16 159
edycji
Wielka piątka (psychologia): Różnice pomiędzy wersjami
→Elementy wielkiej piątki: Dopisałem zalety neurotyzmu.
m (Tech.) |
(→Elementy wielkiej piątki: Dopisałem zalety neurotyzmu.) |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
'''Wielka piątka''' - model osobowości składający się z pięciu czynników autorstwa Paula Costy i Roberta McCrae. To trochę coś jak [[enneagram]] i [[socjonika]] z tą różnicą, że ma większe oparcie w nauce. | '''Wielka piątka''' - model osobowości składający się z pięciu czynników autorstwa Paula Costy i Roberta McCrae. To trochę coś jak [[enneagram]] i [[socjonika]] z tą różnicą, że ma większe oparcie w nauce. | ||
== Założenia == | ==Założenia== | ||
Model wielkiej piątki zakłada, że pewne cechy są u nas dziedziczone, są kwestią genetyczną i przez całe życie pozostają niezmienne. Te czynniki są uniwersalne. Nie zależą od rejonu czy kultury. | Model wielkiej piątki zakłada, że pewne cechy są u nas dziedziczone, są kwestią genetyczną i przez całe życie pozostają niezmienne. Te czynniki są uniwersalne. Nie zależą od rejonu czy kultury. | ||
== Elementy wielkiej piątki == | ==Elementy wielkiej piątki== | ||
Model wyróżnia 5 elementów osobowości<ref>https://pl.wikipedia.org/wiki/Wielka_piątka</ref><ref>http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/63-terapia-uzalenienia-i-wspouzalenienia/313-osobowosc-sojusznik-czy-przeciwnik.html</ref>. | Model wyróżnia 5 elementów osobowości<ref>https://pl.wikipedia.org/wiki/Wielka_piątka</ref><ref>http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/63-terapia-uzalenienia-i-wspouzalenienia/313-osobowosc-sojusznik-czy-przeciwnik.html</ref>. | ||
=== Neurotyczność vs stałość emocjonalna === | ===Neurotyczność vs stałość emocjonalna=== | ||
Ten wskaźnik bada podatność na trudne emocje takie jak stres, lęk, zmieszanie, poczucie winy, gniew. Osoby o wysokiej neurotyczności mają zwykle trudności adaptacyjne | Ten wskaźnik bada podatność na trudne emocje takie jak stres, lęk, zmieszanie, poczucie winy, gniew. Osoby o wysokiej neurotyczności mają zwykle trudności adaptacyjne w nowym otoczeniu oraz są bardziej narażone na zaburzenia lękowe (np. fobię społeczną) i[[depresja| depresję]]. Osoby z przeciwnego bieguna z kolei cechuje spokój, stała samoocena, zrównoważenie. | ||
=== Ekstrawersja vs Introwersja === | Należy jednak pamiętać, że wskaźnik ten dotyczy jednostek zdrowych. Nawet jeśli ktoś ma wysoką neurotyczność w Wielkiej Piątce, przyjmuje się, że to nadal jest norma, która nie wymaga z automatu leczenia. Do diagnozowania zaburzeń psychicznych, w których poziom lęku uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie, są przeznaczone inne kwestionariusze. | ||
Chociaż wysoka neurotyczność mogłaby się wydawać jednoznacznie negatywna, posiada ona pewne plusy. Osoby neurotyczne: | |||
* szybciej dostrzegają sygnały zagrożenia, dzięki czemu mogą im przeciwdziałać, zanim będzie za późno | |||
* w firmie stanowią ważne ogniwo podejmowania decyzji, które potrafi wskazać, co może pójść nie tak. Dzięki temu można przygotować plan B. | |||
Osobom neurotycznym zwykle trudno jest zaakceptować swoją cechę charakteru, ale odpowiednie korzystanie z niej, może stać się w pewnych sytuacjach atutem. Warto nauczyć się traktować reakcje fizjologiczne swojego organizmu z pewnym dystansem, jako dodatkową informację (np. "''Oho, mój organizm szykuje się do walki!''"). | |||
Media popularne często twierdzą, że stres jest dla ludzi zabójczy, co nie jest prawdą. Z naukowego punktu widzenia dyskusyjne jest, czy taka emocja w ogóle istnieje! Do worka stres wrzucamy bardzo różne stany emocjonalne, które znacząco się od siebie różnią (strach, lęk, agresja itp.). | |||
Zespół kierowany przez dr Abiolę Keller z University of Wisconsin odkrył, że zabójczy dla ludzi nie jest sam stres, tylko... przekonanie, że stres jest zabójczy. Osoby które twierdziły, że często doświadczają stresu i jednocześnie wierzyły, że ma on na nie zły wpływ, faktycznie umierały przedwcześnie. Ale wśród osób, które deklarowały częsty stres, jednak nie widziały w nim skrytego zabójcy, taka zależność nie wystąpiła. | |||
Dlaczego? Jest na ten temat kilka hipotez: | |||
* Działa tu efekt nocebo (odwrotność placebo). Silna wiara w to, że coś nam szkodzi, sprawia, że faktycznie pogarsza się nasz stan zdrowia | |||
* Ludzie poddani ciągłemu stresowi i wierzący w jego szkodliwość, dopatrują się w tym źródła swoich problemów, zaniedbując inne aspekty dbania o siebie (np. zdrowa dieta, aktywność fizyczna) | |||
* Ludzie zamiast uczyć się współpracować ze stresem, próbują na wszelkie sposoby go zwalczyć, przez co są skłonni szukać rozwiązania w używkach (np. alkohol, papierosy, marihuana). | |||
<br /> | |||
===Ekstrawersja vs Introwersja=== | |||
Ten wskaźnik bada siłę zapotrzebowania na kontakty międzyludzkie, wigor, energię i potrzebę poszukiwania nowych doznań. Osoby introwertyczne potrzebują więcej samotności, unikają częstych relacji społecznych. Na zewnątrz wyglądają na spokojniejszych niż ekstrawertycy. | Ten wskaźnik bada siłę zapotrzebowania na kontakty międzyludzkie, wigor, energię i potrzebę poszukiwania nowych doznań. Osoby introwertyczne potrzebują więcej samotności, unikają częstych relacji społecznych. Na zewnątrz wyglądają na spokojniejszych niż ekstrawertycy. | ||
=== Otwartość na doświadczenie === | ===Otwartość na doświadczenie=== | ||
Ten wskaźnik bada ciekawość oraz gotowość do przyjmowania nowych pomysłów, doświadczeń i wartości. Osoby o niskiej otwartości będą preferować wypróbowane i stare ścieżki. | Ten wskaźnik bada ciekawość oraz gotowość do przyjmowania nowych pomysłów, doświadczeń i wartości. Osoby o niskiej otwartości będą preferować wypróbowane i stare ścieżki. Ta cecha jest skorelowana z poglądami politycznymi. Osoby o wysokiej otwartości, częściej są bardziej lewicowe, zaś osoby o niskiej otwartości - prawicowe. | ||
=== Ugodowość vs antagonizm === | ===Ugodowość vs antagonizm=== | ||
Ten wskaźnik bada podejście do innych ludzi. Osoby ugodowe są skromne, prostolinijne, altruistyczne, skłonne do ustępstw, kompromisów i poświęceń. Są zwykle postrzegane jako przewidywalne i życzliwe. Antagoniści nie przywiązują większej uwagi do innych. Wykorzystują ich, manipulują i porzucają bez większego bólu. Nie ufają innym. | Ten wskaźnik bada podejście do innych ludzi. Osoby ugodowe są skromne, prostolinijne, altruistyczne, skłonne do ustępstw, kompromisów i poświęceń. Są zwykle postrzegane jako przewidywalne i życzliwe. Antagoniści nie przywiązują większej uwagi do innych. Wykorzystują ich, manipulują i porzucają bez większego bólu. Nie ufają innym. | ||
=== Sumienność vs nieukierunkowanie === | ===Sumienność vs nieukierunkowanie=== | ||
Ten wskaźnik bada stopień zorganizowania, pracowitości i wytrwałości w dążeniu do celu. Sumienność sprzyja ciężkiej pracy i rozważnemu planowaniu. Może przerodzić się w perfekcjonizm. Nieukierunkowanie z kolei sprzyjają wygodnictwu i lenistwu. | Ten wskaźnik bada stopień zorganizowania, pracowitości i wytrwałości w dążeniu do celu. Sumienność sprzyja ciężkiej pracy i rozważnemu planowaniu. Może przerodzić się w perfekcjonizm. Nieukierunkowanie z kolei sprzyjają wygodnictwu i lenistwu. | ||
== Test osobowości == | ==Test osobowości== | ||
Bezpłatny test osobowości jest dostępny na stronie http://www.outofservice.com/bigfive/ Wypełniając go przy okazji pomagamy w badaniach naukowych. Niestety nie ma dostępnej polskiej wersji językowej. | Bezpłatny test osobowości jest dostępny na stronie http://www.outofservice.com/bigfive/ Wypełniając go przy okazji pomagamy w badaniach naukowych. Niestety nie ma dostępnej polskiej wersji językowej. | ||
W teście należy odpowiedzieć na pytania w skali od 1 do 5: | W teście należy odpowiedzieć na pytania w skali od 1 do 5: | ||
# Zupełnie się nie zgadzam | |||
# Nie zgadzam się | #Zupełnie się nie zgadzam | ||
# Po środku | #Nie zgadzam się | ||
# Zgadzam się | #Po środku | ||
# W zupełności się zgadzam | #Zgadzam się | ||
#W zupełności się zgadzam | |||
W polu wyboru w górnym opisie możemy zdecydować, czy oceniamy tylko siebie, czy chcemy od razu porównać siebie do innej osoby. | W polu wyboru w górnym opisie możemy zdecydować, czy oceniamy tylko siebie, czy chcemy od razu porównać siebie do innej osoby. | ||
| Linia 56: | Linia 77: | ||
|- | |- | ||
|2 | |2 | ||
|...Tends to find fault with others | |...Tends to find fault with others | ||
|2 | |2 | ||
|...jest skłonna obwiniać innych | |...jest skłonna obwiniać innych | ||
|- | |- | ||
|3 | |3 | ||
|...Does a thorough job | |...Does a thorough job | ||
|3 | |3 | ||
|...wykonuje dokładnie pracę | |...wykonuje dokładnie pracę | ||
| Linia 248: | Linia 269: | ||
|...Likes to reflect, play with ideas | |...Likes to reflect, play with ideas | ||
|40 | |40 | ||
|...lubi rozmyślać i rozważać różne koncepcje | |...lubi rozmyślać i rozważać różne koncepcje | ||
|- | |- | ||
|41 | |41 | ||
| Linia 281: | Linia 302: | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
|Your gender - Female, Male | |Your gender - Female, Male | ||
| | | | ||
|Twoja płeć - kobieta, mężczyzna | |Twoja płeć - kobieta, mężczyzna | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
|If you choose to rate another person, what is their gender? | |If you choose to rate another person, what is their gender? | ||
| | | | ||
|Jeśli wybrano drugą osobę, jaka jest jej płeć? | |Jeśli wybrano drugą osobę, jaka jest jej płeć? | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
|How old are you? | |How old are you? | ||
| | | | ||
|Ile masz lat? | |Ile masz lat? | ||
| Linia 304: | Linia 325: | ||
Dalsze pytania są opcjonalne. | Dalsze pytania są opcjonalne. | ||
== Wyniki userów == | ==Wyniki userów== | ||
Pochwal się swoim wynikiem w poniższej galerii! :) | Pochwal się swoim wynikiem w poniższej galerii! :) | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| Linia 311: | Linia 332: | ||
</gallery> | </gallery> | ||
== Zobacz też == | ==Zobacz też== | ||
* [[Doceń swoje cechy]] | |||
* [[Enneagram]] | *[[Doceń swoje cechy]] | ||
* [[Ja (psychologia)]] | *[[Enneagram]] | ||
* [[Prokrastynacja]] | *[[Ja (psychologia)]] | ||
* [[Poprawa nastroju]] | *[[Prokrastynacja]] | ||
* [[Socjonika]] | *[[Poprawa nastroju]] | ||
* [[Terapełta]] | *[[Socjonika]] | ||
* [[Zespół Aspergera]] | *[[Terapełta]] | ||
*[[Zespół Aspergera]] | |||
== Przypisy == | ==Przypisy== | ||
<references/> | <references /> | ||
[[Kategoria:Psychologia]] | [[Kategoria:Psychologia]] | ||