znaleźć. Podobnie jak nam<ref>http://www.focus.pl/czlowiek/nauka-kontra-czary-mary-7055</ref>.


== Iluzja korelacji na SMWMods ==
== Iluzja korelacji na SMWMods ==
Łatwiej nam zapamiętać zdarzenie, w którym dwa czynniki wystąpiły jednocześnie, niż takie - w którym wystąpił tylko jeden z nich. Dlatego zapamiętamy chwilę, w której naszyjnik "przyniósł nam szczęście", a zapomnimy o wszystkich pozostałych. Weźmy np. przekonanie niektórych użytkowników z SMWMods, że są wiecznie ignorowani. To plaga. Osoby zapamiętują tylko sytuację, w której napisali coś i nikt nie odpowiedział. Pomijają cała resztę - czyli gdy napisali coś i uzyskali odpowiedź.
Łatwiej nam zapamiętać zdarzenie, w którym dwa czynniki wystąpiły jednocześnie niż takie, w którym wystąpił tylko jeden z nich. Dlatego zapamiętamy chwilę, w której naszyjnik "przyniósł nam szczęście", a zapomnimy o wszystkich pozostałych. Weźmy np. przekonanie niektórych użytkowników z SMWMods, że są wiecznie ignorowani. To plaga. Osoby zapamiętują tylko sytuację, w której napisali coś i nikt nie odpowiedział. Pomijają cała resztę - czyli gdy napisali coś i uzyskali odpowiedź.


== Iluzja korelacji w telewizji ==
== Iluzja korelacji w telewizji ==
Stacja TVN24 BIS wyemitowała program "Co różni bogatych od biednych? Oprócz stanu konta także codzienne nawyki". Źródło informacji to książka Toma Corleya "Rich Habits". O co chodzi? Pan Tom zbija majątek wmawiając ludziom, że do bogactwa prowadzi zmiana codziennych nawyków. <ref>http://ekonomiaprzetrwania.pl/iluzja-korelacji-na-przykladzie-nawykow-bogatych-i-biednych/</ref>
Stacja TVN24 BIS wyemitowała program ''Co różni bogatych od biednych? Oprócz stanu konta także codzienne nawyki''. Źródło informacji to książka Toma Corleya ''Rich Habits''. O co chodzi? Pan Tom zbija majątek, wmawiając ludziom, że do bogactwa prowadzi zmiana codziennych nawyków <ref>http://ekonomiaprzetrwania.pl/iluzja-korelacji-na-przykladzie-nawykow-bogatych-i-biednych/</ref>.


* 91% bogatych wykonuje codziennie listę zadań, wśród biednych tylko 9
* 91% bogatych wykonuje codziennie listę zadań, wśród biednych tylko 9