Blog:Dziedziczenie po Adamie i Ewie
Dziedziczenie po Adamie i Ewie
03 sierpnia 2022 | Gal
Wstęp
U mężczyzn jedna z chrząstek krtani (cartillago thyroidea) jest nieco większa niż u kobiet... nie do końca, są mężczyźni o słabo widocznej chrząstce, kobiety o dobrze widocznej - ale załóżmy zgodnie z ludową mądrością, że to jest tylko u mężczyzn i u wszystkich mężczyzn. Mamy również proste wyjaśnienie problemu: kilka tysięcy lat temu Ewa gładko przełknęła kęs owocu, zaś Adam zadławił się swoim kawałkiem - dlatego cecha ta występuje u mężczyzn, nie u kobiet. Zastanówmy się nad tym.
W Biblii oczywiście nic nie ma jakoby Adam się zadławił; nie jest też sprecyzowane czy owoc był jabłkiem czy czym innym. Nie chodzi w tym artykule o krytykę Biblii, a o rozważenie pewnej apokryficznej legendy.
Skoro cecha jest dziedziczna, to pewnie musiało dojść do jakiejś mutacji. Ale nie do mutacji w obrębie krtani - przecież dzieci nie robi się krtanią. Dobrze, załóżmy, że kawałek jabłka jakoś wpłynął na pierwotne komórki płciowe w jądrach Adama tak, że powstałe plemniki nosiły tę mutację. W sumie ma to sens - szkodliwe substancje są niekiedy transportowane po całym organizmie, mogły trafić i do jąder. Ale, zaraz, nie chodzi o spożycie jabłka, a o zadławienie się... Cóż, żeby nie skończyć artykułu w drugim akapicie wróćmy może do tego, że do mutacji musiało dojść w jądrach. W takim wypadku u Adama nie było widać owej mutacji.
Kolejne sprawy: zasadniczo mutacji ulega tylko jedna z dwóch allei genu. Przecież szansa, że mająca taki sam efekt zmiana pojawi się w dwóch odpowiadających sobie, ale odmiennych, miejscach genomu jest pomijalnie mała - zatem i my będziemy tę opcję pomijać.
Dalej, większość mutacji jest recesywna. Ale są i mutacje dominujące, więc rozważymy i to, i to.
Wreszcie, przyjmijmy że wszyscy ludzie pochodzą od Adama i Ewy, że dzieci Adama i Ewa rozmnażały się między sobą. Przypomnę, że po Kainie, Ablu i Secie pierwsza para miała jeszcze synów i córki. Są niby teorie, że żona Kaina nie była z nim spokrewniona, ale to pominiemy.
Nasz prarodzic miał 44 chromosomy somatyczne i 2 chromosmy płciowe - X i Y. Miał też genom mitochondrialny, ale to pomińmy - zdaje się, że mitochondria dziedziczy się raczej po matce (temat nie jest jeszcze do końca przebadany; to nie miejsce na jego rozwijanie). Mamy zatem tylko opcje powiązane z chromosomami. Rozważmy 3 opcje po kolei:
Mutacja chromosomu somatycznego
Kawałek owocu wywołał mutację w obrębie chromosomu somatycznego. Jednak owa cecha ulega ekspresji tylko u osobników męskich. Na przykład, ekspresja tego genu rozpoczyna się tylko przy dużym stężeniu androgenów. Zatem mamy 4 allele w populacji, 1 jest zmutowana (zmutowana allela Adama, niemzutowana allela Adama, dwie niezmutowane allele Ewy). Możliwe, że Ewa ma dwie allele takie same, możliwe że nieco odmienne - ważne że nie wpływają na chrząstki krtani. Tak czy inaczej, mamy rozwidlenie - albo mutacja jest dominująca, albo recesywna.
Dla mutacji recesywnej, szansa że mężczyzna (daleki potomek Adama i Ewy) będzie mieć fenotyp pod jej wpływem, wynosi 1/64 (1/4 razy 1/4). Szansa na brak ,,jabłka Adama" u mężczyzny wynosi aż 63/64.
Dla mutacji dominującej najpierw policzymy szansę na nieobecność mutacji - wynosi ona 3/4 razy 3/4, czyli 9/25. Zatem mutacja nastąpi u 1-9/25=16/25 Czy mutacja rozrostu chrząstki jest dominująca, czy recesywna - będą się trafiać tacy mężczyźni, że nie będą mieć tej mutacji (bo np. obie allele dostaną w wersji od Ewy).
Ogólnie widzimy, że trzeba wykluczyć możliwość mutacji chromosomu somatycznego.
Mutacja chromosomu Y
Niewiele tu jest genów. Z tego co jest, to większość ma odpowiedniki na chromosomie X i działa w sumie podobnie do opcji z chromosomem somatycznym. Gen SRY jest typowy dla chromosomu Y, ale trudno sobie wyobrazić jak jego mutacja może wpłynąć jedynie na rozwój krtani (prędzej wywoła interpłciwość...). Trzeba również wykluczyć opcję mutacji chromosmu Y.
Mutacja chromosomu X
I tu jest ciekawie. Gdyby mutacja rozrostu chrząstki była dominująca, to występowała by częściej u kobiet. Skreślamy. Zostaje opcja, że mamy mutację recesywną chromosomu X. Są zatem w populacji 3 warianty chromosomu X - jeden zmutowany od Adama i dwa niezmutowane od Ewy. Zatem rozrost chrząstki będzie występować u 1/3 mężczyzn i 1/9 kobiet - nie, to bez sensu.
I tak oto skreśliliśmy wszystkie opcje.
Wnioski
Mężczyzna jest nie tylko synem Adama, ale też synem Ewy. Kobieta jest nie tylko córką Ewy, ale też córką Adama. Nie można patrzeć tylko na połowę przodków. Rozumowanie ,,mężczyzna ma cechy po przodkach męskich, a kobieta - po żeńskich" jest błędne, choć bardzo popularne. Wszak popularne jest nie tylko ,,jabłko Adama", ale też ,,wiemy jak używać mowy ciała, wiemy jak poruszać tym, co mama w genach dała" itd. A w rzeczywistości człowiek dziedziczy cechy po obojgu rodziców.