Tekst źródłowy strony Użytkownik:Gal/Luźne spostrzeżenia dot. ewangelii według Mateusza

Z przyczyn technicznych pisze bez akcentów i przydechów; iota subscriptum będzie oznaczana <sub>indeksem dolnym</sub>


== 1 ==

''Μετοικεσια Βαβυλωνος'' to dosłownie ''przesiedlenie Babilonu'' (="niewola babilońska")

Czasownik ''μνηστευομαι'' znaczy ''brać ślub''. Do mężczyzn używamy go w stronie medialnej, do kobiet - w stronie zwrotnej. Niektórzy zwolennicy teorii Whorfa może orzekną, że użytkownik greckiego widział pana młodego jako w jakiś sposób czynnego, zaś pannę młodą jako jakby bierną.

== 2 ==

''Μαγοι απο ανατολων'' dosł. ''magowie ze wschodów'' (liczba mnoga od rzeczownika ''wschód'')

''Βασιλευς των Ιουδαιων'' to ''król Żydów'', nie ''król żydowski'' (niby żadna różnica, a jednak ludzie potrafią się oburzać że Napoleon to cesarz Francuzów a nie Francji itd.)

Gwiazda wschodząca to jest εν τη<sub>ι</sub> ανατολη<sub>ι</sub> dosł. ''we wschodzie''

''Uczony w piśmie'' to ''γραμματευς'' czyli po prostu ''gramatyk'' (a ''γραμμα'' to ''litera'')

''Αντι'' [anti] to raczej nie ''przeciwko'', a 'w miejsce' np. że Herod Archelaos panował w Judei w miejsce Heroda Wielkiego.

== 3 ==

Wydanie Nestle-Aland 28 pisze ''Σαδδουκαιος'' [saddukaios] i ''Φαρισαιος'' [farisaios] z wielkiej litery (podział na małe i wielkie litery jest późniejszy niż Biblia i w czasach ewangelisty Mateusza go nie było).

Jan Chrzciciel nazywa ich ''γεννηματα εχιδνων'' - ''γεννημα'' oznacza ''owoc, plon'' i nie wiem jak BT zrobiła z tego ''plemię żmjowe''.

''Αποθηκη'' [apotheke] oznacza ''spichlerz''.

''Ασβεστος'' [asbestos] znaczy ''nie do ugaszenia''.

''Περιστερα'' - ''gołąb'' - jest rodzaju żeńskiego, ale to nie jest jakieś szczególne podkreślenie płci żeńskiej (jak polskie ''gołębica''), a ogólne słowo używane gdy się nie myśli o płci (jak po polsku mówimy ''gołąb'' to to nie musi być samiec; jak mówimy ''jaskółka'' to to nie musi być samica itd.). Może warto dodać tu jeszcze, że ''το Αγιον Πνευμα'' - ''Duch Święty'' - jest po grecku w rodzaju nijakim.


== 4 ==

Szatan zabiera Jezusa na ''πτερυγιον'' świątyni - to zdrobnienie od ''πτερυξ'' (''skrzydło''). "Skrzydełko" świątyni to może była wieżyczka, a może narożnik.

Szymon Piotr i Andrzej rzucają ''αμφιβληστρον'' co słownik tłumaczy jako ''sieć o okrągłych oczach''. Potem czytamy, że zostawili oni ''δικτυα'' - ''δικτυον'' słownik tłumaczy jako po prostu ''sieć''. Zatem chyba ''αμφιβληστρον'' to był szczególny rodzaj ''δικτυον''.

Bardzo ciekawi językowo są ludzie leczeni przez Jezusa. Są ''κακως εχοντες'' - dosłownie ''źle mający'' [prawie tak samo jak polskie ''źle się mający'', tylko grecki imiesłów jest formą strony aktywnej, a nie medialnej (która to medialna czasem pełni funkcję zwrotnej)].

Są także ''βασανοις συνεχομενος'' - uciskani przez ''βασανοι'' - ''βασανος'' to pierwotnie był ''kamień probierczy'', ale uzyskał niedosłowne znaczenie ''męka, cierpienie''.

Leczeni są i opętani, ''δαιμονιζομενοι'' - jest to forma imiesłowu strony medialnej lub biernej (taki sam imiesłów dla dwóch stron). Myślałem, że w słowniku znajdę formę strony czynnej ''δαιμονιζω'' - ''opętywać''; znalazłem jednak ''δαιμονιζομαι'' formę bierną ''być opętanym''.

Są i chorzy na epilepsję, ''σεληνιαζομενοι'' - to słowo pochodzi od ''σεληνη'' czyli ''Księżyc''. Jest to ciekawe, Georges Roux w "Mezopotamii" podaje że medycyna mezopotamska zwała epilepsję "ręką Sina" - Sin to bóg Księżyca.

[[Plik:Padaczka.jpg|mały|centruj|A po łacinie to ''morbus comitialis'' czyli dosłownie ''choroba sądowa'']]

== 5 ==

''Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem oni będą nasyceni.'' - wydawało by się, że pragnienie sprawiedliwości będzie oznaczone jakiś czasownikiem typu ''θελω'' czy ''βουλμαι'' (''chcieć''), a tu są ''πειναω'' i ''διψαω'' czyli faktycznie dosłownie ''chcieć jeść'' i ''chcieć pić'', podobnie o nasycaniu mówi czasownik ''χορταζω'' dosłownie ''nakarmić''

Sól tracąca smak - użyto czasownika ''μωραινω'' co znaczy dosłownie ''głupieć''

''A kto by rzekł swemu bratu: Raka, podlega Wysokiej Radzie.''  - ta ''wysoka rada'' to ''συνεδριον'' czyli po prostu ''Sanhedryn''.

''Zaprawdę, powiadam ci: nie wyjdziesz stamtąd, aż zwrócisz ostatni grosz.'' - oczywiście to nie grosz, a ''κοδραντης'' z łac. ''quadrans'' czyli ''moneta ćwierćasowa''.