m
brak opisu edycji
Angelfrost (dyskusja | edycje) (Utworzono nową stronę "'''Formant''' w fonetyce to częstotliwość dźwięku mowy, która uległa największemu wzmocnieniu w przewodzie głosowym na skutek zjawiska rezonansu akustycznego. F...") |
Angelfrost (dyskusja | edycje) mNie podano opisu zmian |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
Formanty są charakterystycznymi składowymi częstotliwościami sygnału akustycznego wytwarzanego poprzez mowę, instrumenty muzyczne bądź śpiew. Informacje, których ludzie potrzebują do rozróżniania poszczególnych dźwięków mowy można przedstawić ilościowo, określając szczyty w widmie amplitudy lub częstotliwości. | Formanty są charakterystycznymi składowymi częstotliwościami sygnału akustycznego wytwarzanego poprzez mowę, instrumenty muzyczne bądź śpiew. Informacje, których ludzie potrzebują do rozróżniania poszczególnych dźwięków mowy można przedstawić ilościowo, określając szczyty w widmie amplitudy lub częstotliwości. | ||
Formant o najniższej częstotliwości nazywany również pierwszym oznacza się ''F''<sub>1</sub>, kolejna wzmocniona częstotliwość to formant drugi ''F''<sub>2</sub>, następne to formant trzeci ''F''<sub>3</sub>, czwarty ''F''<sub>4</sub> {{abbr|itd|i tak dalej}}. W większości przypadków pierwsze dwa formanty ''F''<sub>1</sub> oraz ''F''<sub>2</sub> wystarczają by zidentyfikować samogłoskę. Niektórzy fonetycy zamiast formantu ''F''<sub>2</sub> uwzględniają i podają różnicę formantów ''F''<sub>2</sub> | Formant o najniższej częstotliwości nazywany również pierwszym oznacza się ''F''<sub>1</sub>, kolejna wzmocniona częstotliwość to formant drugi ''F''<sub>2</sub>, następne to formant trzeci ''F''<sub>3</sub>, czwarty ''F''<sub>4</sub> {{abbr|itd|i tak dalej}}. W większości przypadków pierwsze dwa formanty ''F''<sub>1</sub> oraz ''F''<sub>2</sub> wystarczają by zidentyfikować samogłoskę. Niektórzy fonetycy zamiast formantu ''F''<sub>2</sub> uwzględniają i podają różnicę formantów ''F''<sub>2</sub> – ''F''<sub>1</sub>. | ||
Do naukowej analizy mowy i zjawisk fonetycznych najczęściej wykorzystuje się program [[wikipedia:Praat|Praat]]. | Do naukowej analizy mowy i zjawisk fonetycznych najczęściej wykorzystuje się program [[wikipedia:Praat|Praat]]. | ||
| Linia 158: | Linia 158: | ||
Teoretycznie wysokość samogłoski odnosi się do pozycji języka w odniesieniu do podniebienia oraz stopnia obniżenia szczęki. W praktyce jednak odnosi się do pierwszego formantu (najniższej częstotliwości rezonansowej mowy) zapisywanego ''F''<sub>1</sub>. W samogłoskach przymkniętych (wysokich) takich jak [i] czy [u] pierwszy formant koreluje z ustawieniem języka blisko podniebienia, wysoko w ustach; w przypadku samogłosek otwartych (niskich) takich jak [a], ''F''<sub>1</sub> koreluje z otwarciem szczęki oraz brakiem uniesienia języka. Wysokość samogłoski jest zdefiniowana jako odwrotność wartości ''F''<sub>1</sub>: im wyższa częstotliwość pierwszego formanta, tym niższa (bardziej otwarta) samogłoska. | Teoretycznie wysokość samogłoski odnosi się do pozycji języka w odniesieniu do podniebienia oraz stopnia obniżenia szczęki. W praktyce jednak odnosi się do pierwszego formantu (najniższej częstotliwości rezonansowej mowy) zapisywanego ''F''<sub>1</sub>. W samogłoskach przymkniętych (wysokich) takich jak [i] czy [u] pierwszy formant koreluje z ustawieniem języka blisko podniebienia, wysoko w ustach; w przypadku samogłosek otwartych (niskich) takich jak [a], ''F''<sub>1</sub> koreluje z otwarciem szczęki oraz brakiem uniesienia języka. Wysokość samogłoski jest zdefiniowana jako odwrotność wartości ''F''<sub>1</sub>: im wyższa częstotliwość pierwszego formanta, tym niższa (bardziej otwarta) samogłoska. | ||
Przymknięte samogłoski jak [i] czy [u] przyjmują ''F''<sub>1</sub> w zakresie 230-350 {{abbr|Hz|herców}} (w zależności od długości | Przymknięte samogłoski jak [i] czy [u] przyjmują ''F''<sub>1</sub> w zakresie 230-350 {{abbr|Hz|herców}} (w zależności od długości aparatu głosowego). Samogłoska otwarta [a] posiada ''F''<sub>1</sub> w zakresie 700-1000 {{abbr|Hz|herców}}. | ||
=== Tylność === | === Tylność === | ||