Produkt krajowy brutto
Produkt krajowy brutto (PKB) - miara produkcji wytworzona w ciągu roku przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terenie danego kraju, niezależnie od tego kto jest ich właścicielem.
Międzynarodowe określenie: GDP - Gross Domestic Product
Metody obliczania
Metoda produktowa (poprzez sumowanie produktów)
Metoda produktowa polega po prostu na zsumowaniu wartości produkcji dóbr finalnych i usług w różnych gałęziach i działach gospodarki narodowej w ciągu roku.
Nasuwa się stwierdzenie, że wystarczy pomnożyć przez siebie ilość i cenę, ale to nie takie proste. W ten sposób byśmy obliczali wiele razy ten sam składnik produktu na każdym z etapów, przez co wynik byłby znacznie zawyżony. Aby tego uniknąć, musimy zastosować tzw. "wartość dodaną".
Spójrzmy na poniższy przykład. Oto poszczególne etapy powstawania danego produktu.
Skóry zwierzęce sprzedane garbarzowi
Cena sprzedaży: 200
Wartość dodana: 200
Wyprawione skóry sprzedane szewcowi
Cena sprzedaży: 500
Wartość dodana: 500 - 200 = 300
Buty sprzedane konsumentom
Cena sprzedaży: 1000
Wartość dodana: 1000 - 500 = 500
Gdy zsumujemy ceny sprzedaży, otrzymamy 1700.
Gdy zsumujemy wartości dodane, otrzymamy 1000.
Metoda dochodowa (poprzez sumowanie dochodów)
Metoda dochodowa polega na zsumowaniu płac i zysków jakie uzyskiwane są przez różne podmioty gospodarcze wytwarzające PKB. W praktyce oznacza to skorzystanie ze wzoru:
PKB = (wi + ki + fi) + Te - B
- i - indeks
- w - dochody z pracy
- k - wynagrodzenie czynnika kapitału
- f - wynagrodzenie czynnika ziemi
- Te - podatki pośrednie
- B - płatności transferowe
Metoda wydatkowa (poprzez sumowanie wydatków)
Metoda wydatkowa polega na zsumowaniu wartości pieniężnej wszystkich produktów fiskalnych. Metoda ta sumuje wydatki na dobra i usługi różnych podmiotów gospodarczych tj. gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, państwo. Można tą metodę zapisać następującym wzorem:
PKB = C + I + G + NX = C + I + G + ( X - Z )
- C - współczynnik konsumpcji
- I - współczynnik inwestycji
- G - wydatki rządowe
- NX - eksport netto
- X - eksport
- Z - import
Większość zadań na studiach jest układanych pod tę metodę, bo ma najwięcej zawirowań i wymaga łączenia wielu faktów.