m
brak opisu edycji
Angelfrost (dyskusja | edycje) |
Angelfrost (dyskusja | edycje) mNie podano opisu zmian |
||
| Linia 511: | Linia 511: | ||
* Spółgłoski laryngalne (krtaniowe) to spółgłoski, których głównym miejscem artykulacji jest krtań: | * Spółgłoski laryngalne (krtaniowe) to spółgłoski, których głównym miejscem artykulacji jest krtań: | ||
** Faryngalne (gardłowe) artykułowane poprzez cofnięcie nasady języka, aby powstała szczelina między nagłośnią, a tylną ścianką jamy gardłowej. | ** Faryngalne (gardłowe) artykułowane poprzez cofnięcie nasady języka, aby powstała szczelina między nagłośnią, a tylną ścianką jamy gardłowej. | ||
** Glotalne (krtaniowe) artykułowane w głośni. | ** Glotalne (krtaniowe) artykułowane w głośni<ref group="!">Spośród spółgłosek glotalnych można wyróżnić [h] oraz [ɦ], nazywane odpowiednio spółgłoską glotalną "frykatywną" bezdźwięczną i dźwięczną. Pomimo, że fonologicznie zachowują się jak spółgłoski frykatywne, to tak właściwie nie są spółgłoskami frykatywnymi ani nawet aproksymantami (gdyż artykułowane są bez jakiegokolwiek napięcia mięśni gardła bądź aktywnego udziału języka), a jedynie przejściowymi stanami głośni bez utworzenia szczeliny.<br>Spółgłoska glotalna "frykatywna" bezdźwięczna [h], czasem nazywana przejściem glotalnym bezdźwięcznym lub aspiratą, fonetycznie najczęściej przyjmuje bezdźwięczną artykulację głoski poprzedzającej lub następującej, {{abbr|np.|na przykład}} {{abbr|ang.|język angielski}} ''hat'' [hæt]: ⟦æ̯̊æt⟧.<br>Spółgłoska glotalna "frykatywna" dźwięczna [ɦ] (również [h̤]), czasem nazywana przejściem glotalnym dysząco dźwięcznym, fonetycznie najczęściej przyjmuje dysząco dźwięczną artykulację głoski poprzedzającej lub następującej, {{abbr|np.|na przykład}} {{abbr|cz.|język czeski}} ''hotel'' [ˈɦotɛl]: ⟦ˈo̯̤otɛl⟧.</ref>. | ||
'''Sposób artykulacji:''' | '''Sposób artykulacji:''' | ||
| Linia 530: | Linia 530: | ||
* Głoski artykułowane koronalnie zazwyczaj mają jeden symbol bez z góry określonego miejsca artykulacji. W zależności od języka, [t] może oznaczać spółgłoskę plozywną bezdźwięczną dentalną, alweolarną lub postalweolarną, bez konieczności stosowania diakrytyków. | * Głoski artykułowane koronalnie zazwyczaj mają jeden symbol bez z góry określonego miejsca artykulacji. W zależności od języka, [t] może oznaczać spółgłoskę plozywną bezdźwięczną dentalną, alweolarną lub postalweolarną, bez konieczności stosowania diakrytyków. | ||
* Zaciemnione pola oznaczają dźwięki niemożliwe w artykulacji. | * Zaciemnione pola oznaczają dźwięki niemożliwe w artykulacji. | ||
* Zazwyczaj ułożenie języka, aniżeli miejsce artykulacji służy w odróżnieniu między spółgłoskami frykatywnymi [ɕ ʑ], [ʃ ʒ], i [ʂ ʐ]. W przypadku [ɕ ʑ] są one | * Zazwyczaj ułożenie języka, aniżeli miejsce artykulacji służy w odróżnieniu między spółgłoskami frykatywnymi [ɕ ʑ], [ʃ ʒ], i [ʂ ʐ]. W przypadku [ɕ ʑ] są one alweolo-palatalne, {{abbr|tj.|to jest}} środkowa część języka zbliża się do podniebienia twardego (mocno spalatalizowane). [ʃ ʒ] są palato-alweolarne z przednią częścią języka zagiętą w stronę podniebienia (częściowo spalatalizowane). [ʂ ʐ] są postalweolarne bez palatalizacji. | ||
* Niektóre symbole nie reprezentują żadnego fonemu w żadnym języku. | * Niektóre symbole nie reprezentują żadnego fonemu w żadnym języku. | ||