Przejdź do zawartości

Globalne ocieplenie: Różnice pomiędzy wersjami

brak opisu edycji
m (→‎Skutki dla Polski: Dodatkowy przypis do bezpłatnego artykułu.)
Nie podano opisu zmian
Linia 53: Linia 53:


== Dlaczego niektórzy nie chcą zaakceptować faktów? ==
== Dlaczego niektórzy nie chcą zaakceptować faktów? ==
W świetle przedstawionych dowodów oraz globalnej zgody wśród ekspertów, można się zastanawiać, dlaczego nadal są ludzie, którzy tupią nóżką i mówią - "nie, globalne ocieplenie nie istnieje!". Odpowiedzią, która nasuwa się w pierwszej chwili, jest brak wiedzy. Gdyby wszyscy ludzie zapoznali się z przedstawionymi faktami, problem byłby rozwiązany.
Jednak nie jest to prawdą. Zatwardziali denialiści klimatyczni, po zetknięciu się z naukowymi faktami, zazwyczaj je odrzucają. Zamiast tego preferują [[Pseudonauka|pseudonaukę]].
Ich sposób funkcjonowania można podsumować następująco:
* Informacja potwierdza, że globalne ocieplenie ma miejsce - odrzuć ją
* Informacja potwierdza, że globalne ocieplenie to ściema - zaakceptuj ją
Nie ma znaczenia jej obiektywna rzetelność. Ludzie za rzetelne uznają zwykle te informacje, które potwierdzają ich intuicyjne przeczucia oraz emocje. Dlatego zamiast pytać, "''dlaczego ludzie nie wierzą w globalne ocieplenie''", lepiej zapytać, "''dlaczego ludzie NIE CHCĄ wierzyć w globalne ocieplenie''". Chociaż słowo ''wierzyć'' nie jest może najlepsze, bo to nie jest kwestia wiary, tylko zaakceptowania obiektywnych faktów.
No więc dlaczego ludzie nie chcą zaakceptować faktów?
=== Podważanie globalnego ocieplenia, a poglądy polityczne ===
Uznanie faktów może pociągać konieczność zmiany poglądów politycznych. Szczególnie narażeni na to są tzw. [[Korwinista|Korwiniści]] lub fachowo - libertarianie. Są to osoby bardzo niechętne odgórnym regulacjom państwowym dotyczącym działalności firm oraz gospodarki. Są zwykle też za jak najniższymi podatkami i najmniejszą pomocą socjalną państwa. Wedle nich wszystko wyreguluje magiczna "niewidzialna ręką rynku".
Globalne ocieplenie jest wyzwaniem, które wymaga od polityków zdecydowanych działań, które zmuszą obywateli do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Niestety większość firm i obywateli nie zrobi tego z własnej woli. Libertarianie nie chcą jednak tego przyjąć do wiadomości. Musieliby przełknąć wiele odgórnych regulacji. Lepiej więc uznać, że zmiany klimatu to bzdura i nadal wyznawać te same wartości. Dlatego [[Teoria spiskowa|teorie spiskowe]] dotyczące globalnego ocieplenia najczęściej prezentują tezę, że wymyślenie go ma umożliwić ograniczenie swobód obywatelskich pod pretekstem dobra ogółu lub stanowi pretekst do wprowadzania nowych podatków. Badania potwierdzają, że najwięcej negacjonistów klimatycznych jest wśród ludzi deklarujących większe poparcie dla nieuregulowanego wolnego rynku (leseferyzmu). Walka z globalnym ociepleniem jest przez nich postrzegana jako zamach na wolności obywatelskie i swobodę prowadzenia działalności gospodarczej<ref name="psychologia denialiści">[https://dzikiezycie.pl/archiwum/2016/listopad-2016/97-klimatologow-musi-sie-mylic-psychologia-negacjonizmu-klimatycznego 97% klimatologów musi się mylić. Psychologia negacjonizmu klimatycznego]</ref>.
=== Skomplikowane zjawiska wymagają większego wysiłku ===
Ewolucyjnie jako ludzie jesteśmy przystosowani do funkcjonowania w niewielkich społecznościach plemiennych do 150 osób. Do ogarniania większych nasz mózg jest kompletnie nieprzystosowany<ref name="liczba Dunbara">[https://www.granicenauki.pl/a-imie-jego-sto-czterdziesci-osiem-kontrowersyjna-liczba-dunbara-25992 A IMIĘ JEGO… STO CZTERDZIEŚCI OSIEM. KONTROWERSYJNA LICZBA DUNBARA]</ref>. Dlatego też potrafimy dostrzegać zjawiska lokalne dotyczące niewielkiego wycinka rzeczywistości, w którym żyjemy. Ale szerokie spojrzenie na cały glob z perspektywy wielu dziedzin wiedzy, stanowi dla naszego mózgu nie lada wyzwanie. To ogromny wysiłek. A za rogiem czai się [[pseudonauka]], która nas z tego wyręczy. "''Nie martw się. Nie musisz rozumieć skomplikowanych zjawisk, bo to bzdura!''"
Zwykle za rzetelne uznajemy te informacje, które potwierdzają nasze intuicyjne przeczucia i emocje. Badania amerykańskie wykazują, że wiara w globalne ocieplenie słabnie zimą, a rośnie latem<ref name="psychologia denialiści"/>.
=== Inteligencja nie gwarantuje rzetelności ===
Profesor prawa i psychologii z Yale Dan Kahan wiele lat poświęcił zgłębianiu, dlaczego ludzie wykształceni i inteligentni wpadają w pułapkę [[Pseudonauka|pseudonauki]].
W jednym z eksperymentów zapytał 1500 Amerykanów, czy zgadzają się z następującym stwierdzeniem: „''Istnieją solidne dowody na to, że globalne ocieplenie spowodowane jest przez działalność człowieka, m.in. taką jak spalanie paliw kopalnych''”. Zebrał od nich też dane dotyczące poglądów politycznych i intelektu. Wydawało się, że wraz ze wzrostem wykształcenia różnice będą się zmniejszać i dążyć do stanowiska nauki. A jednak wyniki były dokładnie odwrotne!
Niewtajemniczonym należy się krótkie wyjaśnienie sytuacji politycznej w USA. Dominują tam dwie partie. Republikanie i Demokraci. Ta pierwsza jest bardzo niechętna wobec ostrzeżeń naukowców dotyczących globalnego ocieplenia. Często uznaje je za błędną ideologię bądź element spisku mający zaszkodzić przemysłowi. Demokraci znacznie częściej uznają fakty związane z globalnym ociepleniem i są bardziej chętni chronić przyrodę, nawet jeśli spotyka się to z oporem firm przemysłowych.
W opisywanym badaniu opinie zwolenników przeciwnych obozów – Republikanów i Demokratów – stawały się tym bardziej skrajne, im wyższe mieli wykształcenie. Intelektualiści najszybciej ulegali ‚równaniu politycznemu’ do opinii panującej w ich grupie. Gdy Kahan zadawał pytania bez zabarwienia politycznego, np. „Czy elektrony są mniejsze niż atomy?”, poziom ogólnej wiedzy i sprawności logicznego rozumowania normalnie przekładał się na wyniki<ref name="wykształceni denialiści">[http://wyborcza.pl/7,75400,21651051,ciekawosc-laczy-rozum-dzieli.html "Dlaczego wykształceni i inteligentni wierzą w pseudonaukowe bzdury i teorie spiskowe" - artykuł w Wyborczej]</ref>.
Jak to wyjaśnić? Ludzie inteligentni potrafią sprawniej wyszukiwać argumenty, które potwierdzają ich poglądy. Dlatego może być ich jeszcze trudniej przekonać niż osoby niewykształcone.
{{Cytat|„Inteligentni ludzie wierzą w dziwne rzeczy, ponieważ potrafią inteligentnie bronić swoich przekonań, które uzyskali w mało inteligentny sposób”|Michael Shermer}}


=== Fałszywa symetria ===
=== Fałszywa symetria ===
{{Oddzielny|Prawdopośrodkizm}}
''Dziś porozmawiamy o grawitacji. Moim gościem w studio będzie astrofizyk prof. Kip Thorne (laureat Nagrody Nobla za udział w obserwacji fal grawitacyjnych) oraz pan Kazimierz z Poznania, który wierzy, że grawitacja nie istnieje, a puszczone przedmioty w cudowny sposób unoszą się w powietrzu''<ref name="fałszywa symetria">[https://mitologiawspolczesna.pl/eksperci-telewizyjni-globalne-ocieplenie/ W BBC NIE USŁYSZYCIE JUŻ „EKSPERTÓW” KWESTIONUJĄCYCH WPŁYW CZŁOWIEKA NA ZMIANĘ KLIMATU]</ref>
Strasznie durne, prawda? A jednak właśnie tak wygląda wiele programów telewizyjnych dotyczących zmian klimatu, szczepionek, karania dzieci [[Klaps (czynność)|klapsami]] itp. Z jednej strony mamy eksperta podpierającego się dziesiątkami lat badań, z drugiej wypromowanego amatora. Najgorzej gdy ten amator gada głupoty, ale dzięki swojej charyzmie jest bardziej przekonujący dla słuchaczy.
Ludzie często uważają, że obiektywne media powinny poświęcać tyle samo uwagi wszelkim stronom sporu. Jeśli tysiąc świadków twierdzi, że jest środek dnia, a jeden twierdzi, że jest środek nocy, oba stanowiska powinno się przedstawiać jako równie istotne. To jednak u odbiorców powoduje błędne wrażenie, że oba twierdzenia są równie prawdopodobne. Później zapytani mówią, że z tym globalnym ociepleniem to nie wiadomo, jak jest. Jedni mówią tak, inni mówią nie.
A jeśli "nie wiadomo":
* spada motywacja do rozwiązania problemu
* można samemu wybrać, w co się wierzy


=== Dysonans poznawczy ===
Zadaniem rzetelnych dziennikarzy powinno być przekazywanie wiedzy i rozwiewanie wątpliwości, a nie promowanie wątpliwości w absurdalną myśl, że "''prawda leży pośrodku''".


== Przypisy ==
== Przypisy ==