Blog:Historia i teraźniejszość
Historia i teraźniejszość
16 sierpnia 2022 | Gal
O podręczniku Wojciecha Roszkowskiego do przedmiotu ,,Historia i teraźniejszość" sporo już napisano. Sam przeczytałem trochę takich tekstów. W swoim artykule postaram się zawrzeć jedynie te obserwacje, których nie dostrzegłem w innych tekstach - tak, aby artykuł był czymś nowym i oryginalnym, a nie powtórzeniem tych samych zarzutów. Wpis będzie miał zasadniczo dość ,,suchą" formę cytat + komentarz; myślę że jednak tyle wystarczy.
Str. 15 i 16
Polacy stanowią największą liczbę osób na świecie wyróżnionych medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Polska poniosła największe straty biologiczne i materialne w przeliczeniu na tysiąc mieszkańców
Są to dane prawdziwe, ale spójrzmy jak wybrane - najpierw mamy dane bezwzględne, a dalej dane przeliczone na ludność. Warto więc dodać, że w przeliczeniu na liczbę mieszkańców najwięcej oznaczonych medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata jest Holendrów, zaś co do strat biologicznych to większe były bezwzględne straty ZSRR i Chin. Dane niby prawdziwe, ale tak wybrane, żeby Polska wydawała się bardziej wyjątkowa niż jest.
Str. 35
Na tej stronie mamy mapę bez legendy - nie wiadomo do końca o co chodzi (trochę jednak da się domyśleć).
Str. 45
Logicznie rzecz biorąc, nie można udowodnić, że czegoś nie ma
Łatwo dowieść, że np. nie istnieje trójkąt na dwuwymiarowej płaszczyźnie euklidesowej, którego suma wewnętrznych kątów nie wynosi 180 stopni.
Str. 104 i 200
Wbrew ideologii nazistowskiej Niemcy nie są żadną jednością rasową czy nawet etniczną, ale językową i do pewnego stopnia historyczną oraz kulturową. Jeden z najwybitniejszych historyków niemieckich Reinhart Koselleck (1923-2006) wyraźnie pisze, iż ,,Twierdzenie że Germanie byli Niemcami jest anachroniczną ideologią humanistów z przełomu XV i XVI w.".
Na str. 200 możemy jednak znaleźć taką ,,anachroniczną ideologię":
[zjazd partii nazistowskiej] został zorganizowany z prawdziwie teuteońskim rozmachem
Widzimy, że naród niemiecki skojarzono ze starożytnym germańskim ludem Teutonów.
Str. 107
[Amerykanie] przekonali opinię publiczną do demokratyzacji kraju, pozostawiając zarazem u władzy cesarza Hirohito odpowiedzialnego za wybuch wojny.
Zobaczmy co na ten temat pisze Jakub Polit w 900-stronnicowej książce o cesarzu:
(...) naprawdę ,,rządził" Japonią? Czy rządził nią w jakimkolwiek sensie? Wśród historyków panuje właściwie konsensus (inna rzecz, czy słuszny), że na pytanie to należy odpowiedzieć negatywnie odnośnie czasów po sierpniu 1945. Ale wcześniej? Opinie są skrajnie podzielone.
Nie sądze by dobrym pomysłem było przedstawianie w podręczniku swojej opinii w sposób tak mocny w sytuacji, gdy w rzeczywistości opinie są skrajnie podzielone.
Str. 120
W rzeczywistości Gagarin był człowiekiem ochrzczonym w obrządku prawosławnym
Nie istnieje ,,obrządek prawosławny". Istnieje wyznanie prawosławne, w nim różne ryty liturgii. Obrządek to z kolei pojęcie charakterystyczne dla Kościoła Katolickiego: mamy w nim obrządek łaciński, bizantyjsko-ukraiński, bizantyjsko-rumuński itd.
Str. 181
Do czasów nowożytnych nadrzędną podstawą prawa był w cywilizacji zachodniej Dekalog.
W jaki sposób zakaz pożądania żony bliźniego stał u podstaw prawa? Nie chodzi mi o zakaz cudzołóstwa, a właśnie o zakaz samego pożądania.
Str. 182
Do dziś nikt nie wymyślił prawdziwszych i jaśniejszych dla wszystkich kryteriów niż te zawarte w Dekalogu
Rozważmy zatem takie przykazanie Dekalogu:
Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić (Wj 20, 8)
Większość chrześcijan powie, że funkcję szabatu przejął dzień następny. Nie zgodzą się z tym żydzi ortodoksyjni, którzy za to będą długo wymieniać skomplikowane regulacje jak ma uświęcenie szabatu wyglądać. Dekalog wcale nie jest jasny dla wszystkich.
Albo takie przykazanie:
Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie! Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią! Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze występek ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia względem tych, którzy Mnie nienawidzą. (Wj 20, 3-5)
Znowu niejasność - inne rozumienie tego przykazania u katolików i u protestantów. A końcówka, o karach do trzeciego i czwartego pokolenia to w samej Biblii w księdze Ezechiela (rozdział 18) są dodatkowe objaśnienia, a nawet narzekania że Izraelici źle rozumują.
Str. 224
europejskim symbolem kobiecego seksu stała się Bridgette Bardot
Jaki seks jest seksem kobiecym? Chodzi o seks, w którym bierze udział min. 1 kobieta? Seks samych kobiet?
Str. 370
Na tej stronie widzimy screen z filmu ,,Faraon". Przedstawiony na nim faraon nosi koronę, jaka w starożytnym Egipcie nie występowała - kształt ma jak korona pschent, ale nie jest biało-czerwona, tylko niebiesko-złota. Oczywiście tematem książki nie jest historia starożytna, a najnowsza - trochę jednak szkoda że jest taki mylący obrazek i bez żadnego komentarza. Byłoby dziwne, gdyby np. podręcznik chemii organicznej przeinaczał chemię nieorganiczną.
Str. 457
Na początku okupacji [Karol Wojtyła] napisał najważniejsze swoje wiersze i poematy, jak np. ,,Renesansowy Psałterz", wydany dopiero w 1998 r., w ulubionym krakowskim wydawnictwie papieża ,,Biały Kruk"
A jakie wydawnictwo wydało podręcznik HiT-u? ;)
Str. 469
Szyicka rewolucja pod przywództwem najwyższej rangi przywódcy islamskiego szyizmu, czyli ajatolaha, Chomeiniego
Fragment niby krótki, ale wyjątkowo błędny. Po pierwsze, szyizm nie może nie być islamski (chyba, że jest się wahabitą i tylko wahabityzm uznaje się za islam ;) ). Następnie, istnieją różne nurty szyizmu, Chomeini akurat reprezentuje szyizm 12 imamów, ale to nie jest wszystko. Nie ma jednego najwyższego rangą przywódcy szyizmu. Chomeini był przywódcą irańskiego szyizmu 12 imamów, ale są w Iranie inni szyici, są też szyici 12 imamów poza Iranem.
Dalej, tytułem wyższym od ajatollaha jest tytuł wielkiego ajatollaha i taki właśnie tytuł miał Chomeini. I wreszcie - by być przywódcą irańskiego szyizmu 12 imamów nie wystarczy być wielkim ajatollahem, jednocześnie w Iranie może być wielu wielkich ajatollahów (i jeszcze więcej ,,zwykłych" ajatollahów).
Str. 469-470
Po śmierci Mahometa, w 632 r. doszło do rozłamu w islamie.
Wyrażenie zwodnicze - do podziału na szytiów i sunnitów (z dalszego tekstu wynika, że o ten podział chodzi) doszło nie w roku śmierci Mahometa 632 (tak to można zrozumieć), a później, w czasach Usmana.
Str. 470
Według szyitów prawowitymi następcami proroka Mahometa (kalifami) są jedynie członkowie jego rodziny, pochodzący od Alego i córki Mahometa Fatimy.
Raczej nie kalifami, a imamami.