4492
edycje
m
int.
Angelfrost (dyskusja | edycje) mNie podano opisu zmian |
m (int.) |
||
| Linia 120: | Linia 120: | ||
Oś pionowa diagramu wskazuje wysokość samogłoski. Samogłoski wymawiane z obniżonym językiem są na dole, zaś z podwyższonym – na górze diagramu. Analogicznie oś pozioma wskazuje tylność samogłosek. Samogłoski wymawiane z językiem wysuniętym do przodu są na lewo, zaś z językiem cofniętym do tyłu – na prawo w diagramie. W miejscach gdzie samogłoski występują parami, samogłoska po prawej jest zaokrąglona ({{abbr|tj.|to jest}} wymawiana z zaokrąglonymi ustami), zaś po lewej niezaokrąglona. | Oś pionowa diagramu wskazuje wysokość samogłoski. Samogłoski wymawiane z obniżonym językiem są na dole, zaś z podwyższonym – na górze diagramu. Analogicznie oś pozioma wskazuje tylność samogłosek. Samogłoski wymawiane z językiem wysuniętym do przodu są na lewo, zaś z językiem cofniętym do tyłu – na prawo w diagramie. W miejscach gdzie samogłoski występują parami, samogłoska po prawej jest zaokrąglona ({{abbr|tj.|to jest}} wymawiana z zaokrąglonymi ustami), zaś po lewej niezaokrąglona. | ||
'''Dyftongi''', zwane też '''dwugłoskami''' zazwyczaj są transkrybowane przy użyciu diakrytyku niezgłoskotwórczego, {{abbr|np.|na przykład}} ⟨uɪ̯⟩ lub ⟨u̯ɪ⟩<ref group="!">W literaturze angielskiej istnieje rozróżnienie między dyftongami oraz {{abbr|tzw.|tak zwanymi}} glide'ami. Dyftongi są połączeniem dwóch samogłosek, z jednym elementem artykułowanym dłużej, mocniej i głośniej, jak angielskie [aɪ̯] w słowie ''price''. Glide'y zaś są półsamogłoskami (samogłoskami niezgłoskotwórczymi) które połączone z samogłoską tworzą dwa segmenty o względnie równorzędnym czasie trwania (są one dłuższe niż ich samogłoskowe przybliżenia); do ich opisu służą aproksymanty, jak [w] czy [j] i są spotykane w języku polskim, {{abbr|np.|na przykład}} [aw] w słowie ''auto''. W literaturze polskojęzycznej przyjęto konwencję odwrotną.<br>W większości języków jest to wyłącznie kwestia konwencji, aczkolwiek w języku rumuńskim fonem /e̯a/ kontrastuje z /ja/ oraz /o̯a/ kontrastuje z /wa/. Pary te brzmią bardzo podobnie dla native speakerów rumuńskiego, aczkolwiek wykazano, że fonem /ja/ wymawiany jest wyraźnie dłużej oraz posiada wyżej umiejscowiony nagłos niż /e̯a/.</ref>. | '''Dyftongi''', zwane też '''dwugłoskami''', zazwyczaj są transkrybowane przy użyciu diakrytyku niezgłoskotwórczego, {{abbr|np.|na przykład}} ⟨uɪ̯⟩ lub ⟨u̯ɪ⟩<ref group="!">W literaturze angielskiej istnieje rozróżnienie między dyftongami oraz {{abbr|tzw.|tak zwanymi}} glide'ami. Dyftongi są połączeniem dwóch samogłosek, z jednym elementem artykułowanym dłużej, mocniej i głośniej, jak angielskie [aɪ̯] w słowie ''price''. Glide'y zaś są półsamogłoskami (samogłoskami niezgłoskotwórczymi) które połączone z samogłoską tworzą dwa segmenty o względnie równorzędnym czasie trwania (są one dłuższe niż ich samogłoskowe przybliżenia); do ich opisu służą aproksymanty, jak [w] czy [j] i są spotykane w języku polskim, {{abbr|np.|na przykład}} [aw] w słowie ''auto''. W literaturze polskojęzycznej przyjęto konwencję odwrotną.<br>W większości języków jest to wyłącznie kwestia konwencji, aczkolwiek w języku rumuńskim fonem /e̯a/ kontrastuje z /ja/ oraz /o̯a/ kontrastuje z /wa/. Pary te brzmią bardzo podobnie dla native speakerów rumuńskiego, aczkolwiek wykazano, że fonem /ja/ wymawiany jest wyraźnie dłużej oraz posiada wyżej umiejscowiony nagłos niż /e̯a/.</ref>. | ||
'''Uwagi:''' | '''Uwagi:''' | ||
| Linia 652: | Linia 652: | ||
'''Uwagi:''' | '''Uwagi:''' | ||
* Odrębne symbole dla spółgłosek iniektywnych bezdźwięcznych ⟨ƥ, ƭ, ƈ, ƙ, ʠ⟩, pomimo obecności w Unicode, nie są wspierane przez IPA. Zamiast tego bezdźwięczność podkreśla się przy użyciu symbolu dźwięcznego wraz z diakrytykiem bezdźwięczności: ⟨ɓ̥, ʛ̥⟩ | * Odrębne symbole dla spółgłosek iniektywnych bezdźwięcznych ⟨ƥ, ƭ, ƈ, ƙ, ʠ⟩, pomimo obecności w Unicode, nie są wspierane przez IPA. Zamiast tego bezdźwięczność podkreśla się przy użyciu symbolu dźwięcznego wraz z diakrytykiem bezdźwięczności: ⟨ɓ̥, ʛ̥⟩ {{abbr|itd.|i tak dalej}} | ||
* Symbol spółgłoski iniektywnej retrofleksyjnej ⟨ᶑ⟩ nie jest oficjalnie określony przez IPA, ale posiada oczekiwany kształt, gdyby taki symbol został przyjęty. | * Symbol spółgłoski iniektywnej retrofleksyjnej ⟨ᶑ⟩ nie jest oficjalnie określony przez IPA, ale posiada oczekiwany kształt, gdyby taki symbol został przyjęty. | ||