4493
edycje
m
WP:SK, int., tech.
m (WP:SK, int., tech.) |
|||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
'''Wielka piątka''' - model osobowości składający się z pięciu czynników autorstwa Paula Costy i Roberta McCrae. To trochę coś jak [[enneagram]] i [[socjonika]] z tą różnicą, że ma większe oparcie w nauce. | '''Wielka piątka''' - model osobowości składający się z pięciu czynników autorstwa Paula Costy i Roberta McCrae. To trochę coś jak [[enneagram]] i [[socjonika]] z tą różnicą, że ma większe oparcie w nauce. | ||
==Założenia== | == Założenia == | ||
Model wielkiej piątki zakłada, że pewne cechy są u nas dziedziczone, są kwestią genetyczną i przez całe życie pozostają niezmienne. Te czynniki są uniwersalne. Nie zależą od rejonu czy kultury. | Model wielkiej piątki zakłada, że pewne cechy są u nas dziedziczone, są kwestią genetyczną i przez całe życie pozostają niezmienne. Te czynniki są uniwersalne. Nie zależą od rejonu czy kultury. | ||
==Elementy wielkiej piątki== | == Elementy wielkiej piątki == | ||
Model wyróżnia 5 elementów osobowości<ref>https://pl.wikipedia.org/wiki/Wielka_piątka</ref><ref>http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/63-terapia-uzalenienia-i-wspouzalenienia/313-osobowosc-sojusznik-czy-przeciwnik.html</ref>. | Model wyróżnia 5 elementów osobowości<ref>https://pl.wikipedia.org/wiki/Wielka_piątka</ref><ref>http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/63-terapia-uzalenienia-i-wspouzalenienia/313-osobowosc-sojusznik-czy-przeciwnik.html</ref>. | ||
===Neurotyczność vs stałość emocjonalna=== | === Neurotyczność vs stałość emocjonalna === | ||
Ten wskaźnik bada podatność na trudne emocje takie jak stres, lęk, zmieszanie, poczucie winy, gniew. Osoby o wysokiej neurotyczności mają zwykle trudności adaptacyjne w nowym otoczeniu oraz są bardziej narażone na zaburzenia lękowe (np. fobię społeczną) i[[depresja| depresję]]. Osoby z przeciwnego bieguna z kolei cechuje spokój, stała samoocena, zrównoważenie. | Ten wskaźnik bada podatność na trudne emocje takie jak stres, lęk, zmieszanie, poczucie winy, gniew. Osoby o wysokiej neurotyczności mają zwykle trudności adaptacyjne w nowym otoczeniu oraz są bardziej narażone na zaburzenia lękowe (np. fobię społeczną) i [[depresja|depresję]]. Osoby z przeciwnego bieguna z kolei cechuje spokój, stała samoocena, zrównoważenie. | ||
Należy jednak pamiętać, że wskaźnik ten dotyczy jednostek zdrowych. Nawet jeśli ktoś ma wysoką neurotyczność w Wielkiej Piątce, przyjmuje się, że to nadal jest norma, która nie wymaga z automatu leczenia. Do diagnozowania zaburzeń psychicznych, w których poziom lęku uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie, są przeznaczone inne kwestionariusze. | Należy jednak pamiętać, że wskaźnik ten dotyczy jednostek zdrowych. Nawet jeśli ktoś ma wysoką neurotyczność w Wielkiej Piątce, przyjmuje się, że to nadal jest norma, która nie wymaga z automatu leczenia. Do diagnozowania zaburzeń psychicznych, w których poziom lęku uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie, są przeznaczone inne kwestionariusze. | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
Media popularne często twierdzą, że stres jest dla ludzi zabójczy, co nie jest prawdą. Z naukowego punktu widzenia dyskusyjne jest, czy taka emocja w ogóle istnieje! Do worka stres wrzucamy bardzo różne stany emocjonalne, które znacząco się od siebie różnią (strach, lęk, agresja itp.). | Media popularne często twierdzą, że stres jest dla ludzi zabójczy, co nie jest prawdą. Z naukowego punktu widzenia dyskusyjne jest, czy taka emocja w ogóle istnieje! Do worka stres wrzucamy bardzo różne stany emocjonalne, które znacząco się od siebie różnią (strach, lęk, agresja itp.). | ||
Zespół kierowany przez dr Abiolę Keller z University of Wisconsin odkrył, że zabójczy dla ludzi nie jest sam stres, tylko... przekonanie, że stres jest zabójczy. Osoby które twierdziły, że często doświadczają stresu i jednocześnie wierzyły, że ma on na nie zły wpływ, faktycznie umierały przedwcześnie. Ale wśród osób, które deklarowały częsty stres, jednak nie widziały w nim skrytego zabójcy, taka zależność nie wystąpiła. | Zespół kierowany przez dr Abiolę Keller z University of Wisconsin odkrył, że zabójczy dla ludzi nie jest sam stres, tylko... przekonanie, że stres jest zabójczy. Osoby, które twierdziły, że często doświadczają stresu i jednocześnie wierzyły, że ma on na nie zły wpływ, faktycznie umierały przedwcześnie. Ale wśród osób, które deklarowały częsty stres, jednak nie widziały w nim skrytego zabójcy, taka zależność nie wystąpiła. | ||
Dlaczego? Jest na ten temat kilka hipotez: | Dlaczego? Jest na ten temat kilka hipotez: | ||
* Działa tu efekt nocebo (odwrotność placebo). Silna wiara w to, że coś nam szkodzi, sprawia, że faktycznie pogarsza się nasz stan zdrowia | * Działa tu efekt nocebo (odwrotność placebo). Silna wiara w to, że coś nam szkodzi, sprawia, że faktycznie pogarsza się nasz stan zdrowia | ||
* Ludzie poddani ciągłemu stresowi i wierzący w jego szkodliwość, dopatrują się w tym źródła swoich problemów, zaniedbując inne aspekty dbania o siebie (np. zdrowa dieta, aktywność fizyczna) | * Ludzie poddani ciągłemu stresowi i wierzący w jego szkodliwość, dopatrują się w tym źródła swoich problemów, zaniedbując inne aspekty dbania o siebie (np. zdrowa dieta, aktywność fizyczna) | ||
* Ludzie zamiast uczyć się współpracować ze stresem, próbują na wszelkie sposoby go zwalczyć, przez co są skłonni szukać rozwiązania w używkach (np. alkohol, papierosy, marihuana). | * Ludzie, zamiast uczyć się współpracować ze stresem, próbują na wszelkie sposoby go zwalczyć, przez co są skłonni szukać rozwiązania w używkach (np. alkohol, papierosy, marihuana). | ||
===Ekstrawersja vs Introwersja=== | === Ekstrawersja vs Introwersja === | ||
Ten wskaźnik bada siłę zapotrzebowania na kontakty międzyludzkie, wigor, energię i potrzebę poszukiwania nowych doznań. Osoby introwertyczne potrzebują więcej samotności, unikają częstych relacji społecznych. Na zewnątrz wyglądają na spokojniejszych niż ekstrawertycy. | Ten wskaźnik bada siłę zapotrzebowania na kontakty międzyludzkie, wigor, energię i potrzebę poszukiwania nowych doznań. Osoby introwertyczne potrzebują więcej samotności, unikają częstych relacji społecznych. Na zewnątrz wyglądają na spokojniejszych niż ekstrawertycy. | ||
===Otwartość na doświadczenie=== | === Otwartość na doświadczenie === | ||
Ten wskaźnik bada ciekawość oraz gotowość do przyjmowania nowych pomysłów, doświadczeń i wartości. Osoby o niskiej otwartości będą preferować wypróbowane i stare ścieżki. Ta cecha jest skorelowana z poglądami politycznymi. Osoby o wysokiej otwartości, częściej są bardziej lewicowe, zaś osoby o niskiej otwartości - prawicowe. | Ten wskaźnik bada ciekawość oraz gotowość do przyjmowania nowych pomysłów, doświadczeń i wartości. Osoby o niskiej otwartości będą preferować wypróbowane i stare ścieżki. Ta cecha jest skorelowana z poglądami politycznymi. Osoby o wysokiej otwartości, częściej są bardziej lewicowe, zaś osoby o niskiej otwartości - prawicowe. | ||
===Ugodowość vs antagonizm=== | === Ugodowość vs antagonizm === | ||
Ten wskaźnik bada podejście do innych ludzi. Osoby ugodowe są skromne, prostolinijne, altruistyczne, skłonne do ustępstw, kompromisów i poświęceń. Są zwykle postrzegane jako przewidywalne i życzliwe. Antagoniści nie przywiązują większej uwagi do innych. Wykorzystują ich, manipulują i porzucają bez większego bólu. Nie ufają innym. | Ten wskaźnik bada podejście do innych ludzi. Osoby ugodowe są skromne, prostolinijne, altruistyczne, skłonne do ustępstw, kompromisów i poświęceń. Są zwykle postrzegane jako przewidywalne i życzliwe. Antagoniści nie przywiązują większej uwagi do innych. Wykorzystują ich, manipulują i porzucają bez większego bólu. Nie ufają innym. | ||
===Sumienność vs nieukierunkowanie=== | === Sumienność vs nieukierunkowanie === | ||
Ten wskaźnik bada stopień zorganizowania, pracowitości i wytrwałości w dążeniu do celu. Sumienność sprzyja ciężkiej pracy i rozważnemu planowaniu. Może przerodzić się w perfekcjonizm. Nieukierunkowanie z kolei sprzyjają wygodnictwu i lenistwu. | Ten wskaźnik bada stopień zorganizowania, pracowitości i wytrwałości w dążeniu do celu. Sumienność sprzyja ciężkiej pracy i rozważnemu planowaniu. Może przerodzić się w perfekcjonizm. Nieukierunkowanie z kolei sprzyjają wygodnictwu i lenistwu. | ||
==Test osobowości== | == Test osobowości == | ||
Bezpłatny test osobowości jest dostępny na stronie http://www.outofservice.com/bigfive/ Wypełniając go przy okazji pomagamy w badaniach naukowych. Niestety nie ma dostępnej polskiej wersji językowej. | Bezpłatny test osobowości jest dostępny na stronie http://www.outofservice.com/bigfive/ Wypełniając go przy okazji pomagamy w badaniach naukowych. Niestety nie ma dostępnej polskiej wersji językowej. | ||
W teście należy odpowiedzieć na pytania w skali od 1 do 5: | W teście należy odpowiedzieć na pytania w skali od 1 do 5: | ||
#Zupełnie się nie zgadzam | # Zupełnie się nie zgadzam | ||
#Nie zgadzam się | # Nie zgadzam się | ||
#Po środku | # Po środku | ||
#Zgadzam się | # Zgadzam się | ||
#W zupełności się zgadzam | # W zupełności się zgadzam | ||
W polu wyboru w górnym opisie możemy zdecydować, czy oceniamy tylko siebie, czy chcemy od razu porównać siebie do innej osoby. | W polu wyboru w górnym opisie możemy zdecydować, czy oceniamy tylko siebie, czy chcemy od razu porównać siebie do innej osoby. | ||
| Linia 324: | Linia 323: | ||
Dalsze pytania są opcjonalne. | Dalsze pytania są opcjonalne. | ||
==Wyniki userów== | == Wyniki userów == | ||
Pochwal się swoim wynikiem w poniższej galerii! :) | Pochwal się swoim wynikiem w poniższej galerii! :) | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| Linia 331: | Linia 330: | ||
</gallery> | </gallery> | ||
==Zobacz też== | == Zobacz też == | ||
* [[Doceń swoje cechy]] | |||
*[[Doceń swoje cechy]] | * [[Enneagram]] | ||
*[[Enneagram]] | * [[Ja (psychologia)]] | ||
*[[Ja (psychologia)]] | * [[Prokrastynacja]] | ||
*[[Prokrastynacja]] | * [[Poprawa nastroju]] | ||
*[[Poprawa nastroju]] | * [[Socjonika]] | ||
*[[Socjonika]] | * [[Terapełta]] | ||
*[[Terapełta]] | * [[Zespół Aspergera]] | ||
*[[Zespół Aspergera]] | |||
==Przypisy== | == Przypisy == | ||
<references /> | <references/> | ||
[[Kategoria:Psychologia]] | [[Kategoria:Psychologia]] | ||